Eversietrauma enkel, binnenste enkelband letsel, enkelverzwikking, eversion ankle injury, medial ankle ligament injury, ankle sprain

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Een eversietrauma aan de enkel treedt op wanneer de voet naar buiten beweegt en de enkel naar binnen zwikt.
• Ontstaanswijze: Dit letsel ontstaat vaak door verstapping, enkelverzwikking, directe stoten tegen de enkel van buitenaf, en intensieve sporten met sprongen en draaiingen.
• Symptomen: Pijn, drukpijn binnenin de enkel, zwelling (vermindert na verloop van tijd), eventuele blauwe plekken, instabiliteit, pijn bij belasting, beperking in beweging.
• Diagnose: Vaak wordt de diagnose gesteld op basis van symptomen, fysieke tests en de Ottawa Ankle Rules om botbreuken kort na letsel uit te sluiten.
• (Zelf)behandeling en herstel: Onmiddellijk na het letsel koelen, rust en hooglegging van het been gedurende de eerste 2-7 dagen, eventueel krukken, brace, of pijnstillers. Tape ter ondersteuning na zwelling. Geleidelijke activiteitshervatting bevordert herstel.

Beschrijving van de aandoening

Een eversietrauma (waarbij de voet naar buiten beweegt en de enkel naar binnen zwikt) aan de enkel is minder gebruikelijk dan een inversietrauma (waarbij de voet naar binnen beweegt en de enkel naar buiten zwikt). Dit komt doordat de vorm van de enkel en de bandstructuren van nature meer geneigd zijn om naar binnen te klappen dan naar buiten. Bij een eversietrauma beweegt de voetzool naar buiten en zwikt de enkel naar binnen. Het begrijpen van deze aandoening is echter essentieel om de juiste zorg en behandeling te ontvangen. De enkelbanden, die het onderbeen met de voet verbinden en stabiliteit bieden aan het enkelgewricht, spelen een cruciale rol. Tijdens een eversietrauma wordt het ligamentum deltoideum, een sterk ligament bestaande uit vier delen aan de binnenkant van de enkel, op rek gebracht, wat kan leiden tot beschadiging of scheuring. Het herkennen van de symptomen en begrijpen hoe u de enkel kunt ondersteunen en behandelen bij een eversietrauma is van cruciaal belang voor een optimaal herstel en het behoud van stabiliteit na dit type letsel aan de enkel.

Eversietrauma aan de enkel kent verschillende gradaties

1. Graad I (mild): Milde rekking van enkelbanden, met lichte pijn en zwelling.
2. Graad II (matig): Gedeeltelijke scheuring van enkelbanden, matige pijn en zwelling.
3. Graad III (ernstig): Volledige scheuring van enkelbanden, ernstige pijn en instabiliteit.

Ontstaanswijze

• Verstapping: Bijvoorbeeld een stoeprand niet zien en jezelf verstappen.
• Verzwikking van de enkel (eversietrauma): Hierbij zwikt de voetzool naar buiten toe en de enkel naar binnen.
• Klap van buitenaf op de enkel: Zoals een trap of sliding bij voetbal.
• Contactsporten en sporten met veel springen en draaien: Dit trauma komt vaker voor bij sporten zoals basketbal en volleybal, waar veel fysiek contact en beweging plaatsvindt.
• Onstabiele ondergrond: Een oneffen of gladde ondergrond kan het risico op een eversietrauma vergroten.
• Slecht schoeisel: Het dragen van schoenen zonder goede enkelondersteuning kan de kans op een eversietrauma verhogen.
• Vorig letsel: Personen met eerdere enkelblessures hebben een groter risico op herhaling van een eversietrauma.

Symptomen

• Pijn aan de binnenkant van de enkel en voet: Deze pijn varieert maar is kenmerkend.
• Pijn bij beweging: Vooral bij het naar buiten bewegen van de voet.
• Drukpijn: Druk uitoefenen op de binnenband- en binnenzijde van de enkel is pijnlijk.
• Zwelling: Kan direct of enkele dagen na het letsel optreden en maanden aanhouden.
• Hematoom (bloeduitstorting): Bij ernstige letsels kunnen blauwe plekken en bloedophoping ontstaan.
• Gevoel van instabiliteit: Dit maakt vertrouwen op de enkel moeilijk.
• Pijn bij belasting: Het kan pijnlijk zijn om gewicht op de aangedane voet te plaatsen.
• Beperkte beweging: Vooral bij het naar buiten bewegen van de voet.
• Verandering in enkelstand: De enkel kan anders uitzien, afhankelijk van de ernst van het letsel.
• Auditieve indicaties: Soms is er een hoorbaar geluid, zoals een knappend geluid, op het moment van het letsel, wat kan wijzen op een ernstige blessure.

Diagnose

De diagnose wordt doorgaans gesteld op basis van klachten en symptomen, vaak ondersteund door fysiotherapeutische tests. Om botbreuken uit te sluiten, kan de Ottawa Ankle Rules (OAR) worden toegepast. Deze richtlijnen helpen bepalen of een röntgenfoto nodig is om mogelijke fracturen op te sporen. Het OAR-assessment beoordeelt de enkel om te zien of de patiënt kan lopen en of er pijnlijke plekken zijn. Deze test is het meest nauwkeurig binnen 48 uur na het letsel. Als er twijfel is, kan alsnog een röntgenfoto worden genomen. Twijfel je zelf of er sprake is van een breuk en wil je dit zelf checken?

Doe hier de Ottawa Ankle Rules zelftest

Herstel en prognose

• Herstelproces: Meestal 6-8 weken.
• Functieherstel: Doorgaans volledig zonder blijvend letsel.
• Hervatten sport: Binnen 12 weken terug op hetzelfde niveau.
• Lopen: Binnen 1-2 weken weer mogelijk.
• Langere termijn: Na een jaar vergelijkbaar herstel voor bandletsels.
• Restklachten: 10-40% ervaart restklachten na eversietrauma.

(Zelf)behandeling en herstel

• Eerste hulp bij eversietrauma: Direct na het letsel, koel de enkel onmiddellijk met een cold pack of koud water gedurende minstens 10 minuten om zwelling tegen te gaan. Houd je schoen aan voor druk tegen de zwelling. Leg vervolgens regelmatig je been omhoog en ontzie de enkel gedurende de eerste 2-7 dagen. Overweeg het gebruik van elleboogkrukken, een rollator of wandelstok voor extra ondersteuning en neem pijnstillers indien nodig.
• Taping na eversietrauma: Zodra de enkelzwelling afneemt, kan taping de nodige ondersteuning bieden. Overweeg professionele toepassing door een fysiotherapeut of gebruik onze instructievideo's voor zelftoepassing. Gebruik stugge sporttape gedurende de eerste 4 weken voor stabiliteit en preventie van verzwikking. Schakel vervolgens over op elastische tape vanaf week 4 om activiteiten geleidelijk te hervatten en het vertrouwen in de belasting van de enkel te herstellen.
• Brace voor steun en preventie: In de vroege stadia van klachten biedt een brace extra ondersteuning. Bij intensieve of explosieve sporten, zoals basketbal en volleybal, helpt het dragen van een brace ook herhaalde verzwikkingen te voorkomen.
• Conditiebehoud en geleidelijke opbouw: Overweeg fietsen op een hometrainer in de eerste twee weken voor conditiebehoud. Na 6-8 weken kun je licht belastende activiteiten zoals wandelen en eenvoudige huishoudelijke taken oppakken.
• Mobiliteit en oefeningen voor herstel: Laat de mobiliteit van je enkel en voetgewrichten beoordelen en behandelen door een fysiotherapeut of manueel therapeut als deze beperkt is of als je looppatroon afwijkt. Voer herstelbevorderende oefeningen uit en overweeg een trainingsschema op maat als je zelfstandig wilt herstellen. Voor behandeling ter plaatse vind de juiste expert met onze BehandelaarWijzer.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor het beste resultaat tijdens je training thuis raden we de volgende oefenmaterialen aan: 
  • Stepbox
  • Halterset met gewichten
  • Bosu bal of balans bord
  • Springtouw
  • Elektrostimulator
• Operatieve reconstructie: Bij ernstige letsels waarbij het deltoideum ligament volledig is afgescheurd, kan een operatieve reconstructie worden overwogen.
• Voetondersteuning en schoenen: Bij voetstandafwijkingen als gevolg van enkelletsel, raadpleeg een podotherapeut. Overweeg specifieke steunzolen, aanpassingen of dempende (sport)schoenen voor de juiste ondersteuning.
• Het belang van een gezonde leefstijl: Bij overgewicht of ongezonde gewoonten is het van belang te streven naar een gezond gewicht om gewrichten te ontlasten. Wil je meer weten over een gezonde leefstijl, inclusief het belang van slaap, voeding, beweging, voldoende vochtinname en mindset? Klik dan [hier] of bekijk de aanbevolen e-learning.
• Optimale preventie: Draag ondersteunend schoeisel, voer regelmatig rek- en strekoefeningen uit, gebruik preventief tape of een brace tijdens intensieve activiteiten, warm altijd goed op en raadpleeg een specialist bij aanhoudende klachten.