Zwevende rib syndroom, 11e of 12e ribsyndroom, Floating rib syndrome, 11th or 12th rib syndrome

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Pijn aan de zwevende ribben (11e en 12e rib) die niet vastzitten aan het borstbeen, maar enkel aan de wervelkolom. Deze unieke verbinding maakt ze beweeglijker, wat kan leiden tot pijnklachten.
• Oorzaken: Kan ontstaan door diverse factoren, zoals houdingsproblemen, overbelasting, trauma, stijfheid van gewrichten, slijtage door ouderdom, onvoldoende ergonomie, genetische factoren en leefstijl.
• Symptomen: Typische symptomen omvatten pijn in de middenrug, klachten aan één of beide zijden, verergering van pijn bij beweging, pijn bij ademhaling, gevoeligheid bij druk, ontstekingsverschijnselen en beperkte bewegingsvrijheid.
• Diagnose: De diagnose wordt gesteld door een combinatie van symptoomanalyse, functionele tests en indien nodig, beeldvormend onderzoek.
• (Zelf)behandeling en herstel: Aanbevolen worden pijnstilling, fysiotherapeutische behandeling, specifieke thuisoefeningen, het aanhouden van een gezonde leefstijl, ergonomische aanpassingen en eventuele aanpassingen in de leefstijl voor optimaal herstel.

Beschrijving van de aandoening

Het zwevende rib syndroom is een aandoening waarbij pijn optreedt aan de onderste ribben, de 11e en 12e rib, aan beide zijden van de borstkas. Deze zogenaamde zwevende ribben zijn uniek omdat ze niet aan het borstbeen vastzitten, maar alleen verbonden zijn met de wervelkolom. Deze vrijere verbinding maakt ze meer beweeglijk dan de andere ribben, wat kan leiden tot pijnklachten als ze losraken of druk uitoefenen op nabijgelegen weefsels. Dit syndroom, hoewel relatief zeldzaam, wordt vaker gediagnosticeerd bij mensen die regelmatig de bovenste romp sterk draaien of buigen, zoals bij bepaalde sporten of fysieke activiteiten, en dit kan leiden tot overbelasting van deze zwevende ribben.

Afbeelding: Zicht op de borstkas vanuit meerdere hoeken. Speciale aandacht voor de 11e en 12e ribben aan beide kanten, bekend als de zwevende ribben, die zich onderscheiden doordat ze niet verbonden zijn met het borstbeen.

Anatomische variatie in ribben

Bij anatomisch onderzoek in de snijzaal blijkt soms dat mensen extra ribben hebben, zoals halsribben of extra zwevende ribben. Hoewel deze extra ribben meestal geen problemen veroorzaken, kunnen ze in sommige gevallen leiden tot het afknellen van omliggende structuren of druk uitoefenen op andere lichaamsdelen. In dergelijke gevallen waar klachten ontstaan, is chirurgische verwijdering soms een optie. Echter, in de meeste gevallen veroorzaken deze extra ribben geen symptomen of klachten.

Ontstaanswijze

• Natuurlijke aanwezigheid: Iedereen heeft zwevende ribben, die op zichzelf geen problemen veroorzaken.
• Scoliose-effect: Zijwaartse kromming van de wervelkolom kan de ruimte tussen de zwevende ribben en het bekken verkleinen, waardoor pijn kan ontstaan als de ribben tegen het bekken drukken.
• Degeneratie en artrose: Door slijtageprocessen zoals artrose kan de wervelkolom inzakken, wat de ruimte tussen de zwevende ribben en het bekken verkleint en tot klachten kan leiden.
• Onderliggende aandoeningen: Aandoeningen zoals osteoporose verhogen het risico op problemen gerelateerd aan zwevende ribben.
• Lichaamshouding: Een langdurig verkeerde lichaamshouding, vooral voorovergebogen, kan bijdragen aan het ontstaan van het zwevende rib syndroom.
• Fysieke activiteit: Overmatige of verkeerde fysieke activiteiten kunnen extra druk op de zwevende ribben leggen, wat klachten kan veroorzaken.
• Trauma: Een directe impact of letsel aan de ribbenkast kan leiden tot het zwevende rib syndroom.

​Symptomen

• Pijnlocatie: Pijn in de middenrug, specifiek ter hoogte van de zwevende ribben, die kan uitstralen naar de zij- of voorkant.
• Eenzijdige of dubbelzijdige klachten: Meestal aan één kant van de rug, maar kan soms ook beide kanten tegelijk aantasten, met pijn vooral ter hoogte van het bekken.
• Verergering door bewegingen: Pijn neemt toe bij vooroverbuigen, draaien van de romp, en tijdens langdurig zitten, staan of lopen.
• Pijn bij specifieke activiteiten: Toename van pijn bij zwaar tillen, uithangen aan een stang, en werkzaamheden boven schouderhoogte.
• Ademhalingsgebonden pijn: Verergering van pijn bij diep ademhalen en hoesten.
• Drukgevoeligheid: Pijn toeneemt bij druk op de zwevende ribben en de spieren tussen de zwevende ribben en het bekken.
• Ontstekingsverschijnselen: Mogelijkheid van lokale zwelling, roodheid of warmte rond de aangedane ribben.
• Beperkte bewegingsvrijheid: Pijn kan leiden tot een verminderde bewegingsvrijheid, vooral bij draaiende bewegingen.

​Diagnose

De diagnose van het zwevende rib syndroom wordt meestal gesteld op basis van klachten en symptomen. Het is belangrijk om te weten dat deze klachten soms kunnen lijken op andere medische problemen, zoals maag- en darmproblemen of nier- en galstenen. Neem bij twijfel altijd contact op met je huisarts om deze mogelijkheden uit te sluiten. Beeldvormend onderzoek, zoals een röntgenfoto of MRI, kan nodig zijn om de exacte afstand tussen de zwevende ribben en het bekken te bepalen en eventuele schade vast te stellen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Omgaan met zwevende rib syndroom: Voor het behandelen van het zwevende rib syndroom is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen via je huisarts of specialist. Blijf actief met lichte activiteiten zoals wandelen of zwemmen, afgewisseld met rust. Vermijd langdurig zitten en zware inspanning. Klachten kunnen vaak vanzelf verbeteren, maar het is belangrijk om activiteiten aan te passen aan je comfortniveau.
• Pijnstilling: Overweeg in overleg met een huisarts pijnstilling bij heftige pijn in de acute fase. Of overweeg het gebruik van voltaren, sportgel, of warmtepads.
• Fysiotherapie: Bij het zwevende rib syndroom, vooral veroorzaakt door een slechte houding, kan fysiotherapie effectief zijn. Een fysiotherapeut kan je helpen met specifieke oefeningen gericht op houdingscorrectie, ademhaling, mobilisatie, stabilisatie, kracht en ontspanning. Wil je zelfstandig aan de slag? Maak dan gebruik van ons gepersonalsieerde trainingschema voor zelfstandige oefeningen. Als je de voorkeur geeft aan behandeling op locatie, helpt onze BehandelaarWijzer je bij het vinden van de juiste expert voor jouw specifieke situatie.
• Gezonde leefstijl: Verbeter je leefstijl door gezond te eten, voldoende te bewegen, voldoende rust te nemen om te ontstressen een goed slaappatroon te onderhouden en een gezond gewicht na te streven. Dit bevordert niet alleen het herstel maar ook de algehele gezondheid. Meer hierover lees je [hier] of bekijk de beschikbare e-learning.