Tarsaal tunnel syndroom (TTS), compressie van de nervus tibialis posterior, joggersvoet, tarsal tunnel syndrome, posterior tibial nerve compression, entrapment of the tibial nerve

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Tarsaal Tunnel Syndroom (TTS) is een zeldzame aandoening waarbij de nervus tibialis (zenuw) bekneld raakt in de enkel.
• Ontstaanswijze: Standsafwijkingen, zwelling, krappe schoenen, overbelasting, enkeltrauma's, botbreuken en botgroei zijn veelvoorkomende oorzaken.
• Symptomen: Klachten omvatten enkelpijn, tintelingen, uitstralende doffe, stekende of zeurende pijn, bewegingsproblemen, zwelling en meer.
• Diagnose: De diagnose wordt gesteld op basis van symptomen en diagnostische tests zoals EMG en beeldvorming.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat maatwerk, ontlasting, aangepaste schoenen, steunzolen, oefeningen, nachtspalken en in sommige gevallen een operatie.

Beschrijving klachten

Het Tarsaal Tunnel Syndroom is een zeldzame aandoening waarbij de nervus tibialis (zenuw) bekneld raakt in de tarsale tunnel, gelegen aan de binnenzijde van de enkel tussen het retinaculum flexorum (band die pezen op hun plaats houdt en beschermt) en het botweefsel van de voet. Deze tunnel bevindt zich tussen het os calcaneus (hielbeen) en het os talus (sprongbeen) aan de binnenzijde van de enkel en kan leiden tot pijnklachten in de voetzool, hiel en/of tenen. Deze klachten kunnen op elke leeftijd voorkomen, zelfs bij kinderen, wellicht gerelateerd aan voetontwikkeling tijdens de pubertijd. Het is van essentieel belang om deze aandoening niet te onderschatten, want vroegtijdige diagnose en behandeling zijn cruciaal om ernstige complicaties te voorkomen. Hoewel het Tarsaal Tunnel Syndroom zeldzaam is, zijn volwassenen en vrouwen vatbaarder, vooral atleten en mensen die langdurig gewicht op hun voeten dragen. Het begrijpen van deze risicofactoren en tijdige interventie is van groot belang om problemen met de tarsale tunnel te vermijden.

Ontstaanswijze

• Standsafwijkingen van de voeten: Een valgus stand, waarbij de voeten naar binnen knikken, kan de zenuw extra belasten.
• Zwelling van de zenuw of pezen: Dit kan optreden binnen de tunnel.
• Het dragen van te kleine schoenen: Krap schoeisel kan problemen veroorzaken.
• Overbelasting van de enkel/voet: Te veel druk op de zenuw.
• Meerdere enkeltrauma's: Herhaalde verzwikkingen, zoals een inversietrauma.
• Botbreuken van de enkel: Breuken kunnen druk uitoefenen op de zenuw.
• Wilde botgroei: Degeneratie of slijtageprocessen kunnen leiden tot ongewenste botgroei in de tunnel.

Symptomen

• Pijn in enkelgebied: Doffe, stekende of zeurende pijn in de enkel.
• Uitstralende pijn: Pijn die zich uitbreidt naar de voet, hiel of tenen.
• Abnormale sensaties: Tintelingen, doofheid en een branderig gevoel rondom de enkel.
• Bewegingsgerelateerde klachten: Klachten verergeren bij lopen, hardlopen of staan.
• Nachtpijn en pijn in rust: Pijnsymptomen 's nachts of soms ook in rust.
• Schoenongemak: Strakke schoenen verergeren de klachten.
• Spierzwakte en bewegingsproblemen: Zwakte en bewegingsproblemen in de tenen.
• Zichtbare zwelling: Zwelling rond de enkel/voet.
• Pijn bij zenuwdruk: Pijn bij druk op de zenuw (Tinel-test).

Diagnose

De diagnose van het tarsaal tunnelsyndroom is gebaseerd op karakteristieke symptomen en klachten, zoals pijn bij zenuwrek. De huisarts kan je doorverwijzen naar een neuroloog, die diagnostische tests zoals een EMG (zenuwgeleidingsonderzoek) en echografie kan uitvoeren om de zenuwfunctie en eventuele zwelling te beoordelen. Aanvullende beeldvorming, zoals röntgenfoto's of een MRI, kan worden gebruikt om de exacte locatie en aard van de zenuwbeknelling vast te stellen.

(Zelf)behandeling en herstel

• Behandelplan op maat: De behandeling van klachten is afhankelijk van de specifieke oorzaak, waarbij je huisarts of specialist een behandelplan zal opstellen. Dit kan het gebruik van pijnstilling of corticosteroïde injecties omvatten, altijd in overleg met medische professionals.
• Brace en tape: Bij tarsaal tunnelsyndroom zijn een brace en tape effectief. Een brace stabiliseert het enkelgewricht en vermindert druk op het tarsale tunnelgebied, terwijl tape extra ondersteuning biedt en beweging beperkt. De keuze tussen beide opties hangt af van de ernst van de klachten en het advies van een zorgprofessional.
• Hulpmiddelen voor ondersteuning: elleboogkrukken, een rollator of wandelstok kunnen de enkel ontlasten en ondersteunen. Elleboogkrukken verminderen enkeldruk, verlichten pijn en bevorderen herstel. Een rollator biedt extra stabiliteit bij het lopen, terwijl een wandelstok helpt om het evenwicht te bewaren. Raadpleeg een zorgprofessional voor de juiste keuze.
• Kies de juiste schoenen: Draag stevige, niet te smalle schoenen met platte zolen, zoals wandelschoenen. Overweeg een bezoek aan een podotherapeut voor advies over schoeisel en mogelijke aanvullende onderzoeken.
• Steunzolen voor verlichting: Overweeg het gebruik van steunzolen (inlays) voor verlichting van de klachten. Je kunt dit zelfstandig proberen voordat je professioneel advies inwint.
• Oefeningen voor herstel: Begin met gerichte oefeningen om de mobiliteit, stabiliteit, kracht en belastbaarheid van de enkel en voet te verbeteren. Raadpleeg een fysiotherapeut of gebruik ons trainingsschema op maat als je zelfstandig wilt oefenen. Vind de juiste expert voor zorg op locatie met onze BehandelaarWijzer.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: 
  • Hometrainer
  • Zitfiets
  • Bosu bal, balans bord of balanskussen
• Elektrostimulatietraining: Denk aan het gebruik van elektronische spierstimulatie (EMS) als een aanvullende aanpak om tarsaal tunnelsyndroom te beheersen, met mogelijke voordelen zoals het bevorderen van de bloedcirculatie, pijndemping, spiertraining en het ondersteunen van het herstelproces. Het is raadzaam om een specialist te raadplegen om te bepalen of EMS geschikt is voor jouw individuele situatie.​
• Overweeg een operatie: Als de bovenstaande maatregelen niet het gewenste effect hebben, kan een operatie worden overwogen. Hierbij wordt ruimte gemaakt voor de zenuw, wat meestal leidt tot verlichting van de klachten. Dit is vooral nodig bij structurele aanpassingen zoals overmatige botgroei of verdikking van bepaalde structuren rondom de zenuw.
• Leefstijl en gewichtsbeheersing: Als er sprake is van een ongezonde leefstijl en/of overgewicht, is het aanbevolen om af te vallen naar een gezond gewicht, wat bijdraagt aan het herstelproces en de mobiliteit verbetert. Het heeft ook algemene gezondheidsvoordelen. Lees [hier] verder over dit onderwerp of maak gebruik van onderstaande e-learning.
• Optimale preventie: Kies schoenen met voldoende ondersteuning, integreer regelmatige rekoefeningen en versterkende oefeningen en overweeg het gebruik van speciale tape of een brace tijdens intensieve activiteiten. Een grondige warming-up is van groot belang.