Schouder artrose, omarthrose, slijtage van het schoudergewricht, shoulder osteoarthritis, omarthrosis, shoulder joint wear

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Schouderartrose is slijtage van het kraakbeen in de schouder. Het komt minder vaak voor dan artrose in andere gewrichten en treft vooral vrouwen en mensen ouder dan 65 jaar.
• Ontstaanswijze: Dit type artrose ontwikkelt zich door progressief verlies van gewrichtskraakbeen, beïnvloed door factoren als leeftijd, overgewicht en eerdere gewrichtsschade.
• Symptomen: Typische symptomen zijn pijn en stijfheid in de schouder, ochtendstijfheid, krachtsverlies, crepitaties (krakende geluiden), en soms uitstralende pijn naar de arm of nek.
• Diagnose: De diagnose wordt gesteld na het uitsluiten van andere schouderaandoeningen, op basis van symptomen en beeldvormend onderzoek zoals röntgenfoto's of MRI.
• (Zelf)behandeling en herstel: Het begrijpen en aanpakken van artrose is essentieel. Aanbevolen worden niet-chirurgische behandelingen zoals fysiotherapie, pijnmanagement en aanpassing van belasting. Therapeutische oefeningen, het gebruik van schouderbraces of tape, en ergonomische aanpassingen zijn effectief. In ernstige gevallen kan een chirurgische ingreep overwogen worden.

Beschrijving van de aandoening

Schouderartrose, in de volksmond vaak aangeduid als schouder slijtage, is een aandoening waarbij er sprake is van slijtage aan het kraakbeen in de schouder. Deze vorm van artrose komt minder vaak voor dan artrose in andere gewrichten. Artrose treedt over het algemeen vaker op bij vrouwen dan bij mannen en is het meest prevalent bij mensen boven de 65 jaar. De aandoening kenmerkt zich door pijn en stijfheid in de schouder, wat dagelijkse activiteiten kan beïnvloeden.

Ontstaanswijze

• Meest voorkomende aandoening: Artrose is de meest voorkomende aandoening van het houding- en bewegingsapparaat.
• Progressief verlies van gewrichtskraakbeen: Het kenmerkt zich door een langzaam en wisselend progressief verlies van gewrichtskraakbeen.
• Kraakbeenverlies en botveranderingen: Naast het verlies van kraakbeen kunnen er veranderingen optreden in het subchondrale bot, het bot direct onder het kraakbeen.
• Osteofytenvorming: Er kunnen woekeringen van het bot aan de gewrichtsranden optreden, bekend als osteofyten.
• Ontstekingsreacties: In een gevorderd stadium van artrose kunnen er ontstekingen in de gewrichten ontstaan, wat leidt tot pijn en stijfheid.
• Risicofactoren en symptomen: Risicofactoren zoals leeftijd, overgewicht, en eerdere gewrichtsschade dragen bij aan de ontwikkeling van artrose. Symptomen zijn onder andere pijn, zwelling, en verminderde beweeglijkheid van het aangedane gewricht.
• Behandeling en management: Behandeling richt zich op pijnverlichting, het behouden of verbeteren van gewrichtsfunctie, en kan bestaan uit fysiotherapie, medicatie, en soms chirurgische ingrepen.

Symptomen

• Pijn in en rondom de schouder: Dit is het meest voorkomende symptoom, verergerend bij toename van beweging.
• Start- en ochtendstijfheid: Kenmerkend is de stijfheid bij het opstaan, die gewoonlijk minder dan 30 minuten aanhoudt.
• Stijfheid in het schoudergewricht: Er is beperking in beweging in alle richtingen van het schoudergewricht.
• Uitstralende pijn: Soms kan de pijn uitstralen naar de arm, nek, bovenrug of borst.
• Drukpijn: Pijn bij druk aan de voorzijde van het schoudergewricht. 
• Krachtsverlies bij abductie: Verminderde kracht bij het heffen van de arm naar opzij.
• Crepitaties: Crepitaties of krakende/knisperende geluiden zijn hoorbaar bij beweging.
• Verhoogd risico bij ontstekingsreuma: Mensen met reumatoïde artritis hebben een hogere kans op het ontwikkelen van schouderartrose.
• Verminderde dagelijkse functionaliteit: Moeilijkheden bij dagelijkse activiteiten zoals het bereiken van voorwerpen, aankleden, of tillen door pijn en stijfheid.
• Visuele veranderingen in het gewricht: Bij geavanceerde gevallen kunnen er zichtbare veranderingen in de schoudercontour of zwelling optreden.

Diagnose

Artrose in de schouder, een minder gangbare oorzaak van schouderpijn, wordt vaak vastgesteld na het uitsluiten van andere schouderaandoeningen, vanwege de vage en niet-specifieke symptomen zoals pijn bij beweging, crepitaties (krakende geluiden), slaapverstoringen, en mobiliteitsverlies. Het is belangrijk om te informeren naar een geschiedenis van traumatische schade aan de schouder, inclusief breuken, ontwrichtingen of eerdere operaties, die het risico op kraakbeenartrose verhogen. Beeldvormend onderzoek, zoals röntgenfoto's of MRI-scans, wordt ingezet bij de overweging van een operatie om de mate van slijtage te beoordelen, waarbij kenmerken zoals versmalling van de gewrichtsspleet en osteofytvorming kunnen worden waargenomen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Inzicht in en omgaan met schouder artrose: Het is belangrijk te begrijpen dat artrose een aandoening is die langzaam erger wordt en niet omkeerbaar is. Educatie over artrose en het aanmoedigen van zelfzorg zijn van belang om de symptomen te beheren en de levenskwaliteit te verbeteren. Als pijn een groot probleem is, overweeg dan het gebruik van pijnstillers of bespreek met je huisarts de mogelijkheden voor pijnmedicatie.
• Focus op niet-chirurgische behandelingen: Prioriteit geven aan niet-chirurgische methoden die gericht zijn op pijnverlichting en het verbeteren van bewegingsbeperkingen.
• Blang van belastingsaanpassing: Om overbelasting van de schouder te voorkomen en het aangedane gebied voldoende rust te geven, is het aanpassen van activiteiten van belang. Bij pijn of behoefte aan extra steun tijdens bepaalde activiteiten kan een schouderbrace uitkomst bieden. Het is belangrijk om deze brace enkel te gebruiken wanneer nodig en niet continu. Een alternatief voor steun is tape, die aangebracht kan worden door een fysiotherapeut of door jezelf met onze zelftape-instructies. Bekijk de instructievideo onderaan deze pagina voor meer informatie.
• Therapeutische oefeningen en mobilisatie: Gebruik van lichte bewegingsoefeningen, zoals me een schouder katrol, mobilisatie door professionals en versterkende oefeningen voor de betrokken spieren. Ga hiervoor langs bij een fysiotherapeut. Vind een gespecialiseerde zorgprofessional via onze behandelaarwijzer. Als je voorkeur uitgaat naar zelfstandig oefenen, maak dan gebruik van ons trainingsschema op maat.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Chirurgische overwegingen bij ernstige schouderartrose: Voor patiënten met ernstige beperkingen en intense pijn veroorzaakt door schouderartrose kan een chirurgische ingreep, zoals een schouderprothese, overwogen worden. Hoewel de resultaten van schouderprothesen minder voorspelbaar zijn in vergelijking met de veelal succesvolle heup- en knieprotheses, biedt het in sommige gevallen toch een significante verbetering. Na de operatie is het dragen van een sling gedurende enkele weken standaard, gevolgd door een revalidatieproces onder leiding van een fysiotherapeut.
• Ergotherapie: Bij complexe of langdurige herstelprocessen kan ergotherapie nuttig zijn om dagelijkse activiteiten en werkgerelateerde taken aan te passen aan de beperkingen tijdens herstel.
• Psychologische ondersteuning: Aandacht voor de mentale en emotionele impact van leven met chronische pijn en het zoeken van geschikte psychologische ondersteuning.
• Leefstijlverbetering: Een gezonde levensstijl vermindert het risico op verschillende gezondheidsproblemen en draagt bij aan een betere balans tussen activiteit, herstel en algehele welzijn. Verdere informatie over gezond leven vind je [hier] of begin met de e-learning hieronder.