Longembolie, afsluiting van een longslagader, pulmonary embolism, blockage of a pulmonary artery, pulmonary blood vessel obstruction

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Longembolie is een aandoening waarbij een bloedprop, meestal afkomstig uit de benen, vast komt te zitten in de longslagader, waardoor de bloedtoevoer wordt belemmerd.
• Ontstaanswijze: De meest voorkomende oorzaak is trombose, waarbij een bloedprop wordt gevormd in de benen en naar de longen reist. In zeldzame gevallen kan een luchtbel een embolie veroorzaken.
• Symptomen: Variëren, maar kunnen bestaan uit pijn op de borst, benauwdheid, kortademigheid, hoesten van bloed en blauwkleuring van lippen of vingers.
• Diagnose: De diagnose wordt gesteld op basis van klachten, bloedonderzoek en een CT-scan met contrastvloeistof om de verstopping te detecteren.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat trombolyse, zuurstoftherapie, bloedverdunners en stollingsremmers. Een gezonde leefstijl en preventie zijn belangrijk.

Beschrijving van de aandoening

Een embolie is een verstopping van een slagader of ader in het lichaam, waarbij een longembolie specifiek de longslagader treft. Deze slagader draagt zuurstofarm bloed dat door de longen stroomt om zuurstof op te nemen. De vertakkingen van de longslagader vergroten het risico op verstopping, wat leidt tot verminderde bloedtoevoer en een lager zuurstofgehalte in het bloed, bekend als saturatiewaarde. Longembolie komt relatief vaak voor in Nederland en kan worden beïnvloed door factoren zoals leeftijd, geslacht, en risicofactoren zoals roken, obesitas en erfelijke aanleg.

Ontstaanswijze

• Bloedprop: Een longembolie ontstaat meestal door trombose, waarbij een bloedprop gevormd wordt in de grote aders van het bekken of bovenbeen. Deze bloedprop kan losraken en naar de longen reizen, waar hij een verstopping veroorzaakt.
• Luchtbel: In zeldzame gevallen kan een luchtbel een longembolie veroorzaken, bijvoorbeeld tijdens medische procedures waarbij een ader wordt aangeprikt.

​Risicofactoren voor longembolie

• Ongezonde leefstijl: Ongezonde voeding, slechte slaapgewoonten, gebrek aan lichaamsbeweging, roken en overmatig alcoholgebruik verhogen het risico op een longembolie.
• Obesitas: Overgewicht is een risicofactor voor trombose en daarmee voor longembolie.
• Grote buikoperaties: Ingrepen in het buikgebied verhogen het risico op trombose en longembolie.
• Zwangerschap: Zwangere vrouwen hebben een verhoogd risico op longembolie.
• Onderliggende aandoeningen: Mensen met aandoeningen zoals astma, kanker en reuma lopen een groter risico.
• Erfelijke aanleg: Familiale geschiedenis van trombose of longembolie kan het risico vergroten.
• Langdurig stilzitten: Prolonged periods of sitting, zoals tijdens lange reizen, kunnen de bloedcirculatie vertragen en het risico verhogen.
• Chirurgische ingrepen en letsel: Na operaties en letsel is er een verhoogd risico op bloedstolsels.

​Symptomen

De symptomen van een longembolie kunnen variëren in ernst en overlappen met andere aandoeningen. Als je twijfelt, neem dan altijd contact op met je huisarts. Mogelijke symptomen zijn onder andere:

• Pijn op de borst: Dit kan verergeren bij ademhalen en inspanning.
• Benauwdheid: Een gevoel van ademtekort.
• Kortademigheid: Moeite met ademhalen, zelfs in rust.
• Versnelde ademhaling: Ademhaling wordt sneller en oppervlakkiger.
• Plotselinge hoestprikkel: Hoesten zonder aanwijsbare reden.
• Ophoesten van bloed met slijm: Kan duiden op beschadiging van longweefsel.
• Blauwkleuring van lippen of vingers: Een teken van verminderde zuurstoftoevoer.
• Bewusteloosheid: In ernstige gevallen.

Naast deze symptomen kunnen sommige patiënten ook last hebben van:

• Rusteloosheid: Een gevoel van ongemak.
• Zweten: Overmatig zweten zonder inspanning.
• Pijn in de been: Vooral in het been waar de bloedprop is ontstaan.
• Schouder- of armpijn: Kan een indicatie zijn van een longembolie, hoewel dit minder vaak voorkomt. Deze pijn kan intenser worden bij diep inademen of hoesten.

Het is belangrijk te onthouden dat de symptomen kunnen variëren van persoon tot persoon en dat niet iedereen alle bovengenoemde symptomen zal ervaren. Als je symptomen hebt die wijzen op een mogelijke longembolie, zoek dan onmiddellijk medische hulp, vooral als er risicofactoren aanwezig zijn.

​Diagnose

De diagnose van een longembolie wordt doorgaans gesteld op basis van klachten en symptomen. Bij een vermoeden van een longembolie, voert de huisarts eerst bloedonderzoek uit om mogelijke afwijkingen op te sporen. Als de resultaten aanleiding geven tot bezorgdheid of als de kans op een longembolie hoog is, zal de huisarts je doorverwijzen naar een specialist in het ziekenhuis. Daar wordt een CT-scan met contrastvloeistof uitgevoerd, wat de bloedvaten zichtbaar maakt en essentieel is voor het opsporen van de verstopping.

(Zelf)behandeling en herstel

• Trombolyse: In ernstige gevallen kan trombolyse worden uitgevoerd, waarbij krachtige medicijnen worden gebruikt om het stolsel op te lossen. Dit wordt meestal gedaan in het ziekenhuis.
• Zuurstoftherapie: Zuurstof wordt vaak toegediend via de neus om het zuurstofgehalte in het bloed te verhogen, vooral als dit te laag is, om benauwdheid te verlichten.
• Bloedverdunners en stollingsremmers: In minder ernstige gevallen worden bloedverdunners en stollingsremmers voorgeschreven om bestaande stolsels op te lossen en de vorming van nieuwe stolsels te voorkomen. De behandelend arts zal de duur van de medicatie uitleggen.
• Follow-up: Na de behandeling is het belangrijk om regelmatig contact te houden met je behandelend arts om je herstel te monitoren en eventuele bijwerkingen van medicijnen te bespreken.

Belangrijke overwegingen bij de behandeling van een longembolie zijn:

• Bloedverdunners: Essentieel voor trombosebehandeling, meestal voor minstens 3 maanden, soms langer. DOAC-bloedverdunners worden vaak beschouwd als de beste optie vanwege hun effectiviteit en gebruiksgemak. Raadpleeg altijd je arts voor persoonlijk advies over de behandeling en medicatie.
• Steunkousen: Hoewel steunkousen voorheen werden voorgeschreven voor mensen met een trombosebeen, ligt nu de nadruk meestal op bloedverdunners. Steunkousen kunnen echter nuttig zijn bij vochtophoping in de benen. Kwalitatieve elastische steunkousen kunnen de bloedcirculatie stimuleren en zwelling verminderen. Bij ernstige zwelling kan een drukverband nuttig zijn, en er zijn specifieke hulpmiddellen beschikbaar voor degenen die moeite hebben met steunkousen. Een specialist kan je hierbij helpen.
• Preventie: Preventie is van groot belang. Een gezonde levensstijl met een gezond gewicht, gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging kan het risico op een longembolie verminderen en de algehele gezondheid verbeteren. Het behouden van een gezond gewicht, gezond eten en regelmatig bewegen kunnen bijdragen aan het voorkomen van een longembolie. Volg onze e-learning 'Stoppen met roken' om te stoppen met roken. Voor inzichten en advies over een gezonde leefstij, lees [hier] verder en ontdek onze e-learning 'een gezonde leefstijl in 5 stappen' over dit onderwerp.