Ganglion van de pols, slijmcyste van de pols, wrist ganglion, mucoid cyst, wrist synovial cyst

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Een ganglion van de pols is een goedaardige zwelling in de pols of hand, gevuld met vloeistof en verbonden met peesscheden en gewrichten. Deze zwelling veroorzaakt meestal geen pijn, maar kan bewegingsbeperkingen of cosmetische zorgen geven.
• Ontstaanswijze: De exacte oorzaak van een ganglion is onbekend. Overbelasting, irritatie en aandoeningen zoals polsartrose, polsbreuken, de ziekte van Kienböck, TFCC-letsel en polsinstabiliteit kunnen de vorming ervan bevorderen.
• Symptomen: Ganglions kunnen zwelling, pijn bij druk of beweging, bewegingsbeperking en soms een gevoel van druk veroorzaken. Vaak geven ze echter geen klachten.
• Diagnose: Wordt gesteld op basis van symptomen en kan worden bevestigd met echografie of MRI.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling is niet altijd nodig. Mogelijke behandelingen zijn het leegzuigen van de cyste (aspiratie) en het injecteren van corticosteroïden om de kans op terugkeer te verminderen, of chirurgische verwijdering. Zelfzorg kan compressiebraces, warmte-/koudecompressen, pijnstillers en leefstijlaanpassingen omvatten.

Beschrijving van de aandoening

Een ganglion van de pols, ook bekend als een cyste, is een goedaardige zwelling die vaak voorkomt in de pols of hand. Deze holte is gevuld met een geleiachtige, stroperige vloeistof, en is verbonden met de peesscheden en gewrichten in de buurt via een soort steeltje. Hoewel de grootte van het ganglion kan variëren en het soms spontaan kan verdwijnen, zijn de meeste ganglions asymptomatisch, wat betekent dat ze geen pijn of andere klachten veroorzaken. In sommige gevallen kan een ganglion echter pijnlijk zijn en bewegingsbeperkingen veroorzaken. Ganglions worden meestal aan de bovenzijde van de pols gezien, maar kunnen ook aan de onderzijde of in de vingers voorkomen. Een specifieke vorm van een ganglion dat in het eindgewricht van een vinger voorkomt, staat bekend als een mucoïd cyste. Ganglions komen vaker voor bij vrouwen, die ongeveer 70% van de gevallen uitmaken, dan bij mannen.

Uitleg afbeelding: Hier zie je een schematische weergave van een ganglion in de pols, bedoeld om je een helder beeld te geven van hoe dit eruit kan zien.

Ontstaanswijze

• Onbekende exacte oorzaak: De specifieke oorzaak van het ontstaan van een ganglion is nog steeds niet volledig begrepen.
• Overbelasting en irritatie: Het wordt vaak aangenomen dat overbelasting en irritatie van gewrichten, pezen of spieren in de pols- en handregio bijdragen aan de vorming van een ganglion.
• Gerelateerde aandoeningen die het risico verhogen:
  • Pols- en handartrose: Slijtage in de gewrichten kan de vorming van een ganglion bevorderen.
  • Voorgeschiedenis van pols- of handbreuk: Eerdere breuken kunnen structurele veranderingen in de pols of hand veroorzaken, wat de kans op een ganglion kan verhogen.
  • Ziekte van Kienböck: Deze aandoening beïnvloedt de bloedtoevoer naar een polsbot, wat kan leiden tot ganglionvorming.
  • TFCC-letsel: Schade aan het driehoekige fibrocartilagineuze complex in de pols kan een factor zijn.
  • Polsinstabiliteit: Instabiliteit in de pols kan de ontwikkeling van een ganglion stimuleren.
  • Repetitieve hand- of polsbewegingen: Regelmatige, herhaalde bewegingen kunnen ook bijdragen aan de vorming van een ganglion.
• De exacte oorzaak is tot op heden nog niet bekend. De meest voor de hand liggende theorie is dat overbelasting en irritatie door bijvoorbeeld een lokale aandoening van gewricht, pezen of spieren in de regio waar het ganglion ontstaat de oorzaak is.
• Voorbeelden van aandoeningen die de kans vergroten om een ganglion te krijgen zijn pols- en hand artrose, een breuk van de pols of hand in het verleden, de ziekte van Kienböck, TFCC letsel, of polsinstabiliteit.

Symptomen

• Geen klachten in veel gevallen: Veel ganglions geven geen klachten en worden vaak bij toeval ontdekt.
• Symptomen bij klachten:
  • Lokale zwelling: De zwelling kan variëren in grootte en is het meest opvallende symptoom.
  • Pijn: Pijn kan optreden, vooral bij druk op het ganglion of bij bepaalde bewegingen.
  • Bewegingsbeperking: In sommige gevallen kan een ganglion de bewegingsvrijheid van de pols en hand beperken.
  • Pijn bij beweging: Pijn kan verergeren tijdens bewegingen van de pols en hand, vooral als het ganglion groot is of op een lastige plek zit.
• Cosmetische zorgen: Voor sommige mensen is de aanwezigheid van een ganglion vooral een cosmetisch probleem, zeker als het zich op een zichtbare plek bevindt.
• Aanvullende symptomen: Bij grotere ganglions kan er ook sprake zijn van een gevoel van druk of volheid in de betrokken regio.

Diagnose

De diagnose van een ganglion wordt in de regel gesteld op basis van de klachten en symptomen van de patiënt. Een grondige beoordeling van de bewegingen van de pols en hand, evenals een palpatie (voelen) van de zwelling, bieden vaak al voldoende informatie. Bij twijfel of om andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten, kan aanvullende beeldvormende diagnostiek worden ingezet. Deze kan bestaan uit een echo, een röntgenfoto, of een MRI-scan. Deze beeldvormende technieken helpen niet alleen bij het bevestigen van de diagnose, maar zijn ook nuttig om andere onderliggende problemen te identificeren.

Onderscheidende diagnostiek van polsaandoeningen

Bij de differentiële diagnostiek van een ganglion van de pols is het essentieel om deze aandoening te onderscheiden van andere polsaandoeningen met vergelijkbare symptomen. Dit omvat de ziekte van De Quervain, gekenmerkt door pijn en zwelling aan de duimzijde van de pols; roeierspols, een overbelastingsblessure; carpaal tunnel syndroom, waarbij een zenuw in de pols bekneld raakt; CMC I artrose, een type artrose in het duimbasisgewricht; en triggerthumb, waarbij de duim in een gebogen positie vast komt te zitten. Deze aandoeningen bevinden zich allemaal in of rond de pols en hand, wat verwarring bij de diagnose kan veroorzaken. Een zorgvuldige evaluatie van de symptomen is daarom cruciaal om de juiste diagnose te stellen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Behandeling bij geen klachten: Ganglions die geen symptomen veroorzaken, worden doorgaans niet behandeld. Een uitzondering is wanneer het ganglion als een significant cosmetisch probleem wordt ervaren, waarbij esthetische behandelingen zoals aspiratie (leegzuigen) of chirurgie overwogen kunnen worden.
• Aspiratie en corticosteroïden-injectie: Bij klachten wordt vaak eerst gekozen voor het leegzuigen van het ganglion, gevolgd door een injectie met corticosteroïden om ontsteking en terugkeer te minimaliseren. Hoewel effectief op korte termijn, toont onderzoek aan dat er een aanzienlijke kans op recidief is.
• Chirurgische verwijdering: In gevallen waarin het ganglion terugkeert of blijvende problemen veroorzaakt, kan chirurgische verwijdering worden overwogen. Deze procedure heeft een lagere recidiefkans vergeleken met aspiratie en injectie. Postoperatieve revalidatie, inclusief fysiotherapie, kan het herstel bevorderen.
• Fysiotherapie en oefeningen: Bij de behandeling van een ganglion van de pols spelen gespecialiseerde fysiotherapie en aangepaste oefeningen een essentiële rol. Deze benadering combineert manuele therapie en therapeutisch tapen voor herstel en pijnverlichting, samen met specifieke oefeningen die de spierfunctie en flexibiliteit verbeteren en herhaalde klachten helpen voorkomen. Deze geïntegreerde behandelmethode bevordert een effectief en duurzaam herstel van ganglion in de pols. Voor professionele begeleiding, zoek een geschikte lokale zorgprofessional via onze BehandelaarWijzer. Als je liever zelfstandig aan de slag gaat, maak dan gebruik van ons op maat gemaakte trainingschema.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve trainingen adviseren we:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Hand- en polstrainer set
  • Pols trainer
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Brace, bandage of tape: Het gebruik van een polsbandage, polsbrace of tape kan significante ondersteuning bieden en de pijn verlichten bij een ganglion van de pols. Voor diegenen die zelf tape willen aanleggen, bieden we een praktische instructievideo aan. Deze video, te vinden onderaan deze pagina, leidt je stap voor stap door het proces, zodat je de tape correct en effectief kunt aanbrengen voor optimale ondersteuning.
• Gezonde leefstijl: Verbeter je leefstijl door gezond te eten, voldoende te bewegen, voldoende rust te nemen om te ontstressen een goed slaappatroon te onderhouden en een gezond gewicht na te streven. Dit bevordert niet alleen het herstel maar ook de algehele gezondheid. Meer hierover lees je [hier] of bekijk de beschikbare e-learning.
• Ganglion preventie: Techniek & materiaal: Voor de preventie van ganglion polsblessures in sport is aandacht voor techniek en materiaal cruciaal. Goede technieken helpen overbelasting en blessures te voorkomen, terwijl het juiste materiaal, zoals arm sleeves voor steun en polsbanden of sporthandschoenen voor zwaardere inspanningen, de pols beschermt en de doorbloeding verbetert.