Ziekte van Scheuermann, osteochondrosis juvenilis dorsi, juvenile kyphose, jeugdige dorsale kyfose, scheuermann's disease, scheuermann's kyphosis

Samenvatting

• Beschrijving klachten: Bij de ziekte van Scheuermann ontstaat een versterkte kromming, oftewel hyperkyfose, in de borstwervelkolom. Deze aandoening treft voornamelijk tieners en kan ook nekpijn veroorzaken.
• Ontstaanswijze: De exacte oorzaken zijn onbekend, maar erfelijkheid, groeistoornissen, verminderde bloedtoevoer, trauma en afwijkingen aan bot of kraakbeen kunnen een rol spelen.
• Symptomen: Een uitgesproken gebolde kromming is het meest zichtbare symptoom. Andere symptomen omvatten bovenrugpijn, stijfheid en vermoeidheid na inspanning.
• Diagnose: Gebaseerd op symptomen, fysiek onderzoek, röntgenfoto's en MRI, met het Cob-classificatiesysteem voor categorisering.
• (Zelf)behandeling en herstel: Aangeraden worden houdingsadvies, mobiliserende en rugstrekoefeningen. Pijnbeheer en fysiotherapie zijn nuttig. Een brace of korset kan ondersteunend werken. Bij ernstige gevallen kan chirurgie overwogen worden. Een gezonde leefstijl en regelmatige medische controle zijn belangrijk.

Beschrijving klachten

De ziekte van Scheuermann, vernoemd naar de Deense arts die het ontdekte, betreft een osteochondrose van de tussenwervelschijf, waarbij een degeneratief proces het kraakbeen van wervels en tussenwervelschijven aantast. Dit leidt tot een abnormale, versterkte bolling van de borstwervelkolom, vaak zichtbaar tijdens de tienerjaren. Hierdoor kunnen wervels wigvormig worden, wat bijdraagt aan de bolling. Als reactie hierop kan een opmerkelijke lordose, of inwaartse kromming, in de nek en lendenwervelkolom verschijnen, wat soms tot nekpijn leidt. In Nederland wordt deze aandoening bij 8 op de 1000 mensen gediagnosticeerd, wat het belang van tijdige herkenning en behandeling benadrukt.

Ontstaanswijze

De precieze oorsprong van deze aandoening blijft enigszins ongrijpbaar, maar diverse hypotheses en onderzoeksresultaten schijnen licht op mogelijke onderliggende factoren:

• Genetische predispositie: Er is bewijs dat suggereert dat de ziekte van Scheuermann erfelijk kan zijn, aangezien het in sommige families vaker voorkomt.
• Stoornissen in de groei: Tijdens de snelle groeifases in de adolescentie kan deze ziekte opduiken. Er is een theorie dat het voorste deel van de tussenwervelschijf sneller groeit dan het achterste deel. Dit verschil in groeitempo kan de wervel een wigvorm geven, wat resulteert in de opvallende kyfotische kromming.
• Verstoring van de bloedtoevoer: Er is gesuggereerd dat verminderde bloedtoevoer naar het gebied van de wervelkolom tijdens de groeiperiode de ziekte kan veroorzaken.
• Trauma of overbelasting: Er wordt ook verondersteld dat herhaaldelijk trauma of overbelasting, vooral in jeugdsporten, kan bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening, hoewel dit niet uitgebreid is bewezen.
• Biochemische factoren: Sommige studies hebben abnormaliteiten in de proteoglycanen (een component van het kraakbeen) in de tussenwervelschijven van patiënten met de ziekte van Scheuermann opgemerkt.

Factoren en oorzaken van Scheuermann

Het is waarschijnlijk dat er een combinatie van verschillende factoren is die bijdraagt aan de ontwikkeling van de ziekte van Scheuermann. Meer onderzoek is nodig om een beter inzicht te krijgen in de exacte oorzaken en het mechanisme van deze aandoening.

Symptomen

• Asymptomatisch: In de beginfase of bij milde gevallen kunnen patiënten geheel zonder klachten zijn, wat betekent dat er geen merkbare symptomen zijn.
• Hyperkyfose: Dit refereert naar een versterkte bolling van de bovenrug. Het is vaak het meest zichtbare teken van de aandoening en vormt de primaire fysieke afwijking.
• Hyperlordose: Deze versterkte holling doet zich voor in de nek en onderrug, vaak als compenserende reactie op de hyperkyfose van de bovenrug.
• Scoliose: Dit is een opzichzelfstaande aandoening, gekenmerkt door een zijwaartse kromming van de wervelkolom, vaak in een S-vorm. Echter, het komt regelmatig voor in combinatie met de ziekte van Scheuermann. Beide aandoeningen vereisen een specifieke beoordeling en behandeling.
• Pijnlijke bovenrug: Dit is een veelvoorkomend symptoom, waarbij patiënten pijn ervaren in de bovenrug, maar het kan zich ook uitbreiden naar de nek en lage rug.
• Stijfheid in de rug: Door de afwijkende wervelvormen kan er stijfheid optreden, wat de dagelijkse beweging en activiteiten kan beperken.
• Vermoeidheid: Deze kan optreden door de constante spanning en compensatie van de rugspieren, met name na langdurige activiteiten zoals staan of zitten.

Aanpak bij rugklachten

De symptomen kunnen variëren van persoon tot persoon. Bij aanhoudende rugklachten of vermoedens van deze aandoening is het altijd raadzaam om medische raadpleging te zoeken voor een accurate diagnose en behandeling.

Diagnose

De diagnose van de ziekte van Scheuermann wordt vastgesteld door een combinatie van klachtenbeschrijving, ruginspectie en lichamelijk onderzoek. Een beperking in het strekken van de rug, vaak vergezeld van pijn, is een indicatieve bevinding. Voor een definitieve diagnose worden beeldvormende technieken zoals röntgenfoto's en/of MRI-scans gebruikt. De methode van Cob (een classificatiesysteem om de ernst van wervelafwijkingen te beoordelen) categoriseert de waargenomen afwijkingen. Bij afwijkingen in drie of meer wervels wordt de diagnose van de ziekte van Scheuermann gesteld. Bij aanhoudende symptomen is verder medisch onderzoek aan te raden.

(Zelf)behandeling en herstel

• Behandeling en fysiotherapie: Vroegtijdige herkenning is essentieel voor een effectief behandelplan. De primaire focus is op houdingsadvies, (mobiliserende) oefeningen en het strekken van de rug. Indien pijn aanwezig is, kunnen pijnstillers worden voorgeschreven. Voorkeur voor een behandeling op locatie? Vind de ideale expert met onze BehandelaarWijzer. 
• Zelfstandig oefenen: Met een trainingsschema op maat kun je zelfstandig oefeningen uitvoeren, wat de mobiliteit, rugspierkracht en gezonde lichaamshouding bevordert.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: een oefenmat en een oefenbal.
• Brace of korset: Bij een aanzienlijke kromming van de wervelkolom en potentieel voor verdere groei kan het dragen van een brace of korset worden overwogen voor houdingsondersteuning, maar raadpleeg eerst een specialist.
• Operatieve ingreep: In gevallen van ernstige beperkingen in de volwassen levensfase kan soms een operatie worden overwogen. Tijdens deze operatie kan een deel van de wervels worden verwijderd.
• Gezonde leefstijl bij Scheuermann: Een gezonde leefstijl is belangrijk bij de ziekte van Scheuermann. Het draagt bij aan een betere balans tussen activiteit, herstel en het algehele welzijn. Een gezonde leefstijl kan de symptomen verminderen en de algehele gezondheid bevorderen. Voor meer informatie over een gezonde leefstijl, klik [hier] of bekijk de aangeboden e-learning.
• Psychologische ondersteuning: Vanwege de mogelijke invloed op het zelfbeeld kan counseling of psychotherapie nuttig zijn, vooral bij jongeren.
• Regelmatige check-ups: Periodieke beoordelingen door een arts kunnen helpen de voortgang te monitoren en eventuele behandelaanpassingen vroegtijdig te maken.