Cubitale tunnel syndroom, nervus ulnaris neuropathie, cubital tunnel syndrome, ulnar nerve neuropathy

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Cubitaal tunnelsyndroom ontstaat wanneer de nervus ulnaris in de elleboog geïrriteerd raakt, wat leidt tot pijn, doofheid en tintelingen langs de binnenkant van de elleboog en de pinkzijde van de hand.
• Ontstaanswijze: Oorzaken zijn trauma, herhaalde bewegingen, fysieke overbelasting, anatomische variaties, medische aandoeningen en langdurige druk op de elleboog.
• Symptomen: Pijn en tintelingen aan de binnenzijde van de elleboog en pinkzijde van de hand, verergering bij buiging, nachtelijke klachten, gevoelsstoornissen, en mogelijk een 'klauwhand' door zenuwuitval.
• Diagnose: Gebaseerd op symptomen en kan worden bevestigd met een EMG of elektromyogram.
• (Zelf)behandeling en herstel: Omvat conservatieve aanpak, pijnbeheersing, het gebruik van een spalk, chirurgische ingreep indien nodig, en postoperatieve zorg. Fysiotherapie en oefeningen zijn essentieel, zowel voor conservatieve als (post)operatieve zorg.

Beschrijving van de aandoening

Wanneer de nervus ulnaris, een belangrijke zenuw die aan de binnenkant van de arm loopt, geïrriteerd raakt, kan dit leiden tot pijn, een doof gevoel en tintelingen in de binnenkant van de elleboog en langs de pinkzijde van de hand. Deze klachten ontstaan vaak door een beklemming van de zenuw in de cubitale tunnel, een nauwe doorgang bij de elleboog gevormd door bot en een ligament. Hierdoor kan ook de grijpkracht, met name van de duim, afnemen en in sommige gevallen kan er zelfs een 'klauwhand' ontstaan, wat duidt op het uitvallen van bepaalde spieren in de hand. Het Cubitaal Tunnel Syndroom is na het carpaal tunnel syndroom de meest voorkomende compressieneuropathie in de bovenste extremiteit. De kans op het krijgen van dit syndroom is ongeveer 30 op 100.000 mensen per jaar. Het komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, en het risico neemt toe met de leeftijd. Bij mensen jonger dan 50 jaar komt het echter vaker voor bij vrouwen. Ongeveer 41% van de patiënten met dit syndroom ondergaat uiteindelijk een operatie.

Telefoonbotje

De pijn en tintelingen die optreden bij het klachtenbeeld van het 'telefoonbotje' zijn vergelijkbaar met de sensatie die je voelt wanneer je dit specifieke punt aan de elleboog stoot. Het veroorzaakt een soort zenuwpijn die aanvoelt als een elektrische schok of een prikkelende sensatie. Dit is een ervaring die veel mensen herkennen en vaak omschrijven als het stoten van hun 'telefoonbotje'.

Ontstaanswijze

• Trauma: Letsel veroorzaakt door een ongeval of val.
• Herhaalde bewegingen: Veelvuldig buigen van de elleboog tijdens activiteiten zoals slapen met gebogen ellebogen, pc-werk, gewichtheffen, timmeren, metselen, of het bespelen van muziekinstrumenten.
• Fysieke overbelasting: Langdurig leunen op de elleboog of steunen op harde oppervlakken.
• Anatomische variaties: Aangeboren of verworven variaties in de anatomie van de elleboog die druk op de zenuw kunnen veroorzaken.
• Medische aandoeningen: Aandoeningen zoals diabetes, artritis of schildklierproblemen die de zenuwfunctie kunnen beïnvloeden.
• Langdurige druk: Voortdurende druk op de elleboog, bijvoorbeeld door beroepen of activiteiten waarbij de elleboog vaak op harde oppervlakken rust.

Symptomen

• Pijn en tintelingen: Aan de binnenzijde van de elleboog en de pinkzijde van de hand.
• Verergering bij buigen: Klachten nemen toe bij volledige flexie of buigen van de elleboog.
• Pijn bij beweging en kracht: Vooral bij repeterende bewegingen met een gebogen elleboog en bij het uitoefenen van kracht, vooral tegen weerstand.
• Nachtelijke verergering: Klachten kunnen toenemen bij het liggen op de gebogen elleboog, vaak merkbaar tijdens de nachtrust.
• Gevoelsstoornissen: Mogelijk aanwezig aan de binnenkant van de elleboog en de pinkzijde van de hand.
• Klauwhand: Kan zichtbaar zijn bij uitval van de zenuw, met een kenmerkende stand van de hand.
• Spierzwakte: Vermindering van spierkracht in de hand, met name in de knijpkracht van de duim en vingers.

Uitleg afbeelding: Deze afbeelding illustreert de locatie van de drie primaire armzenuwen - de ulnaris, radialis en medianus - en laat zien hoe problemen met de nervus ulnaris kunnen resulteren in een 'klauwhand', zoals getoond op de afbeelding.

Diagnose

De diagnose van de beschreven aandoening wordt voornamelijk gesteld op basis van klachten en symptomen. Typische klachten zoals pijn en tintelingen komen vaak voor wanneer de betrokken zenuw op rek wordt gebracht. Dit helpt bij het waarschijnlijk maken van de diagnose. Voor een meer bevestigende diagnose kan een EMG (elektromyografisch onderzoek) of electromyogram worden uitgevoerd. Daarnaast wijst uitval van bepaalde handspieren soms op de aanwezigheid van een 'klauwhand', samen met een doof gevoel in specifieke huidgebieden, zoals geïllustreerd in de afbeeldingen. 

Aandoeningen vergelijkbaar met cubitaal tunnel syndroom

Bij het diagnosticeren van cubitaal tunnel syndroom is het belangrijk om rekening te houden met aandoeningen die vergelijkbare symptomen kunnen vertonen. Dit omvat het carpaal tunnelsyndroom, pronator teres syndroom, golfarm en radiaal tunnelsyndroom, die allemaal specifieke delen van de hand en onderarm beïnvloeden. Extensor carpi ulnaris tendinopathie en tendinitis, bekend om pijn en ongemak in de pols, moeten ook worden overwogen. Daarnaast kan een TFCC letsel , vaak veroorzaakt door trauma of repetitieve bewegingen, vergelijkbare klachten geven. Andere relevante aandoeningen zijn Thoracic Outlet Syndroom (TOS) en nekproblemen die de zenuwen in de arm kunnen beïnvloeden zoals een nekhernia. Een zorgvuldige evaluatie is essentieel voor een accurate diagnose en effectieve behandeling.

(Zelf)behandeling en herstel

• Conservatieve aanpak en pijnbeheersing: Beginnen met relatieve rust en vermijden van bewegingen die de klachten verergeren. Bij de behandeling van cubitaal tunnelsyndroom is het essentieel om pijn effectief te beheersen door het zorgvuldig en onder medisch advies gebruikmaken van pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol. Belangrijk is het om activiteiten binnen de pijngrens te ondernemen, wat helpt in het herstel en de doorbloeding verbetert. Daarnaast kunnen ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling en zachte yoga stress verminderen en bijdragen aan een beter herstel.
• Spalk: Voor de behandeling van cubitaal tunnelsyndroom is het dragen van een spalk zowel voor conservatieve zorg als na een operatie zeer effectief. De spalk houdt de elleboog in neutrale positie, waardoor de druk op de ulnaire zenuw vermindert. Dit leidt tot symptoomverlichting, vooral belangrijk tijdens de nacht wanneer onbewust buigen van de elleboog de klachten kan verergeren. Het gebruik van een spalk draagt bij aan pijnverlichting, bevordert sneller herstel en voorkomt verdere irritatie van de zenuw. Kies een comfortabele, goed passende spalk voor langdurig en nachtelijk gebruik.
• Chirurgische ingreep: Als conservatieve behandelingen onvoldoende effect hebben, kan een operatie overwogen worden voor decompressie van de zenuw.
• Postoperatieve zorg: Volg na een operatie de herstelrichtlijnen nauwkeurig en schakel een fysiotherapeut in voor een effectieve revalidatie. Zij bieden gespecialiseerde oefeningen die bijdragen aan een sneller en duurzaam herstel. 
• Fysiotherapie en oefeningen: Een effectieve aanpak van cubitaal tunnelsyndroom, zowel voor conservatieve als (post)operatieve zorg, vereist het raadplegen van een fysiotherapeut voor gespecialiseerd advies. Dit kan het aanleggen van een tape omvatten, alsook het uitvoeren van specifieke oefeningen. Deze experts zijn bedreven in neurodynamische technieken en kunnen een persoonlijk oefenprogramma ontwikkelen. Je hebt de keuze tussen zelfstandig oefenen met een door ons op maat gemaakte schema of behandeling op locatie. Gebruik onze 'BehandelaarWijzer' om eenvoudig een geschikte zorgprofessional te vinden. Selecteer de benadering die het best aansluit bij jouw unieke behoeften voor een succesvol herstel.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve trainingen adviseren we:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Acupunctuur: Sommige patiënten vinden verlichting van symptomen door acupunctuur, die kan helpen bij het verminderen van pijn en het verbeteren van de zenuwfunctie.
• Belang van techniek en materiaal bij sportactiviteiten: Voor het voorkomen van blessures tijdens sportactiviteiten is het essentieel om de technieken en het gebruikte materiaal kritisch te evalueren, vooral als deze overbelasting en klachten kunnen veroorzaken. Correcte techniek en passend materiaal zijn cruciaal om herhaling van blessures te voorkomen. Het maken van aanpassingen op deze gebieden kan een aanzienlijk verschil maken in het verminderen van overbelasting. Overweeg ook het gebruik van een arm sleeve voor extra steun en verbeterde doorbloeding, of polsbanden voor steun bij zwaardere belasting, om blessures te helpen voorkomen.
• Gezonde leefstijl: Verbeter je leefstijl door gezond te eten, voldoende te bewegen, voldoende rust te nemen om te ontstressen een goed slaappatroon te onderhouden en een gezond gewicht na te streven. Dit bevordert niet alleen het herstel maar ook de algehele gezondheid. Meer hierover lees je [hier] of bekijk de beschikbare e-learning.