Diabetes, Diabetes type 1, Diabetes type 2, suikerziekte, Type 1 Diabetes, Type 2 Diabetes, sugar disease

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Diabetes mellitus, ook wel suikerziekte genoemd, is een chronische aandoening waarbij het bloed abnormaal hoge glucosewaarden heeft. Type 1 wordt veroorzaakt door auto-immuunreacties die insulineproducerende cellen aanvallen. Type 2 houdt verband met erfelijkheid en leefstijlkeuzes, zoals overgewicht en ongezonde voeding.
• Ontstaanswijze: Diabetes Type I wordt beïnvloed door genetische aanleg, auto-immuunreacties, virussen, voeding en darmflora. Diabetes Type II heeft erfelijke componenten en wordt beïnvloed door leefstijlfactoren zoals overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging, ongezonde voeding, insulineresistentie, leeftijd en etnische achtergrond.
• Symptomen: Beide types vertonen symptomen zoals veel plassen, dorst, vermoeidheid, gewichtsveranderingen, wazig zien, en huidproblemen.
• Diagnose: Diagnose omvat bloed- en urineonderzoeken, oog- en voetonderzoek.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat medicatie, zelfmonitoring, voedingsaanpassingen, lichaamsbeweging, podotherapie, huidverzorging, leefstijltips en ergonomische aanpassingen en hulpmiddelen.

Beschrijving van de aandoening

Diabetes mellitus, vaak bekend als suikerziekte, is een chronische aandoening waarbij het bloed abnormaal hoge glucosewaarden bevat. Dit wordt veroorzaakt door een tekort aan insuline, een hormoon geproduceerd door de alvleesklier, of door een verminderde gevoeligheid van het lichaam voor dit hormoon, een toestand bekend als insulineresistentie. Er zijn twee hoofdtypen: Type 1, een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de insulineproducerende cellen aanvalt en vernietigt, meestal beginnend op jonge leeftijd; en Type 2, vaak gerelateerd aan leefstijlfactoren en gekenmerkt door verminderde insulineproductie en insulineresistentie. Langdurig verhoogde glucosewaarden kunnen leiden tot schade aan diverse lichaamsweefsels, met mogelijke ernstige complicaties. In Nederland komt diabetes veel voor, ongeveer 1 op de 14 mensen heeft deze aandoening. Het merendeel hiervan heeft type 2 diabetes, wat vaak samenhangt met leefstijlfactoren zoals voeding en beweging.

Diabetes mellitus: Type 1 en type 2 uitgelegd

Diabetes mellitus type 1, een auto-immuunziekte, ontstaat wanneer het lichaam antistoffen produceert die de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvallen, resulterend in de vernietiging van deze cellen, vaak beginnend op jonge leeftijd. Dit leidt tot het onvermogen van het lichaam om zelf insuline te produceren. Aan de andere kant wordt diabetes mellitus type 2 veroorzaakt door een combinatie van factoren: onvoldoende insulineproductie en een verminderde werking van insuline, bekend als insulineresistentie. Dit type wordt vaak onterecht "ouderdomsdiabetes" genoemd, maar het kan ook jongeren treffen. Op deze website concentreren we ons op zowel type 1 als type 2 diabetes, waarbij we gedetailleerde informatie bieden over beide vormen.

Ontstaanswijze

• Diabetes Type I:
  • Genetische aanleg: Het ontstaan begint mogelijk met een genetische aanleg voor de ziekte, zelfs als er geen diabetes in de familie voorkomt.
  • Auto-immuunreactie: Diabetes type I wordt vaak veroorzaakt door een auto-immuunreactie waarbij het immuunsysteem de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvalt.
  • Omgevingsfactoren:
    • Virussen: Sommige virussen kunnen een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte.
    • Voeding: Bepaalde soorten voeding voor of na de geboorte kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van diabetes type I.
    • Darmflora: De samenstelling van de darmflora kan ook een factor zijn.
    • Noodzaak van verder onderzoek: Er is meer onderzoek nodig om deze oorzaken beter te begrijpen.
• Diabetes Type II:
  • Erfelijke componenten: Erfelijkheid speelt een rol bij het ontstaan van diabetes type II.
  • Leefstijlfactoren:
    • Overgewicht: Een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van diabetes type II.
    • Te weinig beweging: Onvoldoende lichamelijke activiteit draagt bij aan het risico.
    • Ongezonde voeding: Voeding rijk aan calorieën, vetten en suikers verhoogt het risico.
    • Insulineresistentie: Langdurige insulineresistentie kan leiden tot diabetes type II.
    • Leeftijd: Het risico neemt toe met de leeftijd, vooral na 45 jaar.
    • Ethnische achtergrond: Bepaalde etnische groepen hebben een hoger risico op diabetes type II.

Symptomen

Diabetes type I:

• Plotselinge aanvang: Klachten beginnen vaak snel en intensief binnen enkele weken.

• Symptomen van hyperglykemie:

  • Veel plassen

  • Droge mond

  • Veel drinken

  • Wazig zien

  • Vermagering

  • Vermoeidheid

  • Huiduitslag, jeuk, en slecht genezende wondjes

  • Soms misselijkheid of braken

​Diabetes type II:

• Geleidelijke verergering: Klachten ontwikkelen zich vaak langzaam en zijn in eerste instantie minder merkbaar.

• Symptomen van hyperglykemie:

  • Veel plassen

  • Droge mond

  • Veel drinken

  • Wazig zien

  • Vermagering

  • Vermoeidheid

  • Huiduitslag, jeuk, en slecht genezende wondjes

  • Tintelingen of gevoelloosheid in handen/voeten: Vaker voorkomend bij type II.

  • Langdurige infecties of slechte wondgenezing: Als gevolg van verhoogde bloedsuikerspiegels.

Algemene symptomen van hypoglykemie (te lage bloedsuikerspiegel):

• Hongergevoel of (hoge) eetdrang

• Zweten

• Hartkloppingen

• Beven

• Hoofdpijn

• Slecht humeur, snel geïrriteerd

• Stemmingsstoornissen

• Nachtmerries

• Raar (ander) gedrag

• In ernstige gevallen epileptische aanvallen of een verlaagd bewustzijn

Aanvullende algemene symptomen:

• Vaginale infecties: Vaker voorkomend bij vrouwen met diabetes.

• Visuele stoornissen: Naast wazig zien kunnen er ook andere visuele problemen optreden.

• Gewichtsveranderingen: Ondanks verhoogde eetlust kan er gewichtsverlies optreden bij type I en gewichtstoename bij type II.

Diabetische neuropathie: Begrijpen en beheersen

Diabetische neuropathie, een vorm van polyneuropathie die vaak voorkomt bij mensen met diabetes, is een aandoening waarbij zenuwschade leidt tot symptomen zoals tintelingen, gevoelloosheid, pijn en zwakte in de ledematen. Hoewel deze neuropathie niet te genezen is na het optreden van schade, zijn er manieren om de symptomen te beheersen en verdere progressie te voorkomen. Cruciaal hierbij is het effectief controleren van de bloedsuikerspiegel. Aanvullende maatregelen zoals specifieke oefeningen, valpreventie strategieën, en het gebruik van aangepaste schoenen of zolen kunnen helpen de kwaliteit van leven te verbeteren en risico's te minimaliseren. Vroegtijdige detectie en behandeling zijn belangrijk om de impact van diabetische neuropathie te beperken.

Diagnose

De diagnose van diabetes mellitus begint met een consult bij de huisarts of praktijkondersteuner, waarbij een bloed- en urineonderzoek wordt uitgevoerd om de bloedglucosewaarde te bepalen. Daarnaast worden lichaamslengte, gewicht, buikomvang en vetpercentage vastgelegd. Een oogonderzoek is vaak onderdeel van het diagnoseproces, aangezien de ogen snel aangetast kunnen worden door diabetes. Ook een voetonderzoek is essentieel, omdat diabetes de kleine bloedvaatjes en zenuwen in de voeten kan aantasten, wat leidt tot verdere complicaties.

Bloedsuikerwaarden en diabetes diagnose

Op onze website bieden wij een kader om bloedsuikerwaarden te begrijpen en hoe deze gerelateerd zijn aan de diagnose van diabetes.

Bloedsuikerwaarden bij nuchter prikken (niets gegeten of gedronken in de acht uur ervoor, behalve water):

• Onder de 6,1 mmol/l: Geen diabetes
• Tussen 6,1 en 6,9 mmol/l: Voorstadium van diabetes
• Boven de 6,9 mmol/l: Diabetes

Bloedsuikerwaarden bij niet-nuchter prikken (ongeveer anderhalf tot twee uur na een maaltijd):

• Onder de 7,8 mmol/l: Geen diabetes
• Tussen 7,8 en 11 mmol/l: Geen oordeel mogelijk
• Boven de 11 mmol/l: Diabetes

Voor een nauwkeurige diagnose van diabetes type 2 wordt in het ziekenhuis bloedonderzoek uitgevoerd. De resultaten van deze test bepalen of iemand diabetes type 2 heeft. Deze waarden zijn belangrijk voor het vroegtijdig opsporen en adequaat behandelen van diabetes.

(Zelf)behandeling en herstel

• Eerste stappen bij verdenking van diabetes: Als je vermoedt dat je symptomen van diabetes hebt, is het belangrijk om direct actie te ondernemen. Maak een afspraak met je huisarts of praktijkondersteuner voor een eerste beoordeling. Zij kunnen je situatie evalueren en indien nodig doorverwijzen naar een specialist. Regelmatige controles zijn essentieel om je gezondheid te monitoren en eventuele complicaties vroegtijdig aan te pakken. Een snelle en proactieve aanpak is van belang voor de beste zorg en begeleiding bij diabetes.
• Medicatie en zelfmonitoring bij diabetes: Een doeltreffend beheer van diabetes combineert zelfmonitoring met medicamenteuze behandeling. Het thuis regelmatig meten van bloedglucose met glucosemeter of een bloesuikerhorloge is nuttig voor het bijhouden en beheren van de bloedsuikerspiegel. Voor de verlaging van de bloedsuiker worden orale medicijnen zoals metformine ingezet. Daarnaast zijn medicijnen die cholesterol en bloeddruk verlagen belangrijk om het risico op hart- en vaatziekten te minimaliseren. Insulinetherapie, noodzakelijk bij type 1 en soms bij type 2 diabetes, vereist nauwkeurige toediening en kennis, waarbij insulinepennen of -pompjes en educatie over het gebruik centraal staan.
• Voedings- en leefstijltips voor diabetesbeheer: Voor effectief diabetesmanagement is het belangrijk om zowel je voeding als leefstijl aan te passen. Begin met het stabiliseren van je bloedsuikerspiegel door een dieet te volgen dat rijk is aan vezels en laag in glycemische index. Regelmatige lichaamsbeweging is belangrijk; streef naar minstens 30 minuten per dag. Een goede nachtrust, idealiter 7-8 uur, is ook belangrijk voor je algemene gezondheid. Technieken zoals yoga, meditatie en diepe ademhalingsoefeningen kunnen helpen bij stressmanagement. Stoppen met roken en het matigen van alcoholgebruik zijn tevens belangrijk; zoek hulp en ondersteuning waar nodig. Houd tenslotte altijd snelle glucosebronnen, zoals glucosegel of -tabletten, bij de hand voor noodgevallen. Klik [hier] voor meer informatie over het belang van leefstijlfactoren en ontdek aanvullende kennis en toepassingen in onze e-learning.
• Lichaamsbeweging: Voor effectief diabetesmanagement is lichaamsbeweging essentieel. Het verbetert niet alleen je algemene gezondheid, maar helpt ook bij het reguleren van je bloedsuikerspiegel. Via onze BehandelaarWijzer kun je een fysiotherapeut vinden voor begeleide training, afgestemd op jouw persoonlijke behoeften en gezondheidsdoelen. Als je de voorkeur geeft aan zelfstandig trainen, bieden wij een op maat gemaakt trainingsschema. Dit schema is zorgvuldig ontworpen om je op een veilige en effectieve wijze te ondersteunen in je herstelproces, rekening houdend met jouw specifieke situatie en fitnessniveau. 
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Hometrainer
  • Zitfiets
  • Loopband
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Podotherapie en pedicure: ​Voor mensen met diabetes is het regelmatig bezoeken van een podotherapeut of pedicure essentieel om voetcomplicaties te voorkomen. Diabetes kan de doorbloeding en het gevoel in de voeten verminderen, wat het risico op ongemerkte verwondingenm infecties en amputatie verhoogt. Een podotherapeut gespecialiseerd in diabetes kan professionele zorg bieden en adviseren over het juiste schoeisel om voetproblemen te voorkomen. Daarnaast is de zorg van een medische pedicure, met expertise in diabetische voetzorg, van belang voor het behoud van gezonde voeten. Zij kunnen helpen bij het onderhouden van de nagels en het voorkomen van eeltvorming en wondjes. Deze preventieve zorg is van belang om ernstige voetproblemen te vermijden en draagt bij aan een betere gezondheid voor diabetici.