Cervicogene hoofdpijn (CGH), hoofdpijnklachten vanuit de nek, cervicogenic headache (CGH), headache originating from the neck, neck-related headache

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Cervicogene hoofdpijn, een zeldzame aandoening, wordt gekenmerkt door nekproblemen die hoofdpijn veroorzaken.
• Ontstaanswijze: Kan secundair aan de nek zijn, met mogelijke oorzaken zoals gewrichtsgerelateerde of spiergerelateerde factoren, evenals trauma, slechte houding, overmatige nekbewegingen en irritatie van de nervus trigeminus (hersenzenuw).
• Symptomen: Omvat matige, niet-kloppende hoofdpijn, vaak eenzijdig, met variabele duur en pijnlokalisatie in het voor- en achterhoofd. Het is bewegingsafhankelijk, beperkt de nekmobiliteit en veroorzaakt schouder-, arm-, en soms gezichtspijn.
• Diagnose: Vereist specialistisch onderzoek om bewegingsbeperking vast te stellen en andere oorzaken uit te sluiten.
• (Zelf)behandeling en herstel: Raadpleeg een specialist voor ernstige hoofdpijn. Behandeling omvat medicatie en bewegingsbeperking. Verbeter de werkhouding, versterk de nek met oefeningen, en leef gezond.

Beschrijving van de aandoening

Cervicogene hoofdpijn is een zeldzame aandoening waarbij de bron van de klachten zich in de nek bevindt, resulterend in uitstralende pijn naar het hoofd. Een mogelijke verklaring voor deze klachten is de aanwezigheid van bewegingsbeperkingen in de bovenste nekwervelkolom. De stijfheid en spanning op de ligamenten (banden) van deze gewrichten kunnen leiden tot zogenaamde "referred pain" of uitstralende pijn naar het hoofd. Bovendien kan irritatie van de nervus trigeminus mogelijk ook hoofdpijn veroorzaken, aangezien deze zenuw een groot deel van het hoofd innerveert. Wanneer er irritatie optreedt in de nek ter hoogte van deze zenuw, kan dit leiden tot hoofdpijnklachten die vergelijkbaar zijn met trigemus neuralgie. Cervicogene hoofdpijn is buitengewoon zeldzaam en komt voor bij slechts 0,17 tot 4% van de algemene bevolking. In 60% van de gevallen gaat deze hoofdpijn gepaard met nekklachten.

Ontstaanswijze

• Secundair aan de nek: Cervicogene hoofdpijn is secundair (vanuit de nek geprovoceerd).
• Arthrogeen en myogeen: Deze hoofdpijn kan arthrogeen (gerelateerd aan gewrichten) of myogeen (gerelateerd aan spieren) van aard zijn.
• Trauma en ongevallen: Trauma, zoals een auto-ongeluk, vergroot de kans op het ontwikkelen van deze hoofdpijn.
• Verkeerde houding: Een andere mogelijke oorzaak van cervicogene hoofdpijn is overbelasting door een verkeerde houding.
• Nekbewegingen: Overmatig draaien van de nek kan bijdragen aan het ontstaan van deze vorm van hoofdpijn.
• Nervus trigemus overprikkeling: Er is nog een theorie dat suggereert dat de nervus trigemus overprikkeld kan raken, wat leidt tot deze vorm van hoofdpijn.

Symptomen

• Beperkte nekbeweging: Verminderde mobiliteit, vooral hoog in de nek en bij rotaties naar de pijnlijke zijde.
• Pijnintensiteit en lokalisatie: Matige, constante pijn hoog in de nek, voor- en achterhoofd.
• Hoofdpijnzijde: Meestal eenzijdig, maar kan tweezijdig zijn.
• Duur: De pijn kan variëren in duur en is soms constant aanwezig.
• Bewegingsafhankelijk: Symptomen variëren met beweging en houding.
• Schouder- en armpijn: Vaak met pijn in schouder en arm aan dezelfde zijde.
• Andere symptomen: Mogelijk duizeligheid, misselijkheid en uitstralende pijn naar het gezicht.

Uitleg afbeelding: De afbeelding toont een weergave van de pijnlocaties bij cervicogene hoofdpijn. De pijn bevindt zich in de hals, de schedelrand aan de achterzijde van het hoofd, en het voorhoofd aan één zijde, die in rood zijn gemarkeerd. De man houdt zijn hoofd vast bij de pijnlijke plek op het voorhoofd. Deze weergave geeft een indruk van de pijnlocaties, hoewel deze kunnen variëren.

​​Diagnose

De diagnose van cervicogene hoofdpijn houdt in dat men de klachten en symptomen beoordeelt tegen specifieke criteria. Een specialist kan tijdens een passief bewegingsonderzoek van de cervicale wervelkolom bewegingsbeperkingen identificeren. Bij twijfel over de aard van de hoofdpijn is het essentieel om andere mogelijke oorzaken, zoals ontstekingen, oogproblemen, tand- en kaakpijn, neusklachten of trauma, uit te sluiten. Deze aandoeningen kunnen gelijkaardige symptomen vertonen maar vereisen verschillende behandelmethoden. Raadpleging van een huisarts is noodzakelijk voor een correcte diagnose en behandeling.

(Zelf)behandeling en herstel

• Deskundig advies en medicatiebespreking: Raadpleeg een specialist bij aanhoudende, ernstige of progressieve hoofdpijn, zoals een huisarts of een hoofdpijnspecialist. Bespreek met je huisarts de juiste dosering voor tijdelijke pijnstilling om medicatieovergebruikers hoofdpijn te voorkomen.
• Behandeling van bewegingsbeperking: Verbeter het herstelproces door bewegingsbeperking in de nekwervelkolom te behandelen. Hiervoor kun je terecht bij een manueel therapeut of chiropractor. Voor behandelingen op locatie bij een geschikte behandelaar, raadpleeg onze BehandelaarWijzer.
• Verbeter je werkhouding en versterk je nek met oefeningen: Corrigeer een slechte werkhouding met hulp van een fysiotherapeut en versterk de stabiliteit, duurzaamheid en kracht van je nek met specifieke oefeningen. Als je zelfstandig aan de slag wilt, bieden we een op maat gemaakt trainingsprogramma. Daarnaast kan het gebruik van een VR-bril voor actieve stabiliteitstraining na het opheffen van nekbewegingsbeperking een nuttige toevoeging zijn. Ontdek ook diverse apps voor thuisoefeningen die gericht zijn op spierversterking en balansverbetering.
• Alternatieve therapieën: Sommige patiënten vinden verlichting door alternatieve therapieën zoals acupunctuur of osteopathie te proberen. Het is belangrijk om deze opties met een zorgverlener te bespreken voordat u ze probeert.
• Leefstijl bij cervicogene hoofdpijn: Het handhaven van een gezonde leefstijl is van groot belang. Deze factoren kunnen helpen bij het beheersen van de klachten en dragen bij aan algeheel welzijn en preventie. Voor inzichten en advies over een gezonde leefstijl, lees verder [hier] en ontdek onze e-learning over dit onderwerp.