Sternoclaviculair letsel (sc-letsel), sc-gewricht klachten, pijn aan het sc-gewricht, sternoclaviculaire (sub)luxatie, sternoclavicular injury (sc injury), sc joint complaints, pain in the sc joint, sternoclavicular (sub)luxation

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Sternoclaviculair gewricht (SC-gewricht) letsel betreft beschadigingen aan het gewricht dat het borstbeen met het sleutelbeen verbindt.
• Ontstaanswijze: Het kan optreden door verschillende oorzaken, waaronder letsel, medische aandoeningen of overbelasting.
• Symptomen: Pijn, bewegingsbeperking, zwelling, drukpijn en positieverandering.
• Diagnose: Gebaseerd op symptomen, lichamelijk onderzoek en beeldvorming.
• (Zelf)behandeling en herstel: Klachtenbeoordeling, relocatie, soms ontstekingsbehandeling, immobilisatie, geleidelijke belasting, indien nodig chirurgie, revalidatie en aandacht voor een gezonde levensstijl om het herstel te ondersteunen.

Beschrijving van de klachten

Het sternoclaviculair gewricht (SC-gewricht) verbindt het borstbeen (sternum) met het sleutelbeen (clavicula) en wordt omringd door ligamenten (banden) die de passieve stabiliteit van het gewricht handhaven. Meestal bevat dit gewricht ook een kraakbeenschijf (discus). Beschadigingen aan de ligamenten en de discus kunnen optreden als gevolg van letsel aan het SC-gewricht, zoals een (sub)luxatie (ontwrichting). Dit letsel kan zich voordoen wanneer het SC-gewricht wordt blootgesteld aan overmatige kracht, bijvoorbeeld tijdens een val of ongeval. Het is belangrijk op te merken dat sternoclaviculair letsel relatief zeldzaam is en minder vaak voorkomt dan acromioclaviculair letsel, dat zich boven en aan de buitenzijde van de schouder bevindt.

Uitleg afbeelding: Sternum = borstbeen, clavicle = sleutelbeen, scapula = schouderblad, coracoid proces = haakvormige structuur van het schouderblad, acromion = schoudertop (onderdeel van het schouderblad), acromioclaviculair ligament = bandstructuur tussen schoudertop en sleutelbeen, shoulder capsule = gewrichtskapsel van de schouder, biceps muscle = de biceps (tweekoppige armbuiger), humerus = opperarmbeen.

Ontstaanswijze

• Trauma: Dit omvat directe verwondingen aan het SC-gewricht, zoals stoten of vallen, en letsel veroorzaakt door een hefboomeffect, zoals een val op een uitgestrekte arm.
• Onderliggende aandoeningen: Medische aandoeningen zoals reumatoïde artritis (gewrichtsontsteking) en ontsteking van het gewrichtskapsel (capsulitis) kunnen problemen in het SC-gewricht veroorzaken.
• Overbelasting en herhaalde bewegingen: Langdurige overbelasting en herhaalde bewegingen, vooral bij het heffen van de arm tegen weerstand, kunnen leiden tot letsel en klachten in het SC-gewricht.

SC-gewrichtsontwrichting: Symptomen en risico's

Ontwrichting van het SC-gewricht kan worden ingedeeld in acute en chronische gevallen, vaak als gevolg van onvoldoende herstel na een trauma of onderliggende aandoeningen die het bindweefsel verzwakken. Terwijl voorwaartse ontwrichting vaker voorkomt, brengt achterwaartse ontwrichting risico's met zich mee voor belangrijke structuren zoals de luchtpijp, slokdarm en bloedvaten, wat kan leiden tot symptomen zoals slikproblemen, kortademigheid en druk op de borst. Als u deze symptomen ervaart, is het van belang om direct medisch advies in te winnen.

Symptomen

• Pijn: Pijn rondom het SC-gewricht, aan de voorzijde van de borst en het onderste deel van de hals.
• Bewegingsbeperking: Mogelijke beperkingen in schouderbeweging, vooral bij het omhoog bewegen van de arm.
• Zwelling en verkleuring: Soms treedt zwelling en verkleuring op rondom het SC-gewricht als reactie op het letsel.
• Pijnlijke druk: Pijn bij het aanraken of druk uitoefenen op het SC-gewricht, wat kan wijzen op letsel.
• Klachtenverergering bij specifieke bewegingen: Klachten kunnen toenemen bij bepaalde bewegingen, zoals het optillen van de schouder of het naar voren duwen van de arm.
• Zichtbare standsverandering bij luxatie: Bij een ontwrichting van het SC-gewricht kan een zichtbare verandering in positie optreden, wat kan leiden tot een voelbare uitstulping of inkeping.

SC-Gewrichtsletsel, Tietze-syndroom en Costochondritis

Het is belangrijk om bewust te zijn van gelijkaardige symptomen tussen SC-gewrichtsletsel, het syndroom van Tietze en costochondritis, zoals pijn rondom het borstbeen, zwelling, verkleuring, pijn bij bepaalde bewegingen, en drukpijn op het borstbeen. Voor een nauwkeurige diagnose en passende behandeling is het raadzaam om je klachten kritisch te evalueren en eventueel contact op te nemen met een fysiotherapeut of gebruik te maken van onze diensten.

Diagnose

In de meeste gevallen kan de diagnose worden gesteld op basis van de symptomen en het verhaal van de patiënt. Door inspectie en palpatie van de structuren rondom het SC-gewricht kan een voorlopige inschatting van de ernst worden gemaakt. Beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto's of CT-scans bieden inzicht in het soort letsel. Bij vermoeden van artritis (gewrichtsontsteking) of capsulitis (ontsteking van het gewrichtskapsel) kan een echografie nuttig zijn voor de diagnosestelling.

(Zelf)behandeling en herstel

De behandeling en het herstel van SC-gewrichtsletsel omvatten verschillende aspecten, en hier is een overzicht in een logische volgorde:

• Beoordeling en behandelplan: Het proces begint met een grondige evaluatie door een medische professional om de aard en ernst van het letsel en het behandelplan vast te stellen. Bij intense pijn, vooral in de acute fase, is het raadzaam om in overleg met je huisarts gebruik te maken van pijnstilling.
• (Sub)luxatie (ontwrichting):
  • Relocatie: Als het mogelijk is, wordt het sleutelbeen teruggeplaatst in de juiste positie (relocatie).
  • Immobilisatie: Na een succesvolle relocatie wordt doorgaans een mitella of sling gebruikt om het gewricht te ondersteunen. De lengte van deze immobilisatieperiode varieert afhankelijk van de specifieke situatie.
  • Geleidelijke belasting: Het herstel omvat het geleidelijk aan opbouwen van belasting, rekening houdend met pijn en belastbaarheid.
• Chirurgische ingreep (indien nodig):
  • Incisie: Tijdens een operatie wordt een incisie over het SC-gewricht gemaakt.
  • Reconstructie: Er wordt vaak een reconstructie uitgevoerd met een pees uit het been, doorgaans de hamstringpees, en stevige hechtdraden.
  • Immobilisatie na operatie: Om de reconstructie te laten genezen, wordt meestal gedurende ongeveer vier weken een sling gedragen.
  • Revalidatie: Na deze periode begint het revalidatieproces, mogelijk onder begeleiding van een fysiotherapeut of met een op maat gemaakt oefenschema. Voor diegenen die digitaal zelfstandig verder willen, kan ons op maat gemaakt trainingsschema overwogen worden. Voorkeur voor een behandeling op locatie? Vind de ideale expert met onze BehandelaarWijzer. 
• Artritis en capsulitis:
  • Tijdelijke rust: Bij ontstekingen zoals artritis of capsulitis kan rust voldoende zijn, eventueel gecombineerd met pijnstillers of injecties met ontstekingsremmende middelen in het SC-gewricht.
• Leefstijlverbetering:
  • Als een ongezonde leefstijl een rol heeft gespeeld, wordt geadviseerd deze te verbeteren. Dit bevordert niet alleen het herstel, maar heeft ook voordelen voor de algehele gezondheid. Lees [hier] verder en ontdek onze e-learning over dit onderwerp.
• Oefeningen en fysiotherapie: Afhankelijk van het herstelproces kan fysiotherapie en specifieke oefeningen worden aanbevolen om de kracht, mobiliteit en stabiliteit van het SC-gewricht te verbeteren. Als je dit zelfstandig wil oppakken, maak dan gebruik van ons op maat gemaakt trainingsschema. Voorkeur voor een behandeling op locatie? Vind de ideale zorgverlener met onze BehandelaarWijzer. 
• TENS en EMS voor herstel: TENS (Transcutane Elektrische Zenuwstimulatie) en EMS (Elektromyostimulatie) kunnen helpen bij pijnverlichting en herstel na sternoclaviculair letsel. Voor het juiste gebruik van deze methoden is advies van een medisch specialist essentieel.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor een goede thuisworkout raden we de volgende oefenmaterialen aan:
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Opvolging: Regelmatige opvolgbezoeken bij een medische professional zijn belangrijk om de voortgang van het herstel te beoordelen en eventuele aanpassingen aan het behandelplan te bespreken.