Lymfoedeem, lokale vochtophoping, vasthouden van lymfevocht, lymphedema, lymphatic fluid retention, localized fluid accumulation
Samenvatting
- Beschrijving klachten: Lymfoedeem in de knie kenmerkt zich door ophoping van vocht en eiwitten, vaak door een disbalans in de regulatie van lichaamsvocht.
- Ontstaanswijze: Ziektes, medicatie en knieoperaties kunnen het lymfestelsel verstoren, wat tot lymfoedeem leidt.
- Symptomen: Voornaamste tekenen zijn zwelling, pijn en beperkte mobiliteit in de knie. Vrouwen tussen 18 en 35 hebben een verhoogd risico, vaak door hormonale veranderingen en zwangerschap.
- Diagnose: Gebaseerd op symptomen en onderzoek, soms met tests om lymfevaten en -knopen te evalueren.
- (Zelf)behandeling en herstel: Aanpakken variëren van therapie, hulpmiddelen zoals compressieproducten, leefstijlaanpassingen tot mogelijke chirurgische interventies.
Beschrijving van de aandoening
Lymfoedeem wordt gekenmerkt door een opeenhoping van vocht en eiwitten, vaak vanwege een verstoring in de lichaamsvochtregulatie. Factoren zoals ziektes, medicatie en knieoperaties kunnen hieraan bijdragen. Het centrale element hierbij is het lymfestelsel, een essentieel netwerk dat lymfe zuivert en naar de bloedsomloop leidt. Wanneer dit netwerk verstoord raakt, kunnen symptomen zoals zwelling en pijn optreden. Hoewel lymfoedeem meestal het gehele been beïnvloedt, komt het vaker voor in het onderbeen en soms specifiek rond de knie. Wereldwijd ervaart zo'n 1-2% van de bevolking symptomen gerelateerd aan lymfoedeem.
Afbeelding: Hoewel de afbeelding het onderbeen en de voet toont, kunnen vergelijkbare kenmerken ook rond de knie verschijnen.
Ontstaanswijze
- Aangeboren Lymfoedeem:
- Afwijking in het lymfevaatstelsel.
- Kan familiaire aanleg hebben, maar meestal niet erfelijk.
- Bij defecte lymfeknopen kunnen problemen ontstaan:
- Ernstige problemen kunnen al vanaf de geboorte aanwezig zijn.
- Klachten manifesteren zich vaak in beide benen en voeten.
- Mogelijke oorzaken:
- Te weinig lymfevaten aanwezig.
- Lymfevaten zijn te smal of te breed.
- Verworven Lymfoedeem:
- Komt niet vanaf de geboorte voor.
- Kan ontstaan door:
- Bestraling.
- Operatie.
- Infectie.
- Medicijngebruik.
- Trauma dat lymfevaten of lymfeknopen beschadigt.
Terug naar bovenLymfoedeem bij kankerpatiënten
Lymfoedeem is een vaak voorkomend gevolg bij patiënten die voor kanker zijn behandeld. Het kan ontstaan door diverse factoren. Een tumor kan bijvoorbeeld druk uitoefenen op het lymfestelsel, bestraling kan er schade aan toebrengen, of bij operaties kunnen lymfeklieren worden verwijderd, wat de werking van het lymfestelsel beïnvloedt. Door deze verstoringen in het lymfestelsel kan lymfoedeem optreden. Het is belangrijk om hier alert op te zijn en bij klachten tijdig advies of behandeling te zoeken.
Symptomen
- Zwelling:
- Kan in één of meerdere lichaamsdelen optreden.
- Vaakst waargenomen in armen/handen en benen/voeten.
- Kan plotseling of geleidelijk optreden.
- Gewaarwordingen:
- Zwaar gevoel in het getroffen gebied.
- Lokale vermoeidheid.
- Pijn rondom het aangedane gebied, variërend van mild tot intens.
- Mogelijke tintelingen door afknelling of zenuwirritatie.
- Warmte of koelte in het getroffen gebied.
- Bewegingsbeperkingen:
- Beperkingen in bewegen en belasten.
- Mogelijk krachtsverlies.
- Stijfheid van het getroffen gebied.
- Huidafwijkingen:
- Verharding van de huid.
- Ontstaan van knobbels of blauwe plekken.
- Vorming van vochtblaasjes.
- Verkleuring van de huid (roodheid of bleekheid).
- Schilfering of droogheid van de huid.
- Complicaties:
- Infecties.
- Verdikking van de huid waardoor open wonden of zweren kunnen ontstaan.
- Temperatuurschommelingen in het getroffen gebied.
- Verhoogde gevoeligheid voor kneuzingen.
- Overige symptomen:
- Verminderde mobiliteit of functionaliteit van het getroffen gebied.
- Verhoogde spanning of stress door het ongemak.
- Veranderingen in lymfecirculatie.
- Afname van de elasticiteit van de huid.
Diagnose
Bij het vermoeden van lymfoedeem wordt de diagnose doorgaans gesteld op basis van de patiënt zijn klachten, de ontstaanswijze en het beloop van de symptomen. Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt speciale aandacht besteed aan het aangetaste gebied, waarbij het lymfeoedeem wordt onderverdeeld in 'pitting' (indrukbaar) en 'non-pitting' (niet-indrukbaar) oedeem via de Test van Godet. Hierbij wordt bij indrukking gekeken of er een tijdelijk putje in de huid ontstaat of dat de huid hard blijft. Verder wordt de huid tussen de tweede en derde vinger of teen geëvalueerd; als deze strak staat en niet kan worden opgetild, is dit een indicatie voor lymfoedeem. Soms is voor een definitieve diagnose aanvullend onderzoek zoals lymfescintigrafie vereist, waarbij met een radioactieve stof de lymfeafvoer in beeld wordt gebracht.
Terug naar boven(Zelf)behandeling en herstel
- Consulteer een oedeemtherapeut & praktische tips:
- Maak een afspraak bij een gespecialiseerde oedeemtherapeut voor deskundige behandeling en effectieve lymfedrainage. Zelfs bij afwezigheid van directe verbetering is consistente therapie van belang. Regelmatige, zij het minder frequente, sessies zijn noodzajelijk voor langetermijnbeheersing van klachten. Vind de juiste expert met onze BehandelaarWijzer.
- Kies ruimere en niet te strak zittende kleding voor een gezonde lymfestroom.
- Dagelijks gebruik van een hometrainer of beentrainer stimuleert de vochtafvoer en verbetert de bloedcirculatie in de benen.
- Gezonde leefstijl en voeding:
- Bewegen en oefenen: Reguliere oefening helpt vocht sneller af te voeren vanwege de pompwerking van spieren. Start hier met een trainingsschema op maat.
- Optimaliseer je thuisworkout: Voor optimale resultaten raden we een oefenmat, fitnessstep en halterset voor krachttraining aan.
- Leefstijlverbetering: Heb je een ongezonde leefstijl of overgewicht? Verbeter je gezondheid met aanpassingen in voeding, slaap, voldoende vochtinname en beweging. Zo verklein je risico's en bevorder je balans. Wil je je kennis verder verdiepen? Bekijk het [hier], ga direct naar onze e-learning.
- Chirurgische interventie:
- Als oedeemtherapie niet de verwachte resultaten geeft, kun je overwegen om een chirurgische ingreep te ondergaan. Hierbij worden oedeem, bindweefsel en vetweefsel verwijderd. Het is belangrijk te weten dat na zo'n operatie levenslange nazorg door een oedeemtherapeut vaak nodig is. Overleg altijd eerst met je arts over deze mogelijkheid.
Aanvullende zelfzorg- en productaanbevelingen
- Compressieondersteuning bij lymfoedeem: Ellastische steunkousen en drukverband bevorderen de lymfestroom en helpen zwellingen in het het been te verminderen. Bandages bieden actieve controle over deze zwelling. Voor diegenen die uitdagingen ondervinden met steunkousen bestaan er speciale hulpmiddellen. Raadpleeg een specialist voor een passende oplossing.
- Lymfedrainage apparaat: Overweeg het lymfedrainage apparaat voor knie en onderbeen. Het stimuleert de lymfestroom en beheerst en vermindert effectief zwellingen.
- Cross taping voor vochtafvoer: Cross taping-technieken bevorderen de vochtafvoer en activeren lymfeknopen. Hoewel een instructievideo onderaan de pagina de techniek op de onderarm toont, is deze eveneens geschikt voor de knie en onderbeen.
- Warmte-koude therapie & elevatiekussen: Koel- en verwarmingspakketten zijn effectief bij acute zwellingen, waarbij warmtepakkingen tevens de lymfestroom stimuleren en voor spierontspanning zorgen. Voor aanvullende ondersteuning tijdens rustmomenten zijn er elevatiekussens die het getroffen gebied verheffen.
- Optimale vitaliteitsmonitoring met gezondheidsgadgets: Door vroegtijdige analyses kun je jouw ideale activiteitsniveau vaststellen en potentiële gezondheidsrisico's verminderen. Krijg directe feedback over je fysieke gesteldheid met tools zoals een:
- Ergonomische houding voor preventie en productiviteit: Zorg voor een ergonomisch ingerichte omgeving, of het nu op het werk, thuis of in de auto is, om een goede lichaamshouding te bevorderen. Dit is van cruciaal belang voor het voorkomen van lichamelijke klachten en het ondersteunen van herstel. Overweeg investeringen in ergonomische producten zoals een:
- Investeren in slaapkwaliteit: Investeer in een kwalitatief matras en kussen voor een optimale nachtrust. Dit vormt de basis voor zowel het voorkomen als herstellen van lichamelijke klachten, waarbij je je lichaam gezond houdt en elke dag energiek start.
- Optimalisatie van voetcomfort: Een slechte voetstand of verkeerd schoeisel kan kniepijn verergeren en het herstel belemmeren. Overweeg inlegzolen of raadpleeg een podotherapeut voor deskundig advies.
- Bloedsomloop stimuleren: Crèmes die de bloedsomloop stimuleren, zoals Varikosette, kunnen verlichting bieden bij zware benen en spataderen.
- Verdiep je in het lymfestelsel: Het boek "Lymfe" biedt waardevolle inzichten en praktische tips, inclusief recepten en een specifieke yogales voor de lymfeklieren.
- Supplementen: Overweeg Paardenkastanje voor sterkere haarvaten en verminderde zwelling, en groene thee voor zijn ontstekingsremmende effecten.
Belangrijke gebruiksinformatie
Onze informatie en adviezen zijn gebaseerd op actuele en betrouwbare wetenschappelijke studies, erkende richtlijnen en medische boeken. Een overzicht van de gebruikte bronnen vind je in onze referentielijst. Hoewel we zorgvuldig en duidelijk advies bieden, vervangt onze informatie geen persoonlijk medisch advies. Bij twijfel raden we aan gebruik te maken van onze diensten voor persoonlijk advies of een gekwalificeerde zorgprofessional te raadplegen via onze BehandelaarWijzer. Op onze website maken we gebruik van verschillende affiliate links. Dit betekent dat wij een kleine commissie ontvangen als je via deze links iets koopt, zonder extra kosten voor jou. Dit stelt ons in staat om gratis informatie te blijven aanbieden. Bekijk onze algemene voorwaarden voor meer details.
