Elleboog artrose, slijtage van het ellebooggewricht, elbow osteoarthritis, elbow joint wear

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Artrose in de elleboog, treft vooral mensen rond de 50 jaar. Het kenmerkt zich door slijtage van het ellebooggewricht, met mannen die een hoger risico hebben.
• Ontstaanswijze: Het proces van artrose in de elleboog is complex en wordt beïnvloed door leeftijd, overgewicht, eerdere gewrichtsschade, overbelasting, verouderingsprocessen, reumatoïde artritis, genetische factoren, chronische ontstekingen en sportactiviteiten.
• Symptomen: Omvatten pijn rondom de elleboog, bewegingsbeperking, stijfheid, verminderde kracht, pijn bij repetitieve bewegingen, instabiliteit, slotklachten, inklemming, kraakbeengeluiden, zwelling, warmte, weerstandsverlies en verergering bij weersverandering.
• Diagnose: Gesteld op basis van klachten, symptomen, röntgenfoto's of MRI, waarbij kenmerken zoals een versmalde gewrichtsspleet en osteofyten (botuitsteeksels) worden geïdentificeerd.
• (Zelf)behandeling en herstel: Bestaat uit conservatieve behandelingen zoals medicatie, fysiotherapie, oefeningen, thuisworkouts, brace gebruik, arm sleeves, operatie, ergotherapie, leefstijlverbetering en ergonomische aanpassingen.

Beschrijving van de klachten

Artrose van de elleboog kenmerkt zich door slijtage van het ellebooggewricht en is één van de meest voorkomende elleboogproblemen. Deze aandoening treft vooral mensen rond de 50 jaar, met een leeftijdsbereik van 20 tot boven de 70 jaar, en mannen hebben een vier keer hoger risico op het ontwikkelen ervan. De elleboog is opgebouwd uit drie botten - de humerus (bovenarm), de ulna (ellepijp) en de radius (spaakbeen) - die samenkomen in twee gewrichten. Tussen deze botstukken bevindt zich een dun laagje kraakbeen, dat normaal gesproken zorgt voor soepele bewegingen tussen de botten. Bij artrose is dit kraakbeen echter versleten, wat leidt tot klachten zoals pijn en bewegingsbeperking in het ellebooggewricht.

Ontstaanswijze

• Instabiliteit: Gewrichtsinstabiliteit op lange termijn draagt significant bij aan de ontwikkeling van artrose.
• Gewrichtskraakbeenveranderingen: De eerste veranderingen vinden plaats in het gewrichtskraakbeen, gevolgd door aanpassingen in het subchondrale bot.
• Overmatige belasting: Artrose kan ontstaan door herhaalde of overmatige belasting van een gewricht.
• Verouderingsproces: Naarmate men ouder wordt, veranderen de functie en structuur van het gewrichtskraakbeen, wat artrose kan veroorzaken.
• Leeftijd: Leeftijd is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van artrose in de elleboog.
• Reumatoïde artritis (RA): Mensen met RA hebben een verhoogd risico op elleboogartrose.
• Mensen met  hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van artrose in de elleboog.
• Genetische factoren: Erfelijke aanleg kan ook een rol spelen in de ontwikkeling van artrose.
• Ontstekingsprocessen: Chronische ontstekingen in gewrichten kunnen leiden tot artrose.
• Slijtage door sport en activiteit: Specifieke sporten of activiteiten die herhaaldelijke stress op het ellebooggewricht leggen, kunnen het risico op artrose verhogen.

Osteochondritis dissecans (OCD) en corpus liberum

Osteochondritis dissecans (OCD) is een aandoening waarbij een stuk gewrichtskraakbeen losraakt van het subchondrale bot, de laag bot die direct onder het kraakbeen in een gewricht ligt. Deze aandoening, die voornamelijk voorkomt bij mannen tussen 12 en 20 jaar, wordt vaak geassocieerd met overbelasting en is gebruikelijk bij sporten zoals turnen en honkbal. Bij OCD laat het kraakbeen, meestal aan de buitenzijde van het uiteinde van de bovenarm, los, wat pijn en bewegingsbeperking veroorzaakt. Wanneer een stuk kraakbeen volledig loskomt, kan dit leiden tot blokkering van de elleboog. Dit loszwevende stukje kraakbeen staat bekend als een corpus liberum.

Symptomen

• Pijn rondom de elleboog: Vooral in en rond de elleboog, geleidelijk toenemend.
• Bewegingsbeperking: Beperkt om de elleboog te buigen en vooral te strekken.
• Stijf gevoel: Ervaarbaar in de elleboog, vooral 's ochtends of na inactiviteit.
• Verminderde kracht: Verminderde armkracht, wat dagelijkse activiteiten beïnvloedt.
• Pijn bij repetitieve bewegingen: Toename van pijn bij activiteiten zoals tillen en wringen.
• Instabiliteitsgevoel: Een gevoel van instabiliteit in het gewricht.
• Slotklachten: Vooral bij een los stukje bot of kraakbeen (corpus liberum) of osteochondritis dissecans (OCD).
• Inklemming: In vergevorderde stadia, vaak veroorzaakt door botuitgroei (osteofyten).
• Kraakbeengeluiden: Geluiden of kraken tijdens bewegingen van de elleboog.
• Zwelling en warmte: Soms zwelling of warmte rondom het gewricht (ontstekingsbeeld).
• Weerstandsverlies: Moeite met het uitoefenen van kracht tegen weerstand.
• Verergering bij weersverandering: Toename van klachten bij vochtig of koud weer.

Osteofyten en impingement

In een gevorderd stadium van slijtage in een gewricht, zoals de elleboog, kunnen botwoekeringen ontstaan, bekend als osteofyten. Deze botwoekeringen kunnen leiden tot impingement (inklemmingsklachten) of slotklachten, vergelijkbaar met de symptomen die optreden bij osteochondritis dissecans (OCD) en corpus liberum. In de vroege fase, wanneer de gewrichtsspleet nog intact is, kunnen osteofyten in het ellebooggewricht pijn veroorzaken tijdens maximale extensie (strekking). Naarmate de aandoening vordert, kunnen deze osteofyten ook inklemmingspijn veroorzaken tijdens maximale flexie (buiging) van het ellebooggewricht.

Diagnose

De diagnose van artrose wordt doorgaans gesteld op basis van de gepresenteerde klachten en symptomen. Deze diagnose kan bevestigd worden met behulp van een röntgenfoto of een MRI-scan. Typische kenmerken van artrose op deze beeldvormende onderzoeken zijn een versmalde gewrichtsspleet, de aanwezigheid van osteofyten, en het voorkomen van meerdere losse lichamen (ook bekend als loose bodies of corpus liberum) tussen het voorste en achterste gedeelte van het gewricht.

(Zelf)behandeling en herstel

• Conservatieve behandeling: Bij artrose van de elleboog wordt vaak gekozen voor een conservatieve, niet-operatieve behandeling. Deze aanpak richt zich op het verminderen van pijn, het verbeteren van stabiliteit en functie van het gewricht, en het vertragen van kraakbeenschade. Het is belangrijk om piekbelastingen die de klachten verergeren te vermijden of te verminderen. Daarnaast is het aan te raden om regelmatig rust te nemen en dit af te wisselen met gedoseerde bewegingsactiviteiten.
• Medicatie: Ontstekingsremmers worden regelmatig voorgeschreven om pijn en stijfheid tijdelijk te verlichten. Als pijn een groot probleem is, overweeg dan het gebruik van pijnstillers of bespreek met je huisarts de mogelijkheden voor pijnmedicatie.
• Fysiotherapie en oefeningen: Voor verbetering van stijfheid, stabiliteit en kracht. Overweeg contact op te nemen met een therapeut voor begeleiding. Vind een gespecialiseerde zorgprofessional via onze behandelaarwijzer. Als je voorkeur uitgaat naar zelfstandig oefenen, maak dan gebruik van ons trainingsschema op maat.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Brace gebruik: Bij aanhoudende klachten door slijtage in de elleboog kan het gebruik van een brace nuttig zijn. De brace helpt om de pijn te verlichten en biedt extra ondersteuning tijdens dagelijkse activiteiten. Het zorgt voor stabilisatie van het gewricht, wat vooral belangrijk is bij bewegingen die anders extra belastend zouden zijn. Dit kan de kwaliteit van leven verbeteren door het vergemakkelijken van routine taken en het verminderen van ongemak.
• Voordeel van een arm sleeve bij elleboogartrose: Een arm sleeve kan bij artrose in de elleboog effectief zijn voor het verminderen van pijn en stijfheid. Door de constante, lichte druk helpt het de bloedcirculatie in het aangedane gebied te verbeteren, wat kan leiden tot vermindering van zwelling en ongemak. Dit kan op zijn beurt de mobiliteit en het comfort tijdens dagelijkse activiteiten verbeteren.
• Kijkoperatie (artroscopie): Bij loszwevend botstukje (OCD of corpus liberum), waarbij losse stukjes verwijderd worden of een kraakbeen-/bottransplantatie nodig kan zijn.
• Ergotherapie: Bij complexe of langdurige herstelprocessen kan ergotherapie nuttig zijn om dagelijkse activiteiten en werkgerelateerde taken aan te passen aan de beperkingen tijdens herstel.
• Leefstijlverbetering: Een gezonde levensstijl vermindert het risico op verschillende gezondheidsproblemen en draagt bij aan een betere balans tussen activiteit, herstel en algehele welzijn. Verdere informatie over gezond leven vind je [hier] of begin met de e-learning hieronder.