Cervicale kanaalstenose, vernauwing van de nekwervelkolom, cervical canal stenosis, narrowing of the cervical spine

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Kanaalstenose is een vernauwing in het wervelkanaal, vaak voorkomend bij mensen boven de 50 jaar. Het veroorzaakt pijn in de benen en problemen met spieraansturing, met mogelijk schade aan het ruggenmerg.
• Ontstaanswijze: Slijtage van de nek, versleten tussenwervelschijven, verdikking van het ligamentum flavum, ingezakte of gebroken wervels, tumoren, aangeboren afwijkingen, en artritis (gewrichtsontsteking).
• Symptomen: (Bewegings)pijn, vermoeidheid, verlichting in bepaalde houdingen, controleverlies over ledematen, zwaar gevoel in ledematen, krachtsverlies, incontinentieklachten, elektrisch schokgevoel, loopproblemen en balansproblemen.
• Diagnose: Een grondige anamnese, lichamelijk onderzoek en beeldvormende diagnostiek zoals röntgenfoto's, MRI- of CT-scans.
• (Zelf)behandeling en herstel: Raadpleeg een arts bij symptomen. Behandeling omvat pijnstilling, vermijden van risicovolle bewegingen, fysiotherapie, ergotherapie, en een gezonde leefstijl. Chirurgische behandeling kan nodig zijn in ernstige gevallen.

Beschrijving klachten

Een kanaalstenose is een vernauwing in het wervelkanaal door te nauwe wervels, wat vaak pijn in de benen en problemen met spieraansturing veroorzaakt. Vooral mensen boven de 50 jaar krijgen hiermee te maken. In ernstige gevallen kan het ruggenmerg beschadigen, wat men cervicale meylopathie noemt. Wat betreft hoe vaak het voorkomt: ongeveer 11% van de algemene bevolking kan kanaalstenose hebben, vooral op oudere leeftijd. Dit betekent dat het een relatief veelvoorkomende aandoening is, vooral bij ouderen.

Ontstaanswijze

• Slijtage van de nek: Vaak is slijtage van de nek de oorzaak, waarbij tussenwervelschijven inzakken en minder ruimte in het wervelkanaal veroorzaken.
• Versleten tussenwervelschijven: Ernstige slijtage kan leiden tot het verdwijnen van tussenwervelschijven en osteofytvorming, wat vernauwing veroorzaakt.
• Verdikt ligamentum flavum: Een verdikt ligamentum flavum (bandje tussen wervels) kan wervelkanaalvernauwing veroorzaken.
• Ingezakte of gebroken wervels: Ook ingezakte of gebroken wervels kunnen kanaalstenose veroorzaken.
• Tumoren: In sommige gevallen leiden tumoren in of rond het wervelkanaal tot vernauwing.
• Aangeboren afwijkingen: Sommige mensen hebben van nature een smaller wervelkanaal, wat het risico op kanaalstenose verhoogt.
• Artritis: Ontstekingsprocessen zoals artritis dragen ook bij aan de vernauwing van het wervelkanaal.
• Noodzaak van onderzoek: Grondig onderzoek is belangrijk om de oorzaak van symptomen te bepalen en ernstige onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Symptomen

• Pijn en vermoeidheid: Dit omvat pijn, vermoeidheid, brandend en dof gevoel in de nek, schouders, armen en/of benen.
• Pijn bij beweging: Verergering treedt op bij strekken en roteren van het hoofd/nek, vaak ook bij druk op het hoofd.
• Verlichting in bepaalde houdingen: Klachten kunnen verminderen bij liggen op de rug en soms door milde tractie.
• Controleverlies ledematen: Het kan leiden tot mogelijk verlies van controle over armen, handen en/of benen.
• Zwaar gevoel in ledematen: Armen en/of benen kunnen als zwaar aanvoelen.
• Krachtsverlies: In sommige gevallen is er krachtsverlies in armen en/of benen.
• Incontinentieklachten: Er kan sprake zijn van incontinentie.
• Elektrisch schokgevoel: Dit wordt omschreven als een gevoel alsof men een elektrische schok langs de wervelkolom krijgt, soms uitstralend naar armen en benen bij het buigen van het hoofd (teken van Lhermitte).
• Gevoelsstoornissen: Dit omvat tintelingen of doofheid in verschillende lichaamsdelen.
• Loopproblemen: Mensen met deze aandoening kunnen moeite hebben met lopen of veranderingen in hun looppatroon ervaren.
• Balansproblemen: Er kunnen problemen met balans optreden, vooral tijdens het lopen.

Diagnose

De diagnose van cervicale kanaalstenose wordt vastgesteld door een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek, gevolgd door beeldvormende diagnostiek zoals röntgenfoto's, MRI-scans of CT-scans. Deze scans zijn cruciaal om de locatie en oorzaak van de vernauwing te bepalen, wat essentieel is voor het ontwikkelen van een effectief behandelplan en het uitsluiten van andere mogelijke aandoeningen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Eerste stap bij vermoeden van vervicale kanaalstenose: Bij vermoeden van cervicale kanaalstenose met symptomen zoals nekpijn, vermoeidheid en gevoelsveranderingen in nek, schouders, armen en/of benen, raadpleeg direct een huisarts voor diagnose en behandeling. Dit is essentieel voor een snelle en passende aanpak.
• Pijnstilling: Effectieve pijnstilling is cruciaal bij cervicale kanaalstenose. Raadpleeg een huisarts voor geschikte medicatie en overleg met een specialist voor pijnbestrijdingsopties, waaronder medicamenteuze behandeling en injecties, om de symptomen effectief te beheersen en de algehele gezondheid te bevorderen.
• Vermijd risicovolle bewegingen: Vermijd riskante nekbewegingen, zoals overmatig strekken en draaien, om verdere vernauwing van het wervelkanaal te voorkomen. Activiteiten zoals het laten wassen van je haar bij de kapper of boven je macht werken, kunnen de symptomen verergeren.
• Fysiotherapie en oefeningen: Een manueel- of fysiotherapeut kan helpen bij stijve nekgewrichten en gespannen nekspieren met rekkingen, (houdings)oefeningen en massage. Dit houdt de nekwervelkolom soepel en spieren ontspannen. Doe oefeningen om je nek mobiel te houden; overleg met een fysiotherapeut of start zelf met ons trainingsschema op maat. Voor behandeling op locatie, gebruik onze BehandelaarWijzer om de juiste expert te vinden.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: een oefenmat en een oefenbal.
• Ergotherapie: Een ergotherapeut kan je helpen bij het aanpassen van je dagelijkse activiteiten en werkplek om overbelasting van de nek te voorkomen.
• Regelmatige follow-up: Plan regelmatige follow-upafspraken met je arts om je voortgang te bespreken, eventuele zorgen te uiten en eventuele veranderingen in je gezondheid aan te pakken. Dit zorgt voor een effectief beheer van cervicale kanaalstenose en helpt bij het voorkomen van verdere complicaties.
• Gezonde leefstijl: Verbeter je leefstijl door een gezond gewicht te handhaven, voldoende nachtrust te krijgen, een goed eetpatroon te volgen en voldoende te bewegen. Dit vermindert de kans op verschillende gezondheidsproblemen en bevordert de balans tussen activiteit en herstel, en tussen lichaam en geest. Het heeft bovendien meer voordelen voor de algehele gezondheid. Ontdek meer informatie [hier] en vergroot je kennis met onze e-learning.
• Chirurgische behandeling: Bij ernstige cervicale kanaalstenose, vooral bij toenemende klachten of progressieve uitval, kan een decompressieoperatie nodig zijn. Deze ingreep vergroot de ruimte rond het ruggenmerg en de zenuwwortels, verlicht de druk op het zenuwstelsel en vermindert de symptomen. De arts zal de operatiemogelijkheden, verwachtingen en alternatieven bespreken voordat de beslissing wordt genomen. Na de operatie volgt een revalidatieproces ter bevordering van het herstel.