Buitenste knieband letsel, lateraal knieband letsel, laesie ligamentum collaterale laterale, lateral collateral ligament injury, LCL tear, injury to the lateral knee ligament

Samenvatting

• Beschrijving klachten: Het laterale collaterale ligament (LCL) verbindt het femur met de fibula en biedt zijdelingse kniestabiliteit. Letsels, door trauma of verdraaiing, variëren van verrekkingen tot volledige afscheuringen.
• Ontstaanswijze: Oorzaken omvatten directe impacts zoals tackles, verdraaiingen, overextensies, en onnatuurlijke kniebewegingen tijdens ongevallen. Ook spelen repetitieve stress en ouderdom een rol.
• Symptomen: Typisch zijn pijn aan de kniebuitenzijde, zwelling, blauwkleuring, stijfheid, tintelingen en instabiliteit. Sommigen melden een 'knappend' geluid.
• Diagnose: Gesteld op basis van klachten, onderzoek, en spelingmeting. De gradaties lopen van A (licht) tot D (ruptuur). Een MRI of kijkoperatie kan soms nodig zijn.
• (Zelf)behandeling en herstel: Advies varieert per letselgraad, maar omvat activiteitsbehoud, eventuele chirurgie, fysiotherapie en leefstijlaanpassingen.

Beschrijving van de klachten

De buitenste knieband, ook bekend als het laterale collaterale ligament (LCL), verbindt het bot van het bovenbeen (femur) met het kuitbeen (fibula) aan de buitenzijde van de knie. Deze band is cruciaal voor de zijdelingse stabiliteit van het kniegewricht en beschermt tegen ongewenste zijdelingse bewegingen. Acuut letsel aan de LCL kan ontstaan door direct trauma of een onverwachte verdraaiing. Wanneer er te veel kracht of rek op de band komt, kan deze inscheuren of zelfs volledig afscheuren. Van alle traumatische knieklachten heeft ongeveer 6% betrekking op een LCL-letsel, waarbij slechts 1% een geïsoleerd letsel van de LCL betreft.

Ontstaanswijze

• Direct contact:
  • Een klap op de binnenkant van de knie, zoals:
  • Een tackle tijdens een sportwedstrijd.
  • Een directe trap tegen de knie.
  • Stoten op de kniebuitenkant leidt tot overstrekking van de binnenkant.
• Verdraaiing en overextensie:
  • Een plotselinge en onnatuurlijke draaibeweging van de knie.
  • Hyperextensie van het kniegewricht, waarbij de knie te ver wordt gestrekt.
• Ongevallen met verkeerde beweging:
  • Situaties waarbij het onderbeen excessief naar binnen beweegt, zoals:
  • Een val waarbij de voet vastzit en het lichaam draait.
  • Een botsing waarbij het been in een vreemde hoek wordt geforceerd.
  • Auto-ongevallen waarbij de knie plotseling een klap krijgt of vastzit bij een botsing.
• Overige risicofactoren:
  • Repetitieve stress of overbelasting tijdens sport of werkzaamheden.
  • Ouderdom en degeneratieve aandoeningen, waardoor de banden zwakker worden.
  • Ongunstige biomechanica, zoals een abnormale loop- of renhouding.

Symptomen

• Pijn en ongemak:
  • Pijn in de knie, vooral aan de buitenzijde.
  • Drukpijn langs het verloop van de laterale (buitenste) knieband.
  • Verergerde pijn bij het buigen of strekken van de knie.
• Zwelling en verkleuring:
  • Zwelling rondom de knie, vooral aan de buitenzijde.
  • Blauwkleuring, afhankelijk van de ernst van het letsel.
  • Warmte rond het getroffen gebied.
• Stijfheid en mobiliteitsbeperking:
  • Stijfheid van de knie.
  • Onvermogen om de knie volledig te belasten of te bewegen.
• Sensaties en geluiden:
  • Tintelend gevoel rondom de knie dat kan uitstralen richting het onderbeen.
  • Soms een knappend of scheurend geluid bij letsel.
• Stabiliteitsproblemen:
  • Instabiel gevoel, vooral bij zijdelingse bewegingen van de knie.
  • Gevoel alsof de knie 'wegglijdt' of 'buiten zijn normale pad beweegt'.
• Overige symptomen:
  • Moeite met traplopen, vooral naar beneden.
  • Problemen met lang staan of lopen.

Diagnose

De diagnose van een LCL-letsel wordt voornamelijk bepaald op basis van klachten, symptomen en lichamelijk onderzoek. Door een specifieke test, waarbij het onderbeen ten opzichte van het bovenbeen naar binnen wordt gedrukt in een bijna gestrekte stand, kan de mate van speling worden gemeten. Dit varieert van Graad A (0-2 mm speling) tot Graad D (> 10 mm speling). Als de speling meer dan 10 mm is, zijn doorgaans ook andere kniestructuren zoals de meniscus of kruisband beschadigd. Acute zwelling kan de testuitvoering beïnvloeden. Bij twijfel of voor meer gedetailleerde informatie kan een MRI-scan uitgevoerd worden. In specifieke situaties, vooral als men overweegt direct te opereren, kan een artroscopie (kijkoperatie) noodzakelijk zijn. Wil je een indicatie of er mogelijk sprake is van een breuk?

Doe hier de Ottawa Knee Rules zelftest

LCL-letsel gradaties

• Graad A: Lichte verrekking met 0-2 mm speling.
• Graad B: Matige schade met 3-5 mm speling.
• Graad C: Ernstige schade, maar niet volledig gescheurd, met 6-10 mm speling.
• Graad D: Volledige ruptuur (scheur) met >10 mm speling.

(Zelf)behandeling en herstel

• Algemeen hersteladvies:
  • Geef het been voldoende rust, leg het regelmatig hoog en wissel rust af met milde activiteit zoals gebruik van een hometrainer, beentrainer, of loopband.
  • Na het letsel en post-operatief kan het gebruik van een cold pack, drukverband en pijnstillers helpen de zwelling en pijn te verminderen.
  • Voorkeur voor een behandeling op locatie? Vind de ideale expert met onze BehandelaarWijzer.
  • Zelfstandige revalidatie: Start met ons trainingsschema op maat.
  • Optimaliseer je thuisworkout: Voor optimale resultaten raden we de volgende trainingsartikelen voor thuisgebruik aan:
    • Oefenmat
    • Oefenbal
    • Fitnessstep
    • Halterset
    • Squat rack
    • Leg extension oefening
    • Weerstandsbanden
    • Springtouw
• LCL-letsel: gradatie en behandeling:
  • Graad A:
    • Herstel: Meestal binnen 4-6 weken.
    • Aanbevelingen: Pas je activiteitenniveau aan en vermijd sport.
    • Loop ten minste 1-2 weken met elleboogkrukken, rollator of wandelstok.
    • Geleidelijk aan de belasting opvoeren en eventueel tape ter ondersteuning.
    • Hervat sportactiviteiten pas na voldoende rust en geleidelijke oefeningen.
  • Graad B & C:
    • Behandeling: Draag ten minste 3 weken een specifieke kniebrace.
    • Herstel: 6-12 weken revalidatie samen met een (sport)fysiotherapeut.
  • Graad D:
    • Behandeling kan chirurgisch of conservatief zijn, afhankelijk van de situatie.
    • Chirurgische ingreep: Reparatie of reconstructie van deze band.
    • Niet operatieve behandeling: Draag 6-8 weken een specifieke kniebrace.
    • Herstel duurt 6-12 maanden, liefst met een (sport)fysiotherapeut.
• Leefstijl aanbevelingen:
  • Overweeg leefstijlaanpassingen zoals voldoende slaap, hydratatie, gezonde voeding, regelmatige beweging en een positieve mindset. Dit bevordert balans in activiteit, herstel en welzijn en vermindert gezondheidsproblemen.
  • Meer informatie over dit onderwerp is [hier] te vinden of via de aangeboden e-learning.
• Beweging en preventie:
  • Of je nu voor een operatie of conservatieve behandeling kiest, blijf actief.
  • Start met laagdrempelige oefeningen zoals de hometrainer en bouw geleidelijk op.
  • Draag de juiste schoenen.
  • Doe altijd een goede warming-up en cooling-down.