Nek artrose, slijtage van de nek, cervicale artrose, cervicale osteoartritis, cervicale spondylartrose, cervicale degeneratie

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Nekartrose is een aandoening waarbij het kraakbeen tussen de nekwervels afneemt, wat pijn en stijfheid veroorzaakt.
• Ontstaanswijze: Veroudering is de belangrijkste factor, maar fysiek werk, genetica, reumatoïde artritis, stress, slechte houding, verkeerd tillen, een ongezonde leefstijl en wervelkolomafwijkingen kunnen bijdragen.
• Symptomen: Nekpijn, (ochtend)stijfheid, hoofdpijn, soms uitstraling arm(en) en duizeligheid. Ernstige symptomen in latere stadia omvatten gevoelsverlies, krachtverlies in armen en benen.
• Diagnose: Klachten en symptomen zijn de basis voor de diagnose, maar beeldvorming kan nuttig zijn bij ernstige gevallen.
• (Zelf)behandeling en herstel: Opties variëren van adviezen omgang klachten, pijnbestrijding, fysiotherapie en oefeningen tot soms operatie in ernstige gevallen.

Beschrijving van de aandoening

Artrose in de nek is een aandoening waarbij het kraakbeen tussen de nekwervels afneemt of zelfs verdwijnt, wat pijn en stijfheid veroorzaakt. De nekwervelkolom, bestaande uit zeven wervels (C1 t/m C7), heeft normaal een lichte holling (lordose). De eerste wervel (C1, de atlas) draagt het hoofd en draait rond een stuk bot van de tweede wervel (de draaier). Dit kraakbeen dient normaal als een stootkussen, maar bij artrose worden bewegingen pijnlijker en moeilijker. Slijtage komt vaak voor tussen de C5-C6 en C6-C7 wervels, vooral door de vele draaibewegingen van het hoofd. Hoewel slijtage met het ouder worden vaker voorkomt, leidt dit niet altijd tot klachten. In vergevorderde stadia kan artrose leiden tot botgroei en vernauwing in de nek, bekend als cervicale stenose, wat de bewegingsvrijheid verder beperkt.

Ontstaanswijze

• Leeftijd: Naarmate we ouder worden, neemt de kans op artrose toe door natuurlijke slijtage van het kraakbeen tussen de nekwervels.
• Fysiek werk en sport: Beroepen en sporten die zware fysieke inspanning vereisen, zoals gewichtheffen, stukadoren, of tuinieren, leggen extra druk op de nekwervels.
• Erfelijke factoren: Genetische predispositie speelt een rol; sommige families hebben een hogere neiging tot het ontwikkelen van artrose.
• Reumatoïde artritis: Personen met reumatoïde artritis lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van artrose in de nek.
• Langdurige stress: Chronische stress kan de spierspanning in de nek verhogen en bijdragen aan de ontwikkeling van artrose.
• Slechte zithouding: Langdurig zitten in een verkeerde houding, vooral bij veelvuldig computergebruik, kan de druk op de nekwervels verhogen.
• Onjuist tillen: Verkeerde tiltechnieken kunnen leiden tot extra belasting en slijtage van de nekwervels.
• Ongezonde leefstijl: Slechte slaap, ongezonde voeding, overgewicht en roken vergroten de belasting en slijtage van de wervelkolom, wat het risico op nekartrose verhoogt.
• Wervelkolomafwijkingen: Aandoeningen zoals scoliose, of spondylolisthesis kunnen extra druk op de nekwervels veroorzaken.

Symptomen

• Nekpijn: Vaak zeurende en stekende pijn in de nek.
• Pijnuitstraling: Pijn die soms uitstraalt naar schouders of armen.
• Stijve nek: Moeite met draaien en bewegen van de nek.
• Hoofdpijn: Komt soms voor in combinatie met nekartrose.
• Duizeligheid: Kan optreden als een symptoom van nekartrose.
• Startpijn: Pijn bij het begin van nekbewegingen na een periode van stilzitten.
• Zitpijn: Pijn en stijfheid bij lang zitten.
• Bovenhandse activiteiten: Klachten nemen toe bij werk boven het hoofd.
• Ochtendstijfheid: Korte periode van stijfheid na het wakker worden.

Ernstige symptomen in latere stadia

In gevorderde stadia van nekartrose kunnen ernstige symptomen optreden, waaronder verminderd gevoel of kracht in de armen en benen, een verhoogd risico op vallen en incontinentieklachten. Het is van vitaal belang om bij deze symptomen onmiddellijk een arts te raadplegen.

​Diagnose

De diagnose van nekartrose wordt meestal gebaseerd op klachten en symptomen, wat meestal voldoende is voor een zekere diagnose. Beeldvormende diagnostiek wordt meestal niet geadviseerd vanwege beperkte informatiewaarde voor het behandelingsbeleid. Dit komt doordat milde artrose ernstige klachten kan veroorzaken, terwijl ernstige artrose soms geen merkbare klachten geeft. In gevallen waarin een operatie wordt overwogen, kan het echter zinvol zijn om een röntgenfoto of MRI-scan te laten maken om de mate van slijtage te beoordelen.

Gevolgen van nekartrose

Bij vergevorderde slijtage in de nek, kunnen verschillende andere klachten en aandoeningen ontstaan als gevolg van deze degeneratieve aandoening. Dit omvat:

• Cervicale kanaalstenose: Vernauwing van het wervelkanaal in de nekwervelkolom met druk op ruggenmerg en zenuwen.
• Nekhernia: Uitstulping van de tussenwervelschijf met druk op omliggende zenuwen.
• Myelopathie: Schade aan het ruggenmerg zelf met symptomen als coördinatieproblemen en incontinentie.
• Spondylolisthesis: Verplaatsing van een wervel in de nekwervelkolom, wat druk kan uitoefenen op de zenuwen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Kennis van artrose: Artrose, vaak omschreven als 'slijtage', is een onomkeerbaar degeneratief proces dat na verloop van tijd kan verergeren. Hoewel het essentieel is om deze realiteit te erkennen, is het nog steeds raadzaam om actief stappen te ondernemen in de behandeling en het beheer ervan (zie verdere punten).
• Pijnmanagement: Raadpleeg je huisarts voor opties met betrekking tot pijnmedicatie bij aanhoudende pijn, of overweeg zelf pijnverlichting door het innemen van pijnstillers, het aanbrengen van voltaren of sportgel, of het gebruik van warmtepads.
• Behandeling en oefeningen: Effectieve behandeling van nekartrose omvat fysio- of manuele therapie met mobilisaties van de nekwervelkolom en omliggende gewrichten. Daarnaast omvat het aangepaste oefeningen om spieren te versterken en de nekflexibiliteit te verbeteren. Als je zelfstandig aan de slag wilt, kun je ons trainingsschema op maat gebruiken. Onze BehandelaarWijzer kan je helpen bij het vinden van de juiste expert voor behandeling op locatie.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: een oefenmat, oefenbal en weerstandsbanden.
• Nekbraces: Een nekbrace of halskraag biedt tijdelijke ondersteuning bij verergering van klachten of soms na operaties, maar langdurig gebruik bij nekartrose wordt over het algemeen niet aanbevolen. Het kan de nekspieren verzwakken en de bewegingsvrijheid beperken. Gebruik het met mate.
• Nekondersteuning: Gebruik een nekkussen bij langdurig zitten, zoals tijdens lange vluchten, voor extra steun en comfort en om verergering van klachten te voorkomen.
• Producten voor klachtenverlichting: Hoewel deze producten slijtage niet kunnen genezen, dragen ze wel bij aan pijnverlichting, verminderde spierspanning en verbeterde beweging. Overweeg onderstaande hulpmiddelen ter verlichting van klachten:
  • TENS-apparaat
  • Elektronische spierstimulatie (EMS)
  • Nek-massageapparaat
  • Acupressuurmat 
• Operatieve ingreep bij nekartrose: In zeldzame gevallen kan een chirurgische ingreep worden overwogen om de druk op zenuwen te verminderen of de wervelstabiliteit te verbeteren. Het is belangrijk op te merken dat operaties geen gegarandeerde oplossing voor pijn bieden en de flexibiliteit van de nek kunnen beperken. Deze optie moet zorgvuldig worden overwogen en besproken met een specialist.
• Gezonde Leefstijl: Verbeter je leefstijl door gezond te eten, voldoende te bewegen, voldoende rust te nemen om te ontstressen een goed slaappatroon te onderhouden en een gezond gewicht na te streven. Dit bevordert niet alleen het herstel maar ook de algehele gezondheid. Meer hierover lees je [hier] of bekijk de beschikbare e-learning.