Trochanter major pijnsyndroom, trochanteritis, trochanter major peesproblemen, greater trochanteric pain syndrome, trochanteric bursitis, trochanteric tendinopathy

Samenvatting

• Beschrijving klachten:  Het trochanter major pijnsyndroom veroorzaakt voornamelijk pijn aan de heupzijde, vooral bij vrouwen van middelbare leeftijd.
• Ontstaanswijze: De klachten kunnen ontstaan door diverse factoren zoals peesproblemen (bijv. tendinitis en tendinose), bursitis trochanterica, overmatige frictie van de peesplaat over de trochanter major (snapping hip), verkalkingen, botuitstulpingen, spieraandoeningen en biomechanische afwijkingen.
• Symptomen: De pijn is gelokaliseerd aan de buitenzijde van de heup, verergert bij druk en beweging, en kan uitstralen naar de knie. Andere symptomen zijn nachtpijn, stijfheid na rust, en mogelijk zwelling bij de trochanter major.
• Diagnose: Gebaseerd op symptomen en eventueel bevestigd met beeldvorming zoals röntgen of echografie. Een injectie kan zowel diagnosticeren als behandelen.
• (Zelf)behandeling en herstel: Aanpak omvat balans in activiteit en rust, fysiotherapie, taping, braces, alternatieve activiteiten zoals fietsen, medicatie en een gezonde leefstijl. Het behouden van een gezonde leefstijl is essentieel voor algehele welzijn.

Beschrijving klachten

Het trochanter major pijnsyndroom manifesteert zich hoofdzakelijk als pijn aan de buitenzijde van de heup ter hoogte van de trochanter major (een duidelijke botuitstulping op het bovenbeen). Het is een aandoening die vooral vrouwen van middelbare leeftijd treft, maar mannen en jongeren zijn niet uitgesloten. De oorzaken van deze pijn zijn divers, gaande van peesproblemen, zoals tendinitis en tendinose, tot slijmbeursontstekingen en biomechanische onregelmatigheden. Factoren als botuitstulpingen, het "snapping hip"-fenomeen, en andere spier- en peesaandoeningen kunnen eveneens aanleiding geven tot het syndroom. Gezien deze brede waaier aan mogelijke oorzaken is een zorgvuldige diagnose van groot belang voor een effectieve en doelgerichte behandeling.

Uitleg Afbeelding: "Trochanter major" verwijst naar de grote knobbel op het dijbeen (femur), "ilium" is het darmbeen, en "patella" staat voor de knieschijf.

Ontstaanswijze

• Peesproblemen van de heupabductoren: Hieronder vallen tendinitis (peesontsteking), tendinose (degeneratie van het peesweefsel), en partiële rupturen van de pezen of spieren aan de buitenzijde van de heup zoals gluteale tendinopathie. Het laatstgenoemde is zeldzamer en doet zich meestal voor na een trauma.
• Bursitis trochanterica: Een ontsteking van de slijmbeurs van de heup, ook wel heup bursitis genoemd.
• Overmatige frictie: De verharde peesplaat die over de trochanter major schuurt, leidend tot het fenomeen van de "snapping hip" of het "Tractus Iliotibialis Frictie Syndroom".
• Verkalking: Dit betreft de verkalking van pezen rondom de trochanter major van de heup.
• Exostosen: Botuitstulpingen die langzaam groeien kunnen irritatie veroorzaken aan nabijgelegen spieren of pezen.
• Spier- en peesaandoeningen: Hierbij horen aandoeningen zoals quadriceps tendinopathie, rectus femoris tendinopathie, iliopsoas syndroom en piriformis syndroom.
• Spierzwakte of -onevenwichtigheid: Onevenwichtige belasting van de heupabductoren kan bijdragen aan de symptomen.
• Traumatische gebeurtenissen: Ongevallen of verwondingen kunnen directe schade veroorzaken of predisponeren tot klachten.
• Biomechanische factoren: Abnormale loop- of bewegingspatronen kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van het syndroom.

Symptomen

• Pijn aan de buitenzijde: Voelbaar aan de zijkant van de heup.
• Drukpijn: Intensievere pijn bij directe druk op de trochanter major, de benige knobbel van de heup.
• Bewegingspijn: Toename van pijn bij draaien en bij naar binnen en buiten bewegen van de heup.
• Nachtpijn: Verergering van pijn bij het liggen op de aangedane zijde.
• Weerstandspijn: Pijn bij opzij heffen en naar buiten draaien van de heup tegen weerstand.
• Uitstralende pijn: Vanaf de heup tot aan de knie, mogelijk door irritatie van de tractus iliotibialis.
• Verstoord looppatroon: Mogelijk door zwakte of pijn van de heupspieren, met een neiging van de romp over de aangedane zijde, een teken van verzwakte heupabductoren.
• Zwelling: Mogelijke zwelling of verdikking bij de trochanter major.
• Stijfheid: Vooral na langdurig zitten of bij het opstaan na rust.

Diagnose

De diagnose voor het trochanter major pijnsyndroom wordt overwegend gesteld op basis van klachten en symptomen. Hoewel in veel gevallen aanvullende beeldvorming zoals een röntgenfoto of echografie niet noodzakelijk is, kan dit worden overwogen om andere heupletsels die mogelijk ten grondslag liggen aan de klachten uit te sluiten. In sommige situaties wordt er voor gekozen om een injectie met ontstekingsremmers en/of pijnstillers in de slijmbeurs te geven. Als dit leidt tot vermindering van de klachten, bevestigt dit de aanwezigheid van een slijmbeursontsteking en dient tegelijkertijd als behandeling. Wil je zelf testen of je mogelijk een slijmbeursonsteking van de heup hebt?

Doe hier de zelftest 'slijmbeursontsteking heup'

(Zelf)behandeling en herstel

• Balans tussen activiteit en rust: Vermijd overbelasting door een evenwicht te vinden tussen activiteiten en rustmomenten.
• Pijnmedicatie en injecties: Overleg met de huisarts over geschikte pijnmedicatie of het nut van injecties met ontstekingsremmers.
• Warmte-kou therapie: Afwisseling van warmte en kou biedt verlichting: warmte versoepelt spieren en kou vermindert ontstekingen en pijn.
• Ondersteuning van de heup: Tijdelijke verlichting kan worden geboden door gebruik van tape of brace. Bekijk onze instructievideo voor het juist aanbrengen van zelftape bij trochanter major pijnsyndroom.
• Effectieve hulpmiddelen: Voor steun aan het been is een dijbeen bandage aan te raden. Om spierspanningen te verlichten zijn hulpmiddelen zoals een foam roller, massagekussen en massage gun effectief.
• Actief blijven: Kies voor alternatieve activiteiten zoals fietsen, zwemmen of wandelen om in beweging te blijven zonder de heup te belasten.
• Thuisoefeningen: Gebruik thuis een hometrainer of loopband om je conditie te behouden. Start met een trainingsschema op maat voor gerichte spierversterking.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: een oefenmat, oefenbal en weerstandsbanden.
• Fysiotherapie: Bij aanhoudende pijn of klachten, overweeg raadpleging van een fysiotherapeut voor advies. Vind de ideale expert met onze BehandelaarWijzer. 
• Alternatieve therapieën: Aanvullend kunnen alternatieve behandelmethoden zoals acupunctuur, chiropractie, hydrotherapie, tai chi en yoga verlichting bieden. Het is raadzaam om deze opties te bespreken met een deskundige.
• Gezonde leefstijl: Het bevorderen van een gezonde leefstijl kan herstel ondersteunen en de algehele gezondheid verbeteren. Lees hier meer over een gezonde leefstijl, of start direct met onze e-learning.