Theorie verhoogde spierspanning en myofasciale triggerpoints

Recent onderzoek wijst op een mogelijke relatie tussen verminderde bloeddoorstroming in de spieren en het ontstaan van pijnklachten. Studies tonen aan dat mensen zonder pijnklachten vaak een betere spierdoorbloeding hebben dan mensen met pijn. Hoewel direct bewijs nog ontbreekt, suggereren verschillende theorieën dat een verminderde bloedstroom een rol speelt bij het ontstaan van pijn.

Oorzaken van verhoogde spierspanning

Verschillende factoren kunnen leiden tot verhoogde spierspanning, waaronder:

• Langdurige statische houdingen: Lang in dezelfde positie blijven, zoals achter een bureau zitten, kan spanning in bepaalde spiergroepen veroorzaken.
• Stress en angst: Psychologische stressoren kunnen het zenuwstelsel activeren, wat leidt tot verhoogde spierspanning.
• Hoge werkdruk: Chronische werkstress verhoogt de aanmaak van stresshormonen, die spierspanning kunnen verhogen.
• Blootstelling aan koude: Koude temperaturen kunnen reflexmatig spiercontracties veroorzaken, wat bijdraagt aan spanning.

Effecten van verhoogde spierspanning

Aanhoudende verhoogde spierspanning kan de bloedcirculatie in de spieren beperken, wat leidt tot:

• Verminderde toevoer van voedingsstoffen: Essentiële voedingsstoffen bereiken de spieren niet efficiënt, wat het herstel belemmert.
• Ophoping van afvalstoffen: Metabole afvalstoffen hopen zich op, wat kan leiden tot irritatie van pijnreceptoren (nociceptoren).

Deze effecten kunnen ertoe leiden dat zelfs minimale druk op de spieren pijnlijk aanvoelt, en het kan de algehele spierfunctie verstoren.

Myofasciale triggerpoints

Een veelvoorkomend gevolg van verminderde spierdoorbloeding zijn myofasciale triggerpoints. Dit zijn pijnlijke, harde knopen in de spieren die ontstaan door lokale spierkrampen. Door de verminderde bloedstroom genezen deze gebieden slecht, wat leidt tot:

• Aanhoudende pijn: Triggerpoints kunnen voortdurend pijn veroorzaken, zelfs zonder druk of beweging.
• Referred pain: Triggerpoints kunnen uitstralende pijn veroorzaken, waarbij de pijn zich verspreidt naar nabijgelegen gebieden, zoals bij schouderpijn die uitstraalt naar de arm.

Langdurige spierspanning en microtrauma

Langdurige spierspanning zonder voldoende rust kan leiden tot microtrauma's in de spiervezels en omliggende pezen. Deze microtrauma's kunnen resulteren in:

• Spiervermoeidheid: Overbelaste spieren raken sneller vermoeid.
• Verhoogd risico op letsel: Continue spanning kan leiden tot blessures, zoals spierscheuren of tendinitis.

Onder stress worden bepaalde spiergroepen actiever, wat de kans op spiervermoeidheid en letsel vergroot. Dit onderstreept het belang van zowel fysieke als psychologische factoren bij het ontstaan van spierspanning.

Belang van stressbeheer en goede spierdoorbloeding

Het is essentieel om stress te beheersen en een gezonde spierdoorbloeding te behouden om myofasciale pijn en gerelateerde klachten te voorkomen. Een combinatie van fysieke, psychologische, en omgevingsfactoren speelt hierbij een belangrijke rol. Hieronder volgen enkele effectieve strategieën:

• Regelmatige lichaamsbeweging: Fysieke activiteit bevordert de bloedcirculatie, wat helpt om voedingsstoffen naar de spieren te brengen en afvalstoffen af te voeren. Regelmatige oefening kan de spierspanning verminderen en de algehele gezondheid van spieren verbeteren. Activiteiten zoals wandelen, fietsen, zwemmen en krachttraining zijn bijzonder nuttig.
• Ergonomie: Een goede lichaamshouding en een ergonomische werkomgeving zijn belangrijk om spierspanning te voorkomen, vooral bij activiteiten die langdurig zitten of repetitieve bewegingen vereisen. Ergonomische hulpmiddelen zoals verstelbare bureaustoelen, polssteunen, en monitorverhogers kunnen bijdragen aan een betere houding en minder spierspanning.
• ​​Massage: Regelmatige massage kan helpen om de bloedcirculatie te verbeteren, spierspanning te verminderen en ontspanning te bevorderen. Het kan ook helpen bij het losmaken van verkrampte spieren en het verminderen van pijn.
• Triggerpointtherapie: Gerichte behandeling van myofasciale triggerpoints door druk uit te oefenen op pijnlijke knopen in de spieren kan pijn verlichten en de doorbloeding verbeteren. Deze techniek helpt bij het ontspannen van gespannen spiervezels.
• Warmtetherapie: Toepassing van warmte, zoals warmtekussens of warme douches, kan helpen bij het verbeteren van de bloedcirculatie en het ontspannen van gespannen spieren. Warmtetherapie kan vooral effectief zijn voor mensen die last hebben van chronische spierspanning en pijn.
• Stretching en flexibiliteitsoefeningen: Regelmatig stretchen helpt bij het handhaven van de flexibiliteit van de spieren en pezen, vermindert het risico op blessures, en helpt spierspanning te verminderen. Dynamische stretches voor het sporten en statische stretches na het sporten kunnen de effectiviteit van de training verbeteren en pijnklachten verminderen.
• Hydratatie en voeding: Een goede hydratatie en een dieet rijk aan essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten, vitamines, en mineralen zijn belangrijk voor de spiergezondheid. Hydratatie helpt bij het handhaven van een gezonde bloedcirculatie, terwijl voedingsstoffen nodig zijn voor spierherstel en groei.
• Stressmanagement: Technieken om stress te verminderen zijn cruciaal voor het behoud van een gezonde spierfunctie. Stress kan leiden tot verhoogde spierspanning en pijn. Enkele effectieve stressmanagementtechnieken zijn:
  • Meditatie: Helpt bij het ontspannen van de geest en het lichaam, wat kan bijdragen aan een vermindering van spierspanning.
  • Ademhalingsoefeningen: Diepe ademhalingsoefeningen kunnen het zenuwstelsel kalmeren en helpen om spanning los te laten.
  • Yoga: Combinatie van ademhaling, stretching en mindfulness helpt om zowel fysieke als mentale spanning te verminderen.

Conclusie

Een holistische benadering, waarin zowel fysieke als psychologische aspecten worden meegenomen, is essentieel voor het effectief voorkomen en behandelen van pijn en spierklachten. Door het bevorderen van een gezonde leefstijl, effectieve stressmanagementstrategieën, en het gericht aanpakken van spierspanning, kunnen de risico's op het ontwikkelen van myofasciale triggerpoints en verhoogde spierspanning aanzienlijk worden verminderd. Dit draagt niet alleen bij aan een betere fysieke gezondheid, maar ook aan een verbeterde algehele levenskwaliteit.