KANS (klachten aan de arm, nek of schouder), RSI, CANS, tablet-nek, smartphone-pols, gameboy-duim, whatsapp-duim, muisarm, MSD (musculoskeletal disorders), repetitive strain injury, computer-related strain injuries

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Deze aandoening is een overkoepelende term voor diverse lichamelijke klachten in de arm, nek en schouderregio. Ongeveer één op de vier werknemers ervaart dergelijke klachten, die aanzienlijke beperkingen kunnen veroorzaken.
• Ontstaanswijze: KANS kan ontstaan door herhaalde bewegingen, statische houdingen, lopende bandwerk, bovenhandse activiteiten, gebrek aan rust, slechte werkomstandigheden, psychosociale factoren, leeftijd, geslacht en eerdere klachten.
• Symptomen: Variëren, maar omvatten vaak pijn, stijfheid, verhoogde spierspanning, vermoeidheid, tintelingen, krachtsverlies, en een geleidelijke ontwikkeling van klachten.
• Diagnose: KANS wordt vastgesteld op basis van symptomen en de medische geschiedenis van de patiënt, soms ondersteund door beeldvorming.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat vroege herkenning, pijnmanagement, aanpassing bij overbelasting, fysiotherapie, specifieke oefeningen, indien nodig ergotherapie en psychologische ondersteuning.

Beschrijving van de aandoening

Klachten aan de Arm, Nek en Schouder (KANS), voorheen bekend als Repetitive Strain Injury (RSI), omvatten een breed scala aan lichamelijke klachten in deze regio's. Deze term is meer gangbaar geworden omdat het een breder scala aan oorzaken erkent, niet alleen herhaalde werkgerelateerde bewegingen. Ongeveer één op de vier werknemers ervaart klachten in de arm, nek of schouder, die vaak geleidelijk ontstaan en kunnen verergeren als de oorzaak niet wordt aangepakt. Dit kan leiden tot significante beperkingen in het dagelijks leven, vergelijkbaar met rug- en nekpijn. De klachten worden ingedeeld in specifieke categorieën, zoals onder andere peesontsteking in de schouder, tenniselleboog, golfelleboog, carpaal tunnel syndroom, thoracic outlet syndroom (TOS), en aspecifieke klachten waar geen duidelijke oorzaak is. Soms is het lastig om onderscheid te maken tussen deze aandoeningen vanwege overlappende symptomen.

Ontstaanswijze

• Repetitieve bewegingen: Zoals het herhaaldelijk en krachtig uitvoeren van taken zoals typen, muisklikken of gereedschapsgebruik, kunnen leiden tot KANS.
• Langdurige statige houding: Een continue houding, zoals langdurig zitten of staan, vooral met een slechte ergonomie, veroorzaakt spanning in de nek en schouders.
• Werk aan lopende band: De constante, repetitieve bewegingen in fabrieksarbeid kunnen spieren en gewrichten overbelasten.
• Bovenhandse activiteiten: Sporten of activiteiten met bovenhandse bewegingen zoals zwemmen of tennis verhogen het risico op KANS vanwege de belasting op de schouders.
• Onvoldoende rust en herstel: Onvoldoende pauzes of hersteltijd tussen activiteiten kan leiden tot overbelasting en vermoeidheid van spieren.
• Slechte werkomgeving: Een niet-ergonomische werkomgeving, zoals een verkeerd ingestelde stoel of bureau, draagt bij aan een slechte houding en kan KANS veroorzaken.
• Psychosociale factoren: Stress en hoge werkdruk kunnen fysieke klachten verergeren of bijdragen aan de ontwikkeling van KANS.

Risicofactoren voor klachten in arm, nek en schouder

Mensen op hogere leeftijd en vrouwen lopen een groter risico op klachten in hun arm, nek en schouder. Als je eerder soortgelijke klachten hebt gehad of vaak gespannen spieren ervaart, neemt het risico toe. Veel gebruik van toetsenbord en muis, zeker als je te dicht op je bureau zit (< 12 cm) of je ellebogen te strak houdt (< 121°), kan ook problemen veroorzaken. Het niet gebruiken van een steun voor je arm/pols en ontevredenheid op het werk spelen ook een rol.

Wat beïnvloedt het verergeren van pijn naar chronisch?

Stress en depressie kunnen gewone pijn chronisch maken. Als je vaak negatief denkt, moeite hebt met problemen of ontevreden bent met je werk, kan dit ook bijdragen aan langdurige pijn. Psychologische en sociale factoren zijn vaak belangrijker dan lichamelijke oorzaken, wat het belang van mentale en sociale steun benadrukt.

Symptomen

Klachten in de arm, nek en/of schouder presenteren zich op diverse manieren, met de volgende veelvoorkomende symptomen:

• Pijn en stijfheid: Patiënten ervaren vaak pijn en stijfheid in de arm, nek en/of schouders.
• Verhoogde spierspanning: Een toename van spanning in de spieren van deze regio's.
• Vermoeidheid: Een algemeen gevoel van vermoeidheid in de arm, nek en/of schouders.
• Tintelingen: Tintelingen in de hand en/of arm komen regelmatig voor.
• Krachtsverlies: Sommige gevallen kenmerken zich door verlies van spierkracht.
• Progressieve ontwikkeling: De klachten ontwikkelen zich geleidelijk en worden in de loop van de tijd erger.
• Beïnvloeding door stress: Stress en spanning kunnen de klachten verergeren.
• Provocatie door houding: Klachten kunnen worden uitgelokt of verergerd door een langdurige, onveranderde houding.
• Verergering door repetitieve bewegingen: Repeterende werkzaamheden of activiteiten verhogen de kans op verergering van de klachten.
• Beperking in bewegingsvrijheid: Moeilijkheden met bepaalde bewegingen of activiteiten kunnen optreden als gevolg van de klachten.
• Uitstraling naar andere lichaamsdelen: Soms kunnen de klachten uitstralen naar andere delen van het lichaam, zoals de rug of de handen.

​Diagnose

De diagnose van Klachten aan Arm, Nek en/of Schouder (KANS) berust voornamelijk op de symptomen en het persoonlijke verhaal van de patiënt. KANS wordt over het algemeen uitgesloten als er een voorgeschiedenis van trauma of ongeval aanwezig is. Bij onduidelijkheden over de diagnose kan aanvullende beeldvorming worden ingezet, zoals echografie voor het opsporen van pees- of slijmbeursontstekingen, of MRI-scans om botstructuren te beoordelen. Als specifieke aandoeningen zoals een nekhernia of thoracic outlet syndroom worden vermoed, kunnen zelftests nuttig zijn voor verdere diagnose.

Zelftest nekhernia                Zelftest thoracic-outlet syndroom

(Zelf)behandeling en herstel

• Vroege herkenning: Het is belangrijk om klachten en hun oorzaken snel te identificeren om tijdig te handelen en verergering te voorkomen. Indien mogelijk, achterhaal de specifieke oorzaak en lees de relevante informatie of raadpleeg een fysiotherapeut voor beoordeling, of gebruik ons videoconsult.
• Pijnmanagement: Raadpleeg je huisarts voor opties met betrekking tot pijnmedicatie bij aanhoudende pijn, of overweeg zelf pijnverlichting door middel van pijnstillers.
• Balans in belasting en belastbaarheid: Zorg dat de belasting op je lichaam en de capaciteit van je lichaam om deze te dragen in evenwicht zijn om overbelasting te vermijden.
• Aanpassing bij overbelasting: Bij overbelasting is het belangrijk om relatieve rust te nemen en je houding, bewegingspatroon of trainingsschema aan te passen.
• Houdingsgerichte oefeningen: Voor wie een zittend beroep heeft en klachten ervaart die gerelateerd zijn aan hun houding, is ons specifieke oefenschema voor beeldschermwerk de ideale start voor verbetering.
• Geïntegreerde aanpak voor fysiotherapie en zelfzorg: Bij klachten is het aan te raden een fysiotherapeut te raadplegen voor persoonlijk advies en begeleiding. Een professionele houdingsanalyse kan nuttig zijn, vooral als je veel zit of specifieke werkgerelateerde houdingen aanneemt. Training is belangrijk om spierconditie en kracht te verbeteren. Bij stijfheid of verhoogde spierspanning in nek, schouders of armen kunnen mobiliserende oefeningen en soms taping door een fysio- of manueel therapeut uitkomst bieden. Voor zelfstandige oefeningen bieden wij een op maat gemaakte trainingschema. aan, en onze BehandelaarWijzer kan helpen bij het vinden van de juiste lokale expert voor behandelingen op locatie.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Fitnessbank
  • Halter- en dumbellset
  • Krachtstation homegym
  • Oefenmat
  • Oefenbal
  • Weerstandsbanden
• Consult met een ergotherapeut: Een ergotherapeut kan helpen bij het vinden van praktische oplossingen voor het omgaan met dagelijkse activiteiten die mogelijk bijdragen aan klachten.
• Overleg met een psycholoog: Als psychologische stress bijdraagt aan je klachten, kan gesprekstherapie met een psycholoog waardevol zijn.
• ​Gezonde leefstijl: Om je herstel van TOS te ondersteunen, is het belangrijk om je leefstijl aan te passen. Dit omvat het bevorderen van gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, het behouden van een goed slaappatroon, het streven naar een gezond gewicht en voldoende ontspanning. Deze aanpassingen dragen niet alleen bij aan je herstel, maar bevorderen ook je algehele gezondheid. Meer hierover lees je [hier] of bekijk de beschikbare e-learning.