Distaal biceps letsel, bicepspees letsel, biceps ruptuur, biceps tendinitis, biceps tenidose, distal biceps injury, biceps tendon injury, biceps rupture

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Distaal biceps letsel betreft schade aan de onderste helft van de bicepsspier en -pees, vaak in het ellebooggebied.
• Ontstaanswijze: Het ontstaat door krachtige bewegingen, overbelasting, leeftijd, sport- of werkgerelateerde activiteiten, direct trauma of onjuiste trainingsmethoden.
• Symptomen: Onder andere pijn, verminderde kracht, drukpijn, knappend geluid, bloeduitstorting, zwelling, verandering in armcontour, en bewegingsbeperking.
• Diagnose: De diagnose wordt gesteld op basis van symptomen en beeldvorming, zoals echografie.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat operatie bij volledige ruptuur, het dragen van een brace na de operatie, conservatieve behandeling met rust, fysiotherapie, taping en specifieke oefeningen.

Beschrijving van de aandoening

Distaal biceps letsel betreft de onderste helft van de bicepsspier en -pees, bekend als de musculus biceps brachii of simpelweg de biceps. Deze spier, vaak aangeduid als 'spierballen', loopt over twee gewrichten heen, namelijk het schouder- en ellebooggewricht. Het letsel manifesteert zich voornamelijk in de elleboogplooi en net daarboven. Verschillende soorten letsel kunnen voorkomen, waaronder bicepstendinitis (ontsteking van de bicepspees), bicepstendinose (verminderde kwaliteit van de bicepspees), en bicepsruptuur (inscheuring of afscheuring van de bicepspees). Als het letsel meer richting de schouder en bovenarm is gelokaliseerd, dan betreft het waarschijnlijk proximaal biceps letsel.

Ontstaanswijze

• Krachtig moment: Het letsel ontstaat vaak door een plotselinge, krachtige beweging, waarbij een duidelijk knappend gevoel of geluid kan optreden. Hierna wordt krachtig buigen van de elleboog moeilijk of onmogelijk.
• Overbelasting door herhaalde bewegingen: Langdurige of herhaalde zware belasting, vooral tijdens bewegingen zoals het buigen van de elleboog of het draaien van de pols met de handpalm naar boven, kan leiden tot letsel.
• Leeftijd en degeneratie: Bij ouderen kan het letsel ontstaan door degeneratie van de pees, vaak als gevolg van verminderde elasticiteit en kracht in de spieren en pezen.
• Sport- of werkgerelateerde activiteiten: Bepaalde sporten of beroepen met veelvuldige arm- en schouderbewegingen, zoals gewichtheffen, tennis, of schilderwerk, verhogen het risico op dit letsel.
• Direct trauma: Een directe klap of stoot op de bicepsregio, bijvoorbeeld tijdens een val of sportongeval, kan ook een oorzaak zijn.
• Onjuiste trainingsmethode of techniek: Incorrect gebruik van sportuitrusting of een verkeerde trainingsmethode kan ook bijdragen aan het ontstaan van proximaal biceps letsel.

Symptomen

• Pijn in de elleboogplooi: Vooral merkbaar bij het buigen van de elleboog en het draaien van de pols met de handpalm naar boven.
• Verminderde kracht: Onvermogen of verminderde kracht bij buigen van de arm en het draaien van de pols.
• Drukpijn: Gelokaliseerd ter hoogte van de bicepspees en -spier.
• Knappend geluid of gevoel: Kan optreden, vooral bij een plotselinge ruptuur.
• Bloeduitstorting en verplaatsing bij volledige ruptuur: Zichtbaar als een bloeduitstorting en een bult op de voorzijde van de bovenarm door de verplaatsing van de spierbuik bij een volledige ruptuur.
• Zwelling en roodheid: Kan voorkomen in het getroffen gebied, vaak kort na het letsel.
• Verandering in armcontour: Een zichtbare verandering in de vorm van de arm kan optreden, vooral bij ernstige gevallen.
• Bewegingsbeperking: Moeite met of beperkingen in het uitvoeren van normale arm- en elleboogbewegingen.
• Gevoel van instabiliteit: Een onstabiel gevoel in de schouder of bovenarm, vooral bij beweging of belasting.

Diagnose

De diagnose van distaal biceps letsel wordt gewoonlijk gesteld op basis van het verhaal van de patiënt en de waargenomen symptomen. Bij een ruptuur kan soms een bloeduitstorting zichtbaar zijn, en bij een volledige ruptuur is vaak een verplaatste spierbal te zien. Een echo-onderzoek helpt bij het bepalen van de exacte locatie en oorzaak van de klachten, zoals het onderscheid tussen een (partiële) ruptuur, tendinose, tendinitis, of andere mogelijke onderliggende oorzaken.

(Zelf)behandeling en herstel

• Volledige ruptuur - operatie: Bij een volledige bicepspees ruptuur is meestal een operatie vereist, waarbij de pees weer vastgemaakt wordt. Na de operatie volgt een revalidatieperiode van ongeveer drie maanden voor volledig herstel, begeleid door een fysiotherapeut. 
• Brace of sling na operatie: Het dragen van een brace, bandage of mitella na de operatie is essentieel voor ondersteuning en stabilisatie van de arm en schouder tijdens het herstel. Het is belangrijk de instructies van je arts over het gebruik nauwgezet te volgen voor een veilige en effectieve genezing.
• Partiële ruptuur - conservatieve behandeling: Bij een partiële ruptuur kan vaak volstaan worden met conservatieve behandeling, zoals rust, indien zinvol het toepassen van shockwavetherapie, het tijdelijk dragen van een mitella, specifieke oefeningen, en soms het gebruik van pijnstillers.
• Bicepstendinitis - conservatieve aanpak: Behandeling begint met conservatieve methoden zoals rust, pijnstilling, en eventueel corticosteroïden injectie. Aanpassingen in werkzaamheden en houding, evenals geleide oefeningen, zijn belangrijk. Ondersteunende tape kan ook nuttig zijn. 
• Bicepstenidose - spierversterking: Bij bicepstenidose is het belangrijk om met relatieve rust te beginnen en vervolgens spier- en peesversterkende oefeningen te doen.
• Bicepsletsel herstelbegeleiding: Voor een effectief herstel bij bicepsletsel, zoals eerder beschreven voor zowel conservatieve als operatieve behandelingen, is regelmatige fysiotherapie van belang. Je kunt geschikte zorgverleners vinden via BehandelaarWijzer, of zelfstandig beginnen met ons videoconsult of een op maat gemaakt trainingsschema dat is afgestemd op jouw specifieke situatie.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset

• Ergotherapie: Bij complexe of langdurige herstelprocessen kan ergotherapie nuttig zijn om dagelijkse activiteiten en werkgerelateerde taken aan te passen aan de beperkingen tijdens herstel.
• Belang van techniek en materiaal bij sportactiviteiten: Voor het voorkomen van blessures tijdens sportactiviteiten is het essentieel om de technieken en het gebruikte materiaal kritisch te evalueren, vooral als deze overbelasting en klachten kunnen veroorzaken. Correcte techniek en passend materiaal zijn cruciaal om herhaling van blessures te voorkomen. Het maken van aanpassingen op deze gebieden kan een aanzienlijk verschil maken in het verminderen van overbelasting. Overweeg ook het gebruik van een arm sleeve voor extra steun en verbeterde doorbloeding, of polsbanden voor steun bij zwaardere belasting, om blessures te helpen voorkomen.
• Gezonde leefstijl: Focus op een ontstekingsremmend dieet met groenten, fruit, volle granen en gezonde vetten, terwijl je geraffineerde suikers en verzadigde vetten vermijdt. Combineer dit met regelmatige beweging, goede rust, een gezond slaappatroon en het behoud van een gezond gewicht voor optimaal herstel bij biceps letsel. Meer informatie hierover vind je [hier] of in onze e-learning.