Achillespees tendinopathie, achillespees tendinitis, achillespees tendinose, verslechtering van het peesweefsel van de achillespees, achilles tendon tendinopathy, achilles tendonitis, achilles tendon degeneration

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Achillespeesklachten kunnen duiden op peesweefselverslechtering of ontsteking, waarbij ze zich mogelijk manifesteren in het midden van de pees of bij de aanhechting aan het hielbeen.
• Ontstaanswijze: Achillespeesproblemen ontstaan door explosieve sportbewegingen, overbelasting, medicijnen, verkeerd schoeisel, gewrichtsproblemen en slechte conditie.
• Symptomen: Klachten omvatten ochtendstijfheid, pijn bij traplopen, een verdikking van de achillespees, veranderde gang, en pijn bij druk.
• Diagnose: Diagnose gebeurt doorgaans op basis van klachten en fysiotherapeutisch onderzoek, met soms aanvullende echografie voor meer duidelijkheid.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat relatieve rust ondersteund met tijdelijke hulpmiddelen, professionele behandeling en specifieke oefeningen. 

Beschrijving klachten

Bij een tendinopathie van de achillespees treedt een verslechtering van het peesweefsel op, wat kan samengaan met ontsteking en bekendstaat als achillespees tendinitis. Deze aandoening kan voorkomen in het middengedeelte van de pees zelf of in de aanhechting ervan aan het hielbeen. Herstelprognoses zijn vaak gunstiger bij problemen in het middengedeelte van de pees dan bij de aanhechting. Bij aandoeningen hoger in het onderbeen, richting de kuitspieren, kan er sprake zijn van een verrekking van de kuitspier of zweepslag van de kuitspier in plaats van een achillespeesprobleem. De achillespees verbindt zich met het hielbeen en strekt zich uit tot in de kuitspieren, die essentieel zijn voor bewegingen zoals lopen, hardlopen, traplopen, op de tenen staan en springen. De achillespees is een van de krachtigste pezen in het menselijk lichaam. Iedereen kan problemen krijgen met de achillespees, of je nu wel of niet sport. Ongeveer 2-3 mensen van elke 1000 volwassenen ontwikkelen achillespeesklachten.

Ontstaanswijze

• Explosieve bewegingen in sport: Zoals sprinten, springen, versnellen en pivoteren.
• Peesweefselverslechtering en herhaalde klachten: Verhoogd risico bij mensen met een geschiedenis van achillespeesproblemen en kan ontstaan bij mildere inspanning, vooral na eerdere achillespeesklachten.
• Overbelasting en trainingsveranderingen: Structurele overbelasting en plotselinge trainingsveranderingen vergroten het risico op achillespeesproblemen.
• Medicijngebruik: Langdurig gebruik van ontstekingsremmers verzwakt het bindweefsel en verhoogt het risico.
• Schoenen: Ongepast schoeisel of plotselinge veranderingen in schoeisel kunnen achillespeesklachten veroorzaken.
• Omliggende gewrichten: Problemen in nabijgelegen gewrichten belasten de achillespees extra.
• Risicofactoren: Slechte conditie, overgewicht, inadequate training, anatomische factoren en voorgeschiedenis van spierscheuringen, zoals verkorte of verzwakte achillespezen en/of kuitspieren, verhogen het risico op achillespeesklachten.
• Risicodoelgroep hardlopers: Hardlopers hebben een verhoogd risico op achillespeesklachten, vooral als ze geen juiste voorzorgsmaatregelen nemen. Overpronatie, een abnormale voetbeweging, kan de achillespees extra belasten.

Symptomen

• Stijfheid in de ochtend: Sommige mensen ervaren ochtendstijfheid in de achillespees.
• Pijn bij traplopen: Het op- en aflopen van trappen kan de pijn verergeren.
• Dikke knobbel of verdikking aan de achillespees: In sommige gevallen kan er een merkbare verdikking optreden.
• Kreupelheid: Mensen met achillespeesproblemen kunnen tijdens het lopen een zichtbare verandering in hun gang vertonen.
• Pijn bij druk op de achillespees: Het aanraken of druk uitoefenen op de achillespees kan pijnlijk zijn.

Diagnose

Meestal kan de diagnose van achillespeesklachten worden gesteld op basis van klachten en symptomen, en eventuele tests uitgevoerd door een fysiotherapeut. Druk op de pees en/of aanhechting veroorzaakt pijn. In sommige gevallen kan een echografie overwogen worden om de locatie en ernst van de aandoening vast te stellen, met inbegrip van mogelijke gedeeltelijke of volledige rupturen.

Oorzaken, symptomen en therapie van retrocalcaneaire bursitis

Retrocalcaneaire bursitis is een aandoening waarbij een slijmbeursontsteking optreedt tussen het hielbeen (calcaneus) en de achillespees. Een veelvoorkomende oorzaak is overmatige botgroei, bekend als een Haglundse exostose, die druk uitoefent op de achillespees, of structurele overbelasting in dit gebied. Symptomen zijn onder andere pijn aan de achterzijde van het hielbeen, lokale drukpijn, ongemak bij het strekken van de enkel (eindstandige plantairflexie), en pijn bij op de tenen staan. Een echografie kan worden uitgevoerd om te bepalen of er sprake is van een bursitis (slijmbeursontsteking). De behandeling omvat doorgaans relatieve rust, geleidelijke verhoging van de belasting met specifieke oefeningen, en indien nodig, ontstekingsremmende medicijnen of injecties. Het aanmeten van een podotherapeutisch zooltje kan eveneens nuttig zijn.

(Zelf)behandeling en herstel

• Relatieve rust: In de eerste herstelfase is het van essentieel belang om de achillespees tot rust te brengen. Vermijd gedurende minstens 1 tot 2 weken belastende activiteiten zoals sporten, hardlopen en springen. Licht fietsen op een hometrainer kan helpen om de achillespees te ontlasten en de bloedcirculatie te stimuleren.
• Verhogen van het been: Leg regelmatig het aangedane been hoger dan je middel. Dit kan in zit met je been op een tafeltje, in bed met een kussen onder de knie en enkel of met behulp van een elevatiekussen. Het verlicht de druk op de achillespees.
• Hulpmiddelen: Als lopen pijnlijk en belastend is, kunnen elleboogkrukken, een rollator of wandelstok tijdelijk worden gebruikt om te ontlasten.
• Tape of brace: Daarnaast kan in de eerste weken een tape worden aangelegd voor extra ondersteuning. Zie onderaan de pagina voor instructievideo's over het correct aanleggen van tape, of overweeg het gebruik van een brace.
• Professionele hulp en behandelingsopties: Raadpleeg een fysiotherapeut of manueel therapeut voor een evaluatie van je mobiliteit. Zorg voor goede schoenen met stevige ondersteuning en demping. Overweeg behandelingen zoals injecties, shockwavetherapie, podotherapeutische steunzolen, of fysiotherapie indien nodig. Fysiotherapie kan spierspanning verminderen en de mobiliteit herstellen. Gebruik onze BehandelaarWijzer om de juiste expert te vinden voor behandeling op locatie.
• Operatie/injectie: Soms kan een operatie overwogen worden, vooral bij Haglundse exostose of aanhoudende klachten. Injecties met ontstekingsremmers zijn mogelijk, maar vereisen overleg met een specialist, omdat ze niet altijd de beste keuze zijn.
• Oefenprogramma: Herstel je achillespees door geleidelijk de belasting te verhogen zodra de pees tot rust is gekomen. Doe rek- en excentrische oefeningen om de pees te versterken. Een oefenprogramma van minstens 12 weken is doorgaans effectief. Overweeg ons trainingsschema op maat als je zelfstandig wilt trainen.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: 
  • Stepbox
  • Halterset met gewichten
  • Gewichtsvest
  • Springtouw
  • Bosu bal of balans bord
• Elektrostimulatietraining: Overweeg elektronische spierstimulatie (EMS) als aanvulling op je herstelplan, met potentiële voordelen voor bloedcirculatie en herstel. Consulteer een specialist om te beoordelen of EMS geschikt is voor jou.
• Hakverhoging: Overweeg het  tijdelijk gebruik van een hakverhoging in je schoen om de achillespees tijdelijk te ontlasten.
• Steunzolen en schoenaanpassingen: In geval van achillespeesklachten door voetstandafwijkingen, raadpleeg een podotherapeut voor aangepaste steunzolen, schoenaanpassingen, of dempende (sport)schoenen ter ondersteuning van het herstelproces.
• (Sport)compressiekousen: Het dragen van (sport)compressiekousen kan helpen. Deze kousen verbeteren de bloedsomloop en helpen afvalstoffen snel af te voeren, wat het herstel kan bevorderen en enige ondersteuning biedt aan de achillespees.
• Ondersteunende hulpmiddelen tijdens revalidatie: Hulpmiddelen zoals een foam roller, massagekussen en massage gun kunnen helpen bij het verlichten van spierspanning tijdens de revalidatie. Het is echter van essentieel belang om deze hulpmiddelen pas te gebruiken na overleg met een medische professional.
• Nachtspalk: Overweeg het gebruik van een nachtspalk als de oefeningen gedurende 12 weken geen bevredigende resultaten hebben opgeleverd bij achillespeesklachten.
• Gezonde leefstijl: Bij overgewicht of ongezonde gewoonten is het belangrijk te streven naar een gezond gewicht, wat de belasting en slijtage van gewrichten vermindert. Wil je meer weten over een gezonde leefstijl, zoals het belang van slaap, voeding, beweging, voldoende vochtinname en mindset? Klik dan [hier] of bekijk de aanbevolen e-learning.
• Optimale preventie: Draag ondersteunend schoeisel en doe regelmatig rek- en strekoefeningen. Gebruik preventief tape of een brace bij intensieve activiteiten zoals wedstrijden. Warm altijd goed op en raadpleeg bij aanhoudende klachten een specialist.