Artrose van het enkelgewricht, slijtage van het enkelgewricht, enkel artrose, ankle osteoarthritis, tibiotalar osteoarthritis, degeneration of the ankle joint

Samenvatting

• Beschrijving van de aandoening: Enkelartrose verwijst naar het afnemen van beschermend kraakbeen in het enkelgewricht, resulterend in pijn, stijfheid en verminderde mobiliteit.
• Ontstaanswijze: Oorzaken omvatten herhaalde blessures, leeftijd, reumatoïde artritis, genetische aanleg, overgewicht en beroepsmatige belasting.
• Symptomen: Klachten bestaan uit pijn, stijfheid, zwelling, krachtsverlies, gewijzigd looppatroon en soms uitstralende klachten naar andere gewrichten.
• Diagnose: Gebaseerd op symptomen, eventueel aangevuld met röntgen of MRI voor gedetailleerd inzicht.
• (Zelf)behandeling en herstel: Strategieën variëren van pijnbestrijding en fysiotherapie tot ergonomische aanpassingen en leefstijlinterventies. Een operatie kan overwogen worden bij aanhoudende klachten.

Beschrijving van de aandoening

Enkelartrose is een aandoening waarbij het beschermende kraakbeen in het enkelgewricht, waar de botten van het onderbeen en de voet samenkomen, afneemt in kwaliteit. Dit leidt tot direct contact tussen de botten, wat pijn, stijfheid en een verminderde bewegingsvrijheid veroorzaakt. Velen ervaren dagelijkse hinder door deze klachten, wat het belang benadrukt van tijdige herkenning en behandeling.

Ontstaanswijze

• Blessures: Herhaalde enkelblessures dragen bij aan de ontwikkeling van enkelartrose.
• Leeftijd: Het risico op artrose neemt toe bij mensen ouder dan 50 jaar en is aanzienlijk hoger bij mensen boven de 60 jaar.
• Reumatoïde artritis: Mensen met deze aandoening lopen meer risico op enkelartrose.
• Genetische aanleg: Genen kunnen sommigen gevoeliger maken voor enkelartrose.
• Overgewicht: Meer gewicht verhoogt het enkelartrose risico.
• Beroepsmatige belasting: Bepaalde beroepen versnellen enkelslijtage.

Symptomen

• Pijn: Voelbaar in en rondom de enkel, versterkt bij lopen en traplopen.
• Stijfheid: Beperking in enkelbewegingen; ochtendstijfheid duurt meestal < 30 minuten.
• Zwelling: Optredend na belasting van de enkel.
• Krachtsverlies: Duidelijk bij staan op tenen en hakken.
• Looppatroon: Aangepast door enkelpijn en mogelijk verzwakte onderbeenspieren.
• Andere gewrichten: Mogelijk klachten in knie, heup of rug door gewijzigd looppatroon.
• Geluid: Een krakend of schurend geluid tijdens beweging, ook wel crepitatie genoemd.
• Bewegingsbeperking: Moeite met volledige buiging of strekking van de enkel.
• Moeheid: Vermoeidheidsgevoel in de enkel na langdurige activiteit of belasting.

Diagnose

Bij het stellen van de diagnose enkelartrose wordt voornamelijk gelet op de klachten en symptomen van de patiënt. Op basis hiervan kan de diagnose doorgaans met zekerheid worden gesteld. Indien een operatie in overweging wordt genomen, kan aanvullend een röntgenfoto of MRI worden gemaakt om de mate van slijtage nauwkeurig in kaart te brengen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Pijnbestrijding: Bij aanhoudende pijn is overleg met de huisarts aan te raden voor mogelijke pijnstilling of ontstekingsremmers. Overweeg zelf het gebruik van Voltaren gel of Sportgel voor pijndemping.
• Omgaan met artrose: Artrose is een degeneratieve aandoening die na verloop van tijd verslechtert en niet volledig verholpen kan worden.
• Beweging en training: Het is belangrijk het enkelgewricht actief en beweeglijk te houden en de spieren eromheen te trainen. Bij aanhoudende stijfheid kan een bezoek aan een manueel therapeut nuttig zijn voor mobilisatie van het gewricht. Ook kan overwogen worden te trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut of middels een trainingsschema op maat voor zelfstandige oefeningen. Vind de juiste expert met onze BehandelaarWijzer.
• Optimaliseer je thuisworkout: Activiteiten zoals wandelen en fietsen zijn een goede voorbereiding op de behandeling. Ondersteunde trainingsartikelen zijn: 
  • Hometrainer
  • Beentrainer
  • Loopband
  • Crosstrainer
  • Oefenmat
  • Fitnessstep
  • Halterset
  • Balans bord of wiebelkussen
  • Weerstandsbanden
• Brace: Bij aanhoudende pijn of beperkingen kan het gebruik van een brace worden overwogen, vooral als belasting noodzakelijk is, er geen operatie mogelijk is, of sporten gewenst blijft.
• Voetondersteuning: Aangepaste zolen of schoenen kunnen bijdragen aan comfort. Overweeg een bezoek aan een podotherapeut of orthopedisch schoenmaker. Voor eigen initiatief zijn er steunzolen beschikbaar voor extra ondersteuning.
• Operatieve ingreep: Bij ernstige of aanhoudende klachten kan een operatie worden overwogen. Dit kan variëren van het schoonmaken van het gewricht tot het vastzetten ervan met schroeven.
• Leefstijl en gewicht: Een gezonde leefstijl en het behouden van een gezond gewicht kunnen bijdragen aan algeheel welzijn en het verminderen van klachten gerelateerd aan artrose. Voor verdieping in dit onderwerp, bekijk de bijgevoegde informatie [hier] of de beschikbare e-learning.