Gekneusde of gebroken, rib, ribcontusie, ribfractuur, fractured or bruised rib, costal fracture

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Gekneusde en gebroken ribben ontstaan door direct trauma of intensief hoesten, wat leidt tot aanzienlijke pijn en ademhalingsproblemen.
• Ontstaanswijze: De ribben kunnen beschadigd raken door fysieke impact, repeterende activiteiten zoals hoesten, of chronische aandoeningen zoals osteoporose (botontkalking).
• Symptomen: Pijn rond de aangedane ribben, die verergert bij ademhalen, hoesten, en bewegen. Andere symptomen zijn zichtbare bloeduitstortingen en mogelijke vervorming van de borstkas.
• Diagnose: De diagnose begint met een beoordeling van de klachten. Bij vermoeden van ernstige complicaties wordt beeldvorming zoals röntgenfoto’s of een CT-scan gebruikt.
• (Zelf)behandeling en herstel: Bij extreme borstpijn, benauwdheid, buikpijn, borstkasvervorming, koorts of duizeligheid is dringende medische hulp noodzakelijk. Het herstelproces omvat rust, pijnmanagement, ademhalingsoefeningen, revalidatie en fysiotherapie. Soms worden ribbraces of tape gebruikt.

Beschrijving van de aandoening

Gekneusde (ribcontusie) en gebroken ribben (ribfractuur) zijn pijnlijke borstaandoeningen die ontstaan door ongevallen, zoals een klap op de borstkas, of door intensief hoesten. De ribbenkast, bestaande uit 24 ribben, beschermt belangrijke organen en ondersteunt de ademhaling. Bij een ribcontusie is het weefsel rondom de rib beschadigd, maar de rib zelf blijft intact, terwijl bij een ribfractuur de rib daadwerkelijk breekt. Deze aandoeningen kunnen ernstige pijn veroorzaken bij beweging en ademhaling. Hoewel het niet precies bekend is hoe vaak ze voorkomen, zijn deze aandoeningen relatief gangbaar, met name bij mensen die fysiek actief zijn of ouderen, die een hoger risico op vallen en ongevallen hebben.

Dringende medische hulp bij borstpijn: Wanneer bel je de dokter?

Bij extreme pijn in de borstkas tijdens bewegen en ademhalen, neem onmiddellijk contact op met je huisarts als je ook één of meer van de volgende symptomen hebt:

• Fors trauma of ongeval.
• Benauwdheid.
• Buikpijn.
• Vervorming van de borstkas.
• Koorts.
• Duizeligheid.

Deze symptomen kunnen duiden op een ernstige aandoening die directe medische aandacht vereist.

Ontstaanswijze

• Directe fysieke impact:
  • Ontstaat door een ongeluk, val, of een harde klap direct op de ribben.
• Repeterende activiteiten:
  • Veel en hard hoesten of niezen, wat druk op de ribben veroorzaakt.
• Verhoogd risico bij onderliggende aandoeningen zoals: 
  • Osteoporose (botontkalking), waardoor botten, inclusief ribben, brozer worden.
  • Reumatoïde artritis en andere reumatische aandoeningen, die de botstructuur kunnen verzwakken.
• Medische en leefstijl factoren:
  • Langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden of diclofenac (ontstekingsremmers), wat de botdichtheid kan verminderen.
  • Fors ondergewicht, wat leidt tot minder spier- en vetweefsel ter bescherming van de ribben.
• Pathologische fracturen:
  • Onderliggende ziektes zoals kanker met uitzaaiingen in de ribben.
  • Andere aandoeningen die de botstructuur aantasten, zoals bindweefsel- en botaandoeningen.
• Leeftijdsgebonden risico's:
  • Oudere volwassenen hebben een hoger risico op ribfracturen door een verminderde botdichtheid en verhoogde broosheid van botten.
• Sport- en werkgerelateerde risico's:
  • Activiteiten die een hoog risico op lichamelijk trauma inhouden, zoals contactsporten of beroepen met fysieke arbeid.

Symptomen van zowel gekneusde als gebroken ribben

• Pijn rondom de aangedane rib(ben):
  • Acute, scherpe of doffe pijn afhankelijk van de ernst van de kneuzing of breuk.
• Pijn bij ademhalen:
  • Toename van pijn bij diep inademen, uitademen of bij het vasthouden van de adem.
• Pijn bij hoesten en niezen:
  • Verergerde pijn tijdens deze activiteiten, wat de ademhaling kan beïnvloeden.
• Pijn bij persen en beweging:
  • Ongemak of verhoogde pijn bij fysieke activiteiten, inclusief buigen, draaien, tillen of aankleden.
• Zichtbare bloeduitstorting:
  • Mogelijk zichtbare blauwe plekken of zwelling in het gebied van de ribben.

Specifieke symptomen van een gebroken rib

• Zichtbare afwijkingen:
  • Deformatie van de rib of borstkas, zoals uitstekende rib of duidelijke scheefstand.
• Afwijkend ademhalingspatroon:
  • Abnormaal bewegen van de borstkas tijdens ademhaling, inclusief ongelijke of beperkte beweging.
• Benauwdheid en ademhalingsproblemen:
  • Moeite met ademhalen, wat kan leiden tot benauwdheid of kortademigheid.
• Crepiterende geluiden:
  • Krakende of knisperende geluiden bij druk op de ribben of tijdens het ademhalen.

Aanvullende symptomen

• Shock of duizeligheid:
  • Symptomen zoals licht in het hoofd worden, vooral als gevolg van intense pijn of inwendige bloedingen.
• Moeilijkheden bij het liggen of slapen:
  • Oncomfortabel of pijnlijk gevoel bij het liggen op de aangedane zijde.
• Koorts en infectie:
  • In zeldzame gevallen kan een infectie ontstaan, gepaard gaand met koorts, als complicatie van een gebroken rib.

​Diagnose

Bij de diagnose van ribletsel kan meestal een betrouwbare inschatting worden gemaakt op basis van klachten en symptomen; een bezoek aan de huisarts is hierbij essentieel voor een nauwkeurige beoordeling, inclusief het luisteren naar de longen. Het maken van een röntgenfoto of MRI van de longen of ribben is vaak overbodig, aangezien zowel gekneusde als gebroken ribben conservatief behandeld worden en breuken niet altijd zichtbaar zijn op deze beelden. Echter, bij vermoeden van ernstigere complicaties zoals een klaplong of schade aan vitale organen, wordt verdere diagnostiek verricht, zoals een röntgenfoto van de longen, een echo van de buik, of urineonderzoek.

Normaal beloop

Gekneusde en gebroken ribben genezen normaal gesproken binnen vier tot zes weken, hoewel een gebroken rib soms langer hersteltijd nodig heeft vanwege het genezingsproces van het botweefsel. Het is niet ongewoon dat er langere tijd, soms tot 12 weken of zelfs langer, pijn blijft bij bepaalde bewegingen. Voor sommige mensen kan de locatie van de gekneusde of gebroken ribben altijd een zwakke plek blijven.

(Zelf)behandeling en herstel

• Type letsel vaststellen: Het is belangrijk om te bepalen of het letsel een gekneusde of een gebroken rib betreft. In het geval van een gebroken rib moet op basis van de symptomen beoordeeld worden of aanvullend onderzoek noodzakelijk is. Bij onzekerheid is het raadzaam om altijd een huisarts te raadplegen.
• Beoordeling van interne schade: Wanneer er een risico bestaat op schade aan interne organen door een ribbreuk, is een doorverwijzing naar een specialist of chirurg aanbevolen. Dit is om de omvang van de schade nauwkeurig te bepalen en een passende behandeling in te zetten.
• Ademhaling en pijnbeheer: Goed doorademen is cruciaal voor het voorkomen van longontsteking bij ribletsel. Bij gekneusde ribben kan het koelen met een coldpack in de acute fase helpen om de pijn te verminderen. Bij ernstige pijn is het overwegen van pijnstilling, in overleg met de huisarts of specialist, een belangrijk onderdeel van het pijnmanagement.
• Gebruik van een ribbrace: Een ribrace is een effectief hulpmiddel bij het herstel van ribletsel. Het biedt extra steun tijdens het opbouwen van de belastbaarheid en helpt pijn te verminderen, wat bijdraagt aan een veiliger en comfortabel herstelproces. De brace versnelt het genezingsproces door een gelijkmatige drukverdeling en het behoud van therapeutische warmte. Het is aanbevolen om het gebruik van de brace geleidelijk af te bouwen naarmate het herstel vordert.
• Ondersteuning bij gekneusde ribben: Bij gekneusde ribben kan tapen helpen de pijn te verlichten en de ademhaling te ondersteunen. Voor meer informatie en advies contact opnemen.
• TENS en EMS voor herstel: TENS (Transcutane Elektrische Zenuwstimulatie) en EMS (Elektromyostimulatie) kunnen helpen bij pijnverlichting en herstel na gekneusde of gebroken ribben. Voor het juiste gebruik van deze methoden is advies van een medisch specialist essentieel.
• Ademhalingsoefeningen: Bij ademhalingsproblemen starten met ademhalingsoefeningen en eventueel begeleiding zoeken bij een (long)fysiotherapeut.
• Revalidatie en fysiotherapie: Onafhankelijk van het type breuk is revalidatie onder begeleiding van een fysiotherapeut van belang. Deze kan adviseren over oefeningen, leefregels, en houding. Voor diegenen die digitaal zelfstandig verder willen, kan ons specifiek oefenprogramma bovenrug en ribben en opvolgend ons op maat gemaakt trainingsschema overwogen worden. Voorkeur voor een behandeling op locatie? Vind de ideale expert met onze BehandelaarWijzer. 
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: een oefenmat en een oefenbal.
• Gezonde  leefstijl: Een gezonde leefstijl met voldoende rust, een gebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging aannemen om het herstel te bevorderen en het risico op verdere gezondheidsproblemen te verkleinen. Meer informatie over de voordelen van een gezonde levensstijl is beschikbaar. Lees [hier] verder en ontdek onze e-learning over dit onderwerp.