Kanker, tumoren, maligne aandoeningen, neoplasmata, cancer, tumors, malignant conditions

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Kanker, een complexe aandoening, kenmerkt zich door ongecontroleerde celgroei, met fysieke en mentale impact op patiënten. Deze ziekte kan elk orgaan of weefsel in het lichaam aantasten.
• Ontstaanswijze: Kanker ontstaat door een samenspel van genetische, omgevings- en leefstijlfactoren, die de cellulaire groei ontregelen.
• Symptomen: De symptomen van kanker variëren afhankelijk van het specifieke kankertype, maar kunnen vermoeidheid, onverklaarbaar gewichtsverlies, pijn, huidveranderingen en andere indicatoren omvatten die alertheid vereisen.
• Diagnose: Berust op symptomen, beeldvormend onderzoek, biopsieën en gevarieerde testen om de aard en locatie van de kanker vast te stellen.
• (Zelf)behandeling en herstel: De behandeling is gevarieerd en afhankelijk van het kankerstadium en type. Het omvat chirurgie, chemotherapie, bestraling, gerichte therapie en wordt aangevuld met fysiotherapie, psychologische ondersteuning en aanpassing van leefstijl tijdens het herstelproces.

Beschrijving klachten

Kanker is een complexe en veelzijdige aandoening die zich kenmerkt door de ongecontroleerde groei en vermenigvuldiging van lichaamscellen. Deze aandoeningen vallen onder de noemer kanker omdat ze gemeenschappelijk hebben dat cellen zich abnormaal en ongeremd ontwikkelen. Een kenmerkend aspect van kanker is de potentie tot invasieve groei, wat inhoudt dat deze cellen in staat zijn om omliggende weefsels binnen te dringen en zich te verspreiden naar andere delen van het lichaam. Dit proces, bekend als metastase, onderscheidt kanker van andere celgroei-aandoeningen en draagt bij aan de complexiteit in diagnose en behandeling. In Nederland zijn er in 2022 ongeveer 124.100 nieuwe gevallen van kanker vastgesteld, waarvan 65.600 bij mannen en 58.500 bij vrouwen. Dit komt neer op 7,50 nieuwe gevallen per 1.000 mannen en 6,62 nieuwe gevallen per 1.000 vrouwen.

Meest voorkomende vormen van kanker

Bij vrouwen en mannen zijn verschillende vormen van kanker prevalent. Hieronder volgt een overzicht van enkele van de meest voorkomende typen, met een korte toelichting op elk, inclusief informatie over mogelijke uitzaaiingen.

• Borstkanker (vrouwen): Borstkanker is een van de meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen. Deze kanker ontstaat vaak in de melkklieren of de melkgangen. Uitzaaiingen komen frequent voor in de lymfeklieren, botten, longen, lever en soms de hersenen. Vroege opsporing door middel van regelmatige mammografie is cruciaal voor de behandeling.
• Prostaatkanker (mannen): Prostaatkanker is een veelvoorkomende kanker bij mannen en ontwikkelt zich in de prostaat, een klier bij de blaas. Uitzaaiingen doen zich vaak voor in de botten en kunnen leiden tot pijn en breuken. Regelmatige controle, vooral na de leeftijd van 50, wordt aanbevolen.
• Hersentumor: Hersentumoren kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn. Ze ontstaan in verschillende delen van de hersenen en kunnen leiden tot symptomen als hoofdpijn, zichtproblemen, en veranderingen in gedrag. Uitzaaiingen binnen het centrale zenuwstelsel kunnen voorkomen, maar hersentumoren verspreiden zich zelden naar andere delen van het lichaam.
• Longkanker: Longkanker, vaak gerelateerd aan roken, is een van de meest voorkomende en dodelijke kankersoorten. Uitzaaiingen komen vaak voor in de lymfeklieren, lever, botten, hersenen en andere delen van de longen. Vroege detectie is uitdagend, omdat symptomen vaak pas in een laat stadium verschijnen.
• Darmkanker (colorectale kanker): Dit type kanker ontstaat in de dikke darm of het rectum. Symptomen kunnen onder meer bloed in de ontlasting en veranderingen in stoelgang zijn. Uitzaaiingen kunnen plaatsvinden in de lever en longen. Regelmatige screening wordt aanbevolen, vooral voor personen boven de 50 jaar of met een familiegeschiedenis van de ziekte.

Deze informatie biedt een basisoverzicht van enkele veelvoorkomende kankersoorten. Het is belangrijk om op te merken dat deze lijst niet compleet is, aangezien er talloze andere vormen van kanker bestaan. Voor specifieke en gedetailleerde informatie over een bepaalde vorm van kanker, evenals voor consultatie met specialisten op dit gebied, wordt sterk aangeraden om andere bronnen te raadplegen of contact op te nemen met zorgprofessionals die gespecialiseerd zijn in kankerzorg.

Ontstaanswijze

• Chronische ontstekingen: Langdurige ontstekingen in het lichaam kunnen het risico op het ontwikkelen van kanker verhogen. Chronische ontstekingen kunnen leiden tot DNA-schade, wat bijdraagt aan kankervorming.
• Immuunsysteem: Een verzwakt immuunsysteem, hetzij door bepaalde gezondheidscondities of door medicatie die het immuunsysteem onderdrukt, kan het risico op kanker verhogen.
• Erfelijkheid: Hoewel genetische factoren een rol spelen, kunnen specifieke erfelijke aandoeningen, zoals het Lynch-syndroom of BRCA-mutaties, het risico op bepaalde kankers aanzienlijk verhogen.
• Geslacht: Bepaalde kankers komen vaker voor bij een specifiek geslacht, zoals prostaatkanker bij mannen en borstkanker bij vrouwen.
• Beroepsmatige blootstelling: Mensen die in bepaalde industrieën werken, zoals de chemische of bouwindustrie, kunnen worden blootgesteld aan stoffen die kankerverwekkend zijn.
• Voedingsfactoren: Diëten met een hoge inname van bewerkt vlees, rood vlees, en een lage inname van groenten en fruit kunnen het risico op bepaalde soorten kanker verhogen.
• Alcoholgebruik: Regelmatig en overmatig alcoholgebruik is gelinkt aan een verhoogd risico op verschillende kankersoorten, waaronder lever- en borstkanker.
• Lichaamsgewicht en fysieke activiteit: Overgewicht en obesitas, evenals een zittende levensstijl, kunnen het risico op verschillende kankersoorten verhogen.

Symptomen

De symptomen variëren sterk, afhankelijk van de soort kanker:

• Moeilijkheden met slikken of aanhoudende indigestie: Moeite met slikken of aanhoudende indigestie, die niet reageren op normale behandelingen, kunnen symptomen zijn van kanker in het spijsverteringsstelsel, zoals de slokdarm of maag.
• Aanhoudende hoest of heesheid: Vooral bij rokers, kan een langdurige hoest of een verandering in de stem een teken zijn van longkanker of keelkanker.
• Veranderingen in de huid: Dit kan inclusief nieuwe moedervlekken of veranderingen in bestaande moedervlekken, geelzucht (geel worden van de huid of ogen), of een ongewone roodheid of andere kleurveranderingen zijn, die kunnen duiden op huidkanker of andere soorten kanker.
• Onverklaarbaar gewichtsverlies: Aanzienlijk gewichtsverlies zonder een duidelijke reden kan een vroeg teken zijn van verschillende soorten kanker, waaronder pancreas-, maag-, slokdarm- of longkanker.
• Veranderingen in stoelgang of plasgedrag: Aanhoudende veranderingen, zoals obstipatie, diarree, of een verandering in de grootte of kleur van de ontlasting, evenals veranderingen in de frequentie of consistentie van urine, kunnen wijzen op kanker van de darm, blaas of prostaat.
• Bloedingen: Ongewone bloedingen, zoals bloed in de ontlasting, urine, of abnormale vaginale bloedingen, evenals ongewone afscheiding, kunnen symptomen zijn van verschillende soorten kanker.
• Pijn: Aanhoudende of onverklaarbare pijn, die niet verbetert met behandeling, kan een teken zijn van de aanwezigheid van kanker. De locatie van de pijn kan een aanwijzing zijn voor de locatie van de kanker.
• Zwelling of knobbels: Onverklaarbare zwellingen of knobbels in het lichaam, vooral als ze toenemen in grootte, kunnen wijzen op kanker, zoals lymfeklierkanker, borstkanker, of zachte weefseltumoren.
• Vermoeidheid: Extreme vermoeidheid die niet verbetert met rust kan een vroeg symptoom zijn van verschillende soorten kanker.
• Aanhoudende koorts of nachtelijk zweten: Frequente of aanhoudende koorts kan wijzen op een onderliggende kanker, net als nachtelijk zweten.
• Ademhalingsproblemen of kortademigheid: Dit kan een teken zijn van longkanker, vooral als het gepaard gaat met andere symptomen zoals hoesten en pijn op de borst.
• Veranderingen in de mond: Witte of rode vlekken in de mond, aanhoudende zweren, of zwellingen kunnen tekenen zijn van mond- of keelkanker, vooral bij rokers en alcoholgebruikers.
• Bloedarmoede of zwakte: Constante vermoeidheid, bleekheid, of algemene zwakte kunnen tekenen zijn van bloedarmoede, die op zijn beurt kan wijzen op bepaalde soorten kanker, zoals darm- of maagkanker.
• Moeilijkheden bij het ademen of slikken: Langdurige of aanhoudende problemen met ademhalen of slikken kunnen wijzen op kanker in de longen, keel of slokdarm.

Diagnose

Het proces om kanker te diagnosticeren start met een eerste check-up, waarbij de dokter kijkt naar symptomen en een uitgebreid lichamelijk onderzoek doet. Als er een vermoeden van kanker is, worden er bloed- en urineonderzoeken gedaan om de algemene gezondheid te checken en te zoeken naar specifieke signalen die op kanker kunnen wijzen. Daarna gebruiken artsen scans zoals MRI's, CT-scans en PET-scans om precies te zien waar de mogelijke tumor zich bevindt, hoe groot deze is en of hij zich heeft verspreid. Een hele belangrijke stap is de biopsie, waarbij een klein stukje weefsel van het verdachte gebied wordt weggenomen en onder de microscoop bekeken wordt om te zien of er kankercellen zijn. Soms worden er ook inwendige onderzoeken gedaan, zoals een colonoscopie of bronchoscopie, om de binnenkant van het lichaam beter te kunnen bekijken en om weefselmonsters te nemen. Tot slot kunnen er genetische tests gedaan worden om te kijken naar specifieke veranderingen in de kankercellen, wat kan helpen bij het kiezen van de beste behandeling. Al deze stappen samen zorgen ervoor dat er een nauwkeurige en volledige diagnose van kanker kan worden gesteld.

Waarom op deze site? 

Op onze website erkennen we de ingrijpende impact van kanker, die zowel lichamelijke als mentale en emotionele aspecten omvat. We streven ernaar een uitgebreide bron van informatie en hulp te zijn, gericht op het hele spectrum van gezondheid en welzijn. Hierdoor bieden we niet alleen inzicht in de fysieke uitdagingen van kanker, maar richten we ons ook op de emotionele en sociale gevolgen. Of je nu persoonlijk door kanker bent getroffen of iemand ondersteunt die met deze ziekte kampt, ons platform biedt praktische tips, ondersteuning en toegang tot diverse bronnen. Wij zijn toegewijd aan het ondersteunen van totale gezondheid voor iedereen die door kanker is geraakt, op elke stap in deze moeilijke reis.

(Zelf)behandeling en herstel:

• Medische interventies:
  • Geïntegreerde aanpak voor kankerbehandeling en herstel: In onze benadering van kankerbehandeling en herstel leggen we de nadruk op multidisciplinaire samenwerking. Dit betekent dat regelmatig overleg en coördinatie plaatsvinden met een team van diverse specialisten, waaronder oncologen, chirurgen, radiotherapeuten en palliatieve zorgverleners. Zij werken samen om een allesomvattende en afgestemde behandeling te bieden. Een belangrijk onderdeel van onze aanpak is voorlichting en educatie, waarbij we uitgebreide informatie verstrekken over de werking en bijwerkingen van diverse behandelingen. Dit omvat:
  • Beheer van medicatie: Het beheer van medicatie is cruciaal om de effectiviteit te maximaliseren en bijwerkingen te minimaliseren. Dit omvat nauwkeurige monitoring en aanpassing van diverse medicijnen zoals pijnstillers, anti-emetica en andere ondersteunende geneesmiddelen. Afhankelijk van de situatie kunnen ook specifiekere behandelingen zoals zenuwblokkades worden overwogen, die gericht zijn op het direct aanpakken van de bron van pijn.
  • Chirurgie: Chirurgische ingrepen zijn vaak een essentieel onderdeel van de behandeling voor veel soorten kanker. Deze ingrepen kunnen gericht zijn op het verwijderen van tumoren, biopsieën voor diagnostische doeleinden, of reconstructieve chirurgie na het verwijderen van kankercellen.
  • Chemotherapie: Gebruik van krachtige medicijnen om kankercellen te doden of hun groei te vertragen. Chemotherapie kan als primaire behandeling worden gebruikt, of in combinatie met andere behandelingen zoals chirurgie en bestraling.
  • Bestraling: Radiotherapie gebruikt hoge energiestralen, zoals röntgenstralen, om kankercellen te doden of hun groei te vertragen. Het kan extern (buiten het lichaam) of intern (in het lichaam) worden toegepast.
  • Hormoontherapie: Dit is het gebruik van medicijnen om de effecten van hormonen op kankercellen te blokkeren of te verminderen. Het is vaak effectief bij kankers die gevoelig zijn voor hormonen, zoals sommige borst- en prostaatkankers.
  • Immunotherapie: Deze behandeling stimuleert of herstelt het vermogen van het immuunsysteem om kankercellen te bestrijden. Het omvat het gebruik van medicijnen of andere stoffen om het immuunsysteem te helpen effectiever te werken.
  • Gerichte therapie: Dit type behandeling richt zich op specifieke genen, eiwitten of de omgeving binnen kankercellen die bijdragen aan de groei en overleving van kanker. Het verschilt van chemotherapie doordat het zich richt op specifieke doelen in kankercellen.
  • Stamceltransplantatie: Dit omvat het vervangen van beschadigde of vernietigde beenmerg door gezond beenmerg, vaak gebruikt bij de behandeling van leukemie en lymfoom.
  • Hyperthermie: Een behandeling waarbij lichaamsweefsel wordt verwarmd tot hogere temperaturen om kankercellen te doden of de effectiviteit van andere behandelingen te verhogen.
  • Cryotherapie: Het gebruik van extreme koude om kankercellen te vernietigen, vaak gebruikt bij de behandeling van huidkanker en sommige interne kankers.
  • Fotodynamische therapie: Een behandeling die een combinatie van laserslicht en een lichtgevoelige stof gebruikt om kankercellen te doden.
  • Precision medicine: Een benadering van kankerbehandeling waarbij therapieën worden gekozen op basis van de genetische make-up van de kankercellen van een individu.
• Revalidatieprogramma's: Indien nodig, met name bij patiënten die neurologische schade ondervinden na kankerbehandelingen, zijn intensievere revalidatieprogramma's beschikbaar. Deze omvatten gespecialiseerde spraak- en slikrevalidatie, motorisch herstel, en cognitieve begeleiding. Voor minder ingrijpende gevallen biedt eerstelijnstherapie, zoals fysiotherapie en oefentherapie, ondersteuning bij het verbeteren van spierkracht, flexibiliteit en balans. Daarnaast zijn counseling, hormoontherapie en assistentie bij vruchtbaarheidsbehoud onderdeel van het herstelproces, gericht op het bevorderen van een algehele betere levenskwaliteit voor kankerpatiënten.
• Fysiotherapie en oefentherapie: Binnen de grenzen van je huidige belastbaarheid actief blijven, of het nu ter voorbereiding op een operatie is of na een chemokuur, is cruciaal in elk stadium van kanker. Specifieke trainingsprogramma's zijn ontworpen voor mensen met kanker, met als doel het versterken van spieren, het verbeteren van flexibiliteit en balans, en het verlichten van pijn en stijfheid. Deze programma's bevatten ook ademhalingsoefeningen en technieken voor lymfedrainage, aangepast aan bepaalde kankersoorten. Het consulteren van een fysiotherapeut gespecialiseerd in kankergerelateerde oefentherapie wordt ten zeerste aanbevolen. Voor het vinden van een geschikte zorgprofessional kun je terecht bij onze BehandelaarWijzer. Daarnaast bieden we een op maat gemaakt trainingsschema aan voor diegenen die zelfstandig aan de slag willen, speciaal ontworpen om je op een veilige en verantwoorde manier te ondersteunen in je herstelproces.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Hometrainer
  • Stoelfiets
  • Loopband
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Leefstijlaanpassingen bij kanker: Verminder risicofactoren zoals roken en overmatig alcoholgebruik, omdat deze de ontwikkeling en behandeling van kanker beïnvloeden. Volg onze e-learning 'Stoppen met roken' om te stoppen met roken. Stressverlagende activiteiten zoals yoga en meditatie hebben een positieve impact op de fysieke en mentale gezondheid. Besteed aandacht aan huidverzorging en verantwoorde zonblootstelling vanwege de gevoeligheid door kankertherapieën. Leer [hier] meer over een gezonde leefstijl en verrijk je kennis met onze e-learning 'een gezonde leefstijl in 5 stappen'.
• Psychologische ondersteuning: Inzet van cognitieve gedragstherapie, mindfulness-gebaseerde stressreductie, en andere therapievormen om angst, depressie en andere emotionele problemen te adresseren. 
• Sociale ondersteuning: Toegang tot gemeenschapsbronnen, patiëntengroepen, en online forums om ervaringen te delen en steun te vinden.
• Nazorg en follow-up: Ontwikkeling van een gepersonaliseerd nazorgplan inclusief regelmatige screenings, vaccinaties, en leefstijlbeoordelingen om herhaling te voorkomen.