Pronator teres syndroom, pronator syndroom, beknelling van de nervus medianus, pronator teres syndrome, pronator syndrome, median nerve entrapment

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Pronator Teres Syndroom treedt op wanneer de nervus medianus, een belangrijke zenuw in de onderarm, bekneld raakt door de pronator teres spier.
• Ontstaanswijze: Verdikking van de pronator teres spier, herhaalde bewegingen, trauma, littekenweefsel, frequente draaibewegingen van de onderarm, langdurige druk, en natuurlijke anatomische variaties.
• Symptomen: Pijn in de onderarm, krachtsverlies in de hand, gevoelsverlies, pijn bij weerstand, nachtelijke pijn, mogelijk zwelling en verminderde behendigheid.
• Diagnose: Op basis van symptomen, specifieke tests zoals het aanspannen van de pronator teres spier, gevoels- en krachttests, en indien nodig aanvullende diagnostische technieken.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat conservatieve methoden zoals rust, pijnmanagement, het gebruik van een brace, en fysiotherapie. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn, gevolgd door aangepaste oefeningen. Aanvullende zelfzorgmaatregelen en productaanbevelingen kunnen helpen bij pijnmanagement en herstel.

Beschrijving van de aandoening

Bij de hier beschreven aandoening komt een beklemming van de nervus medianus voor, een belangrijke zenuw in de onderarm, veroorzaakt door de pronator teres spier. Deze spier, die uit twee koppen bestaat en verantwoordelijk is voor het draaien van de handpalm naar binnen, kan de zenuw beknellen indien hij verdikt of overontwikkeld raakt. Dit leidt tot chronische pijn in de onderarm, parasthesieën - tintelingen in de duim, wijs-, middelvinger en de helft van de ringvinger. Hoewel er geen sprake is van spierzwakte, veroorzaakt druk op de pronator teres spier wel pijn. Het Pronator Teres Syndroom (PTS) komt minder vaak voor dan andere zenuwcompressieaandoeningen zoals het carpale tunnelsyndroom. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 9% van de mensen met het carpale tunnelsyndroom ook tekenen van PTS vertoont, terwijl bijna 27% symptomen van PTS heeft. PTS wordt vaker gezien bij mannen​.

Ontstaanswijze

• Verdikte pronator teres spier: Ontstaat meestal door versterking van de spier door intensief gebruik.
• Repeterende bewegingen: Activiteiten zoals krachttraining, schroeven draaien, golfen, en tennissen kunnen leiden tot verdikking van de spier.
• Traumatische gebeurtenissen: Blessures veroorzaakt door ongelukken of vallen.
• Littekenweefsel: Afknelling van de zenuw door litteken- of bindweefselstrengen.
• Pro- en supinatiebewegingen: Frequente draaibewegingen van de onderarm, zoals bij het openen van potdeksels of schroeven, kunnen leiden tot verhoogde spierspanning en irritatie van de zenuw.
• Langdurige druk: Langdurige druk op de onderarm, bijvoorbeeld door strakke bandages of steunen tijdens het slapen, kan de zenuw beknellen.
• Anatomische variaties: Natuurlijke variaties in de anatomie van de onderarm kunnen bij sommige individuen de kans op beklemming vergroten.

Symptomen

• Pijn in de onderarm: Lokale pijn aan de palmzijde, vaak verergerend bij bewegingen.
• Krachtsverlies: Vermindering van de grijpkracht, vooral merkbaar in de duim.
• Gevoelsverlies: Afname van gevoel of tintelingen in de onderarm en de vingers, specifiek de duim, wijs-, middel- en ringvinger.
• Pijn bij weerstand: Toename van klachten bij activiteiten zoals het draaien van een schroevendraaier of het uitvoeren van een biceps curl.
• Nachtelijke pijn: Verhoogde pijn en ongemak in de onderarm en hand tijdens de nacht.
• Zwelling: Mogelijke zwelling of stijfheid in de onderarm, vooral in de ochtend.
• Verminderde behendigheid: Moeite met fijne motorische vaardigheden, zoals schrijven of knopen vastmaken.

Diagnose

De diagnose van deze aandoening wordt voornamelijk gebaseerd op de klachten en symptomen van de patiënt. Specifieke testen, zoals het aanspannen van de pronator teres spier om te zien of dit de pijn verergert, zijn cruciaal. Ook het testen van gevoel en kracht in de onderarm en vingers draagt bij aan de diagnose. Een veelgebruikte methode is het tikken op de elleboog langs de zenuwbaan, wat de klachten kan verergeren. Aanvullende diagnostische technieken omvatten een MRI-scan om de exacte locatie van de beknelling te bepalen en een elektromyografisch onderzoek (EMG) of electromyogram om de snelheid van zenuwgeleiding te meten. In gevallen waar uitval van bepaalde handspieren optreedt, kan soms een 'predikershand' (zie onderstaande afbbeelding) worden waargenomen, samen met een doof gevoel in specifieke huidgebieden.

Vergelijkbare aandoeningen

Bij het onderzoeken van klachten die wijzen op pronator teres syndroom, is het belangrijk om ook andere vergelijkbare aandoeningen in overweging te nemen. Dit zijn onder andere het carpaal tunnelsyndroom, dat soortgelijke symptomen in de hand veroorzaakt, en het cubitaal tunnelsyndroom, dat de elleboogzenuw beïnvloedt. Ook radiaal tunnelsyndroom en peesontstekingen in de bovenarm zoals de golfarm kunnen lijken op pronator teres syndroom. Aandoeningen zoals Thoracic Outlet Syndroom (TOS), nekproblemen die de zenuwen in de arm kunnen beïnvloeden zoals een nekhernia, en spierblessures in de onderarm zijn ook belangrijk om te onderscheiden voor een juiste diagnose. Een zorgvuldige evaluatie is cruciaal om deze aandoeningen van elkaar te scheiden.

(Zelf)behandeling en herstel

• Conservatieve aanpak en pijnmanagement: In de behandeling van pronator teres syndroom is een conservatieve aanpak de eerste optie, waarbij het vermijden van symptoom-verergerende activiteiten en het nemen van regelmatige rustpauzes centraal staan. Pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen op advies van een arts worden gebruikt om pijn en ontstekingen te beheersen, terwijl strikte naleving van medische richtlijnen en het voorkomen van overbelasting essentieel zijn voor een versneld herstelproces.
• Prognose: De verwachte herstelperiode voor pronator teres syndroom ligt gemiddeld rond de zes maanden. Echter, deze tijdsspanne kan variëren afhankelijk van individuele factoren zoals de ernst van de symptomen, de effectiviteit van de behandeling, en de algemene gezondheid en het herstelvermogen van de patiënt.
• Brace of arm sleeve: Het gebruik van een elleboog brace kan onderdeel zijn van de behandeling voor pronator teres syndroom. Deze ondersteunende hulpmiddelen kunnen bijdragen aan het stabiliseren en ontlasten van de onderarm en helpen om de pronator teres spier, die betrokken is bij het draaien van de onderarm, te immobiliseren. Dit kan helpen om de spanning op de mediane zenuw te verlichten en symptomen zoals pijn en ongemak te verminderen, met name tijdens rustperiodes of 's nachts.
• Operatie indien nodig: Een operatie kan noodzakelijk zijn om de beknelde zenuw te decomprimeren en de symptomen van pronator teres syndroom te verlichten. Na de operatie is het belangrijk om voor een adequaat herstel en ter voorkoming van toekomstige klachten een gepersonaliseerd oefenprogramma te volgen. Neem contact op met een fysiotherapeut voor een revalidatieschema op maat.
• Fysiotherapie en oefeningen: Fysiotherapeutisch advies en oefentherapie zijn essentieel bij de behandeling van pronator teres syndroom, zowel in de conservatieve fase als na een eventuele operatie. Gespecialiseerde fysiotherapeutische interventies zoals neurodynamische technieken en het toepassen van tape kunnen helpen bij het herstel. Daarnaast worden specifieke oefeningen, afgestemd op de individuele situatie, aanbevolen om de spierfunctie te verbeteren en herhaling van klachten te voorkomen. Patiënten kunnen kiezen tussen zelfstandige training aan de hand van een op maat gemaakt schema of begeleide sessies. Het is raadzaam een gekwalificeerde fysiotherapeut te vinden die past bij je herstelproces voor de meest effectieve behandeling en revalidatie. Gebruik hiervoor onze BehandelaarWijzer.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve trainingen adviseren we:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Acupunctuur: Sommige patiënten vinden verlichting van symptomen door acupunctuur, die kan helpen bij het verminderen van pijn en het verbeteren van de zenuwfunctie.
• Belang van techniek en materiaal bij sportactiviteiten: Voor het voorkomen van blessures tijdens sportactiviteiten is het essentieel om de technieken en het gebruikte materiaal kritisch te evalueren, vooral als deze overbelasting en klachten kunnen veroorzaken. Correcte techniek en passend materiaal zijn cruciaal om herhaling van blessures te voorkomen. Het maken van aanpassingen op deze gebieden kan een aanzienlijk verschil maken in het verminderen van overbelasting. Overweeg ook het gebruik van een arm sleeve voor extra steun en verbeterde doorbloeding, of polsbanden voor steun bij zwaardere belasting, om blessures te helpen voorkomen.
• Gezonde leefstijl: Verbeter je leefstijl door gezond te eten, voldoende te bewegen, voldoende rust te nemen om te ontstressen een goed slaappatroon te onderhouden en een gezond gewicht na te streven. Dit bevordert niet alleen het herstel maar ook de algehele gezondheid. Meer hierover lees je [hier] of bekijk de beschikbare e-learning.