Bursitis prepatellaris, slijmbeursontsteking knie, bidknie, housemaid's knee, carpet layer's knee, kneecap bursitis

Samenvatting

• Beschrijving klachten: De bursitis prepatellaris is een ontstoken slijmbeurs aan de voorzijde van de knie, resulterend in een gezwollen, rode en pijnlijke knie. 
• Ontstaanswijze: Ontsteking kan voortkomen uit trauma, overbelasting, beroepsmatig knielen of ziektes zoals reumatoïde artritis.
• Symptomen: Kernsymptomen zijn pijn, zwelling, roodheid, warmte, beperkte kniebeweging. Bij infecties kan ook koorts optreden.
• Diagnose: Gebaseerd op klachten en lichamelijk onderzoek, aangevuld met vochtafname bij vermoeden van infectie of beeldvormende diagnostiek.
• (Zelf)behandeling en herstel: Rust na knieletsel, antibiotica bij infectie, ondersteunende hulpmiddelen, tapetechnieken, medische interventies, actieve leefstijlaanpassingen. Bij aanhoudende klachten, raadpleeg een arts.

Beschrijving van de klachten

De knie heeft aan de voorzijde een slijmbeurs (bursa) die direct boven de knieschijf en onder de huid ligt. Wanneer deze ontstoken is, wordt dit 'bursitis prepatellaris' genoemd. Deze oppervlakkige ligging maakt de knie gevoeliger voor klachten na stoten of knielen. Deze slijmbeurs is gevuld met een stroperige vloeistof die ervoor zorgt dat spieren en pezen soepel eroverheen bewegen en dient tegelijkertijd als een schokdemper ter bescherming tegen klappen. Bij het huidige klachtenbeeld is deze slijmbeurs ontstoken, wat resulteert in een knie die gezwollen, rood, warm en pijnlijk is. In Nederland hebben jaarlijks ongeveer 33,5 op de 1000 mensen klachten en symptomen aan de knie. Dit aantal blijft ongeveer gelijk tot de middelbare leeftijd, zowel bij mannen als vrouwen. Dit kan voornamelijk te maken hebben met werk- of sportgerelateerde activiteiten. Van deze knieklachten is 15% gerelateerd aan bursitis.

Ontstaanswijze

• Infectie: Een mogelijke oorzaak kan een infectie in de knie zijn.
• Trauma en ongevallen: Een directe klap op de knie of een val waarbij de knie wordt geraakt, leidt meestal tot acute ontsteking.
• Overbelasting: Overmatige of herhaalde belasting van de knie kan bij sporters en mensen met een actieve leefstijl vaak leiden tot chronische ontsteking.
• Beroepsgerelateerd: Bijvoorbeeld langdurig op de knieën zitten, zoals bij stratenmakers.
• Leeftijd en slijtage: Naarmate mensen ouder worden, kunnen degeneratieve veranderingen in het kniegewricht optreden, wat klachten kan veroorzaken.
• Aandoeningen en ziektes: Reumatoïde artritis, jicht of andere ontstekingsgerelateerde aandoeningen kunnen bijdragen aan knieklachten.

Vooruitzicht bursitis prepatellaris

De meeste patiënten met bursitis prepatellaris hebben een gunstig herstelprognose. Wanneer de veroorzakende factor wordt geëlimineerd, kan herstel vaak binnen enkele weken plaatsvinden.

Symptomen

• Pijn:
  • De knie is pijnlijk, wat verergert bij druk.
  • Verhoogde pijn bij beweging of belasting.
• Zwelling:
  • Opvallende zwelling rond het kniegebied.
  • Kan gepaard gaan met een vol gevoel in de knie.
• Huidveranderingen:
  • Roodheid: De huid rond de knie kan rood worden.
  • Warmte: Een verhoogd temperatuurgevoel in het kniegebied.
• Bewegingsbeperking:
  • Met name het buigen van de knie kan beperkt zijn.
  • Stijfheid bij het opstarten of na langdurig zitten.
• Infectietekens:
  • Bij een infectie kan een wondje zichtbaar zijn.
  • Koorts en algemene malaise kunnen optreden.
• Geluiden: Krakend of knarsend geluid bij het bewegen van de knie.
• Functionele beperkingen: Moeite met traplopen, hurken of langdurig staan.
• Instabiliteit: Een gevoel dat de knie 'wegschiet' of niet stabiel is tijdens beweging.

Diagnose

Bij het vaststellen van knieklachten baseert men zich primair op de patiënt zijn klachten, de waargenomen symptomen en een gedetailleerd lichamelijk onderzoek. Als er een infectie wordt vermoed, wordt de lichaamstemperatuur gemeten op koorts en kan er vocht uit de knie worden onderzocht in een laboratorium. Bij onduidelijke of aanhoudende symptomen kunnen röntgenfoto's of MRI's nodig zijn voor een nauwkeurige diagnose. Heb je een trauma aan de knie ervaren en vraag je je af of er wellicht een breuk is?

Doe hier de Ottawa Knee Rules zelftest

(Zelf)behandeling en herstel

• Directe zorg: 
  • Bij vermoeden van infectie kan antibiotica nodig zijn; raadpleeg je huisarts.
  • Na een acuut knieletsel en post-operatief kan het gebruik van een cold pack, drukverband en pijnstillers helpen de zwelling en pijn te verminderen. Geef het been voldoende rust, leg het regelmatig hoog en wissel rust af met milde activiteit.​
• Rust en ondersteuning:
  • Bij overbelasting of trauma, rust de knie om slijmbeursontsteking te genezen.
  • Voorkom knielen en langdurige belasting. Leg regelmatig je been omhoog.
  • Overweeg tijdelijk het gebruik van elleboogkrukken, een rollator of wandelstok.
  • Bovenstaande maatregelen zijn bedoeld om het herstelproces te ondersteunen en verdere klachten te voorkomen. Het is altijd aan te raden om bij aanhoudende of verergerende klachten medisch advies in te winnen.
• Alternatieve activiteiten:
  • Om conditie en kracht te behouden: fietsen en zwemmen zijn aanbevolen activiteiten. Ze belasten de pees minimaal, maar helpen wel met behoud van kracht.
  • Een hometrainer, beentrainer, loopband of crosstrainer zijn ook geschikt en effectief.
  • Voor zelfstandige training, raadpleeg ons trainingsschema op maat.
  • Optimaliseer je thuisworkout: Voor optimale resultaten raden we de volgende trainingsartikelen voor thuisgebruik aan:
    • Oefenmat
    • Oefenbal
    • Fitnessstep
    • Halterset
    • Squat rack
    • Leg extension oefening
    • Weerstandsbanden
• Tapetechnieken voor afname zwelling en steun:
  • Crosslinq tape helpt bij vochtafdrijving; de instructievideo staat onderaan deze pagina.
  • Bij heropbouw ondersteunt elastische tape; zie instructievideo onderaan deze pagina.
• Medische Interventies:
  • In sommige gevallen kan een arts ervoor kiezen om vocht uit de knie te verwijderen, wat tijdelijke verlichting biedt.
  • In zeldzame gevallen kan een operatieve verwijdering nodig zijn.
• Leefstijl aanbevelingen:
  • Ongeacht je keuze voor operatie of conservatieve behandeling, blijf actief. Start met oefeningen op de hometrainer, verhoog stapsgewijs de intensiteit, draag geschikte schoenen en zorg altijd voor een degelijke warming-up en cooling-down.
  • Overweeg aanpassingen in je leefstijl, zoals voldoende slaap, vochtinname, gezonde voeding, regelmatig bewegen en een positieve mindset. Deze aanpassingen kunnen helpen om gezondheidsproblemen te verminderen en een betere balans tussen activiteit, herstel en welzijn te bevorderen.
  • Meer informatie over dit onderwerp is [hier] te vinden of via de aangeboden e-learning.