Proximaal biceps letsel, bicepspees luxatie, bicepspees instabiliteit, biceps ruptuur, biceps scheuring, biceps tendinitis, biceps tendinopathie, biceps tenidose, proximal biceps injury, biceps tendon dislocation, biceps tendon instability, biceps rupture, biceps tear, biceps tendinitis, biceps tendinopathy, biceps tenidosis

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Proximaal biceps letsel omvat blessures in de bovenste helft van de bicepsspier en -pees, waaronder ontsteking (bicepstendinitis), kwaliteitsvermindering (bicepstendinose), of een scheur (bicepsruptuur).
• Ontstaanswijze: Door krachtige bewegingen, instabiliteit van de bicepspees, overbelasting, leeftijd en slijtage, ongevallen of trauma, en repetitieve bewegingen.
• Symptomen: Onder andere pijn aan de voorkant van de schouder, verminderde kracht, drukpijn, een knappend gevoel bij instabiliteit, bloeduitstorting, knappend geluid en verplaatste spierbuik bij volledige ruptuur, zwelling/roodheid, bewegingsbeperking, en verandering in de contouren van de arm.
• Diagnose: De diagnose wordt gesteld op basis van patiëntverhalen, symptomen en beeldvorming. Een echografie kan de aard en locatie van het letsel bepalen.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat operatie bij ernstig letsel, het dragen van een brace na de operatie, conservatieve behandeling met rust, fysiotherapie taping en specifieke oefeningen.

Beschrijving van de aandoening

Proximaal biceps letsel is een blessure die voorkomt in de bovenste helft van de bicepsspier en -pees, vaak bekend als de 'spierballen' in de bovenarm. Deze aandoening kan verschillende vormen aannemen, zoals ontsteking (bicepstendinitis), kwaliteitsvermindering (bicepstendinose) van de bicepspees, of een scheur (bicepsruptuur). Het letsel ontstaat meestal door een plotselinge verwonding of overbelasting en kan leiden tot pijn rond de schouder en bovenarm. De lange bicepspees, die door een groeve in de bovenarm loopt, wordt normaal op zijn plek gehouden door omliggende spieren en bindweefsel, maar bij een letsel kan deze losraken of bekneld raken. Het begrijpen van deze aandoening is cruciaal voor een juiste diagnose en behandeling. Proximaal biceps letsel komt niet vaak voor, met slechts ongeveer 1,2 gevallen per 100.000 mensen per jaar. Meestal, bij 96% van deze gevallen, gaat het om een scheur in de lange bicepspees van de arm die het meest gebruikt wordt. Wanneer de aandoening meer gelokaliseerd is richting de elleboog, is er waarschijnlijk sprake van distaal bicepstelsel.

Bicepspeesluxatie

In het schoudergebied bevindt zich de lange kop van de bicepspees, die normaal gesproken door een groeve in het bot van de bovenarm loopt, die we de 'sulcus intertubercularis' noemen. Om de pees op zijn plaats te houden, is er een bindweefselband, bekend als het 'ligament transversum humeri', dat samen met de sulcus intertubercularis een soort tunnel vormt. Wanneer dit ligament scheurt, kan de bicepspees uit de groeve glijden, wat kan leiden tot klachten en ongemak.

Ontstaanswijze

• Krachtig moment: Het letsel kan optreden door een plotselinge, krachtige beweging, vaak gepaard gaande met een knappend gevoel of geluid, waarna de elleboog niet meer krachtig gebogen kan worden.
• Instabiliteit van de bicepspees: Vaak is er sprake van instabiliteit in combinatie met ander schouderletsel, zoals bij 95% van de gevallen. Dit kan gebeuren door een val, te zwaar tillen, of activiteiten waarbij de arm boven het hoofd wordt gebruikt.
• Overbelasting: Het letsel kan ook ontstaan door overbelasting, meestal door herhaalde zware belasting zoals bij het buigen van de elleboog of het draaien van de pols met de handpalm naar boven.
• Leeftijd en slijtage: Bij oudere patiënten kan het letsel ontstaan door degeneratie of slijtage van de pees.
• Ongeval of trauma: Een directe klap of stoot tegen de bicepsregio, zoals bij een val of sportongeval, kan ook een oorzaak zijn.
• Repetitieve bewegingen: Langdurige herhaling van bepaalde bewegingen, vooral in beroepen of sporten die constante armactiviteit vereisen, kan leiden tot letsel.

Symptomen

• Pijn aan de voorkant van de schouder: Dit is vooral merkbaar bij het buigen tegen weerstand van de elleboog en het draaien van de pols met de handpalm naar boven.
• Verminderde kracht: Er is vaak sprake van minder kracht bij het buigen van de arm en het draaien van de pols.
• Drukpijn: Deze pijn is gelokaliseerd ter hoogte van de bicepspees en -spier, voornamelijk in de sulcus intertubercularis.
• Knappend gevoel bij instabiliteit: Bij instabiliteit van de bicepspees kan een knappend gevoel optreden, alsof er iets verspringt.
• Geluid bij ruptuur: Een knappend of scheurend gevoel is vaak waarneembaar bij een (partiële) ruptuur.
• Bloeduitstorting en verplaatste spierbuik bij volledige ruptuur: Bij een volledige ruptuur kan er een bloeduitstorting en een verschuiving van de spierbuik naar de voor- en buitenzijde van de bovenarm te zien zijn, wat resulteert in een bult (Popeye-arm).
• Zwelling/roodheid: Kan voorkomen rond de aangedane regio, vooral kort na het letsel.
• Bewegingsbeperking: Moeilijkheden bij het uitvoeren van bepaalde bewegingen, vooral die waarbij de biceps betrokken is.
• Verandering in de contouren van de arm: Bij ernstige gevallen kan een duidelijke verandering in de vorm van de arm zichtbaar zijn.

Popeye arm

Wanneer de lange pees van de biceps scheurt, trekt het deel van de spier dat aan deze pees vastzit zich terug door de spanning in de spier. Dit kan resulteren in een opvallende bobbel in de biceps, die vaak een "Popeye-arm" of "Popeye-teken" wordt genoemd. Deze benaming is afgeleid van het animatiefiguur 'Popeye', bekend uit de gelijknamige cartoon, die ook zo'n uitgesproken biceps had.

Diagnose

De diagnose van proximaal biceps letsel wordt meestal gesteld op basis van het verhaal van de patiënt en de waargenomen symptomen. Bij een scheur (ruptuur) kan soms een bloeduitstorting zichtbaar zijn en bij een volledige ruptuur is vaak een verplaatste spierbal te zien, zoals het 'Popeye-teken'. Een echo is een nuttig hulpmiddel om de precieze locatie en aard van het letsel vast te stellen, zoals een (gedeeltelijke) scheur, tendinose (kwaliteitsvermindering van de pees), tendinitis (ontsteking), instabiliteit van de bicepspees, of een andere onderliggende oorzaak.

(Zelf)behandeling en herstel

• Operatie bij ernstig letsel: Bij een ernstige bicepspees instabiliteit of volledige ruptuur kan een operatie nodig zijn, waarbij de pees wordt vastgezet of verplaatst. 
• Brace of sling na operatie: Het dragen van een brace, bandage of sling na de operatie is essentieel voor ondersteuning en stabilisatie van de arm en schouder tijdens het herstel. Het is belangrijk de instructies van je arts over het gebruik nauwgezet te volgen voor een veilige en effectieve genezing.
• Conservatieve behandeling: Bij minder ernstige letsels zoals partiële rupturen of bicepstendinitis wordt vaak gekozen voor niet-operatieve behandelingen, zoals rust, shockwavetherapie, pijnstilling of corticosteroïden injecties, en fysiotherapie. 
• Tapen bij proximaal bicepsletsel: Het gebruik van tape kan effectief zijn om ondersteuning en stabiliteit te bieden. Het kan helpen bij het verminderen van pijn en ontsteking, en bevordert het genezingsproces door de beweging in de eerste fase te beperken en ondersteuning te bieden tijdens latere trainingsfasen. Voor de juiste techniek en toepassing is het raadzaam om advies in te winnen bij een fysiotherapeut.
• Revalidatie en fysiotherapie: Fysiotherapie speelt een cruciale rol in het herstel van bicepsletsel, zowel na een operatie als bij conservatieve behandeling. Het omvat gerichte adviezen en oefeningen om de biceps en omliggende spieren te versterken. Voorkoming van herhaling is essentieel, met nadruk op correcte technieken tijdens lichamelijke activiteiten, in het bijzonder bij sport. Regelmatige controles bij een zorgprofessional zijn belangrijk voor het monitoren van vooruitgang en het tijdig signaleren van complicaties. Ontdek geschikte zorgverleners via onze BehandelaarWijzer of begin met een  op maat gemaakte trainingsschema.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Crosstrainer
  • Roeiapparaat
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
  • Halterbank
  • Verstelbare dumbbellset
• Ergotherapie: Bij complexe of langdurige herstelprocessen kan ergotherapie nuttig zijn om dagelijkse activiteiten en werkgerelateerde taken aan te passen aan de beperkingen tijdens herstel.
• Belang van techniek en materiaal bij sportactiviteiten: Voor het voorkomen van blessures tijdens sportactiviteiten is het essentieel om de technieken en het gebruikte materiaal kritisch te evalueren, vooral als deze overbelasting en klachten kunnen veroorzaken. Correcte techniek en passend materiaal zijn cruciaal om herhaling van blessures te voorkomen. Het maken van aanpassingen op deze gebieden kan een aanzienlijk verschil maken in het verminderen van overbelasting. Overweeg ook het gebruik van een arm sleeve voor extra steun en verbeterde doorbloeding, of polsbanden voor steun bij zwaardere belasting, om blessures te helpen voorkomen.
• Gezonde leefstijl: Focus op een ontstekingsremmend dieet met groenten, fruit, volle granen en gezonde vetten, terwijl je geraffineerde suikers en verzadigde vetten vermijdt. Combineer dit met regelmatige beweging, goede rust, een gezond slaappatroon en het behoud van een gezond gewicht voor optimaal herstel bij biceps letsel. Meer informatie hierover vind je [hier] of in onze e-learning.